فصل اول:
محل احرام عمرۀ تمتع
در محل احرام عمرۀ تمتع،که آن اول از واجبات عمره است.
بدان که محل احرام بستن برای عمرۀ تمتع که آن را میقات می‌نامند، مختلف می‌شود به اختلاف راههائی که حجاج از آنها به طرف مکه می‌روند،و آن پنج محل است:
اول:مسجد شجره است که آن را ذو الحلیفه می‌نامند،و آن میقات کسانی است که از مدینه منوره به مکه می‌روند؛
و در اینجا چند مسأله است:
مسألۀ 1- جایز است در صورت ضرورت،احرام را از مسجد شجره تأخیر بیندازد تا میقات اهل شام.
مسألۀ 2- احتیاط واجب آن است که در داخل مسجد شجره مُحرم شود نه خارج آن،هر چند نزدیک به آن باشد.
مسألۀ 3- شخص جُنُب و حائض می‌توانند در حال عبور از مسجد مُحرم شوند،و نباید در مسجد توقف کنند.
مسألۀ 4- اگر جُنُب به واسطۀ زیادی جمعیت نتواند در حال عبور از
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 63
مسجد احرام ببندد،و آب برای غسل نباشد،و نتواند صبر کند تا آب پیدا شود،باید تیمم کند و داخل مسجد شود و احرام ببندد.
مسألۀ 5- اگر حائض نتواند تا وقت پاک شدن صبر کند،احتیاط آن است که نزدیک مسجد مُحرم شود و در «جحفه»یا محاذی آن احرام را تجدید کند.
دوم:وادی عقیق است که اوایل آن را «مسلخ»و اواسط آن را «نَمِرَه»و اواخر آن را «ذات عِرق»می‌گویند که محل احرام عامه است،و آن میقات کسانی است که از راه عراق و نجد به مکه می‌روند؛
سوم:قَرْنُ المنازل است و آن میقات کسانی است که از راه طائف،حج می‌روند؛
چهارم:یَلَمْلَمْ است که اسم کوهی است،و آن میقات کسانی است که از راه یمن می‌روند؛
پنجم:جُحْفه است،و آن میقات کسانی است که از راه شام می‌روند.
در اینجا مسائلی است:
مسألۀ 1- اگر بیّنۀ شرعیه قائم شد؛یعنی دو شاهد عادل شهادت دادند که فلان مکان میقات است،تفتیش و تحصیل علم لازم نیست،و اگر علم و بیّنه ممکن نشود،می‌تواند اکتفا کند به ظن حاصل از پرسیدن از کسانی که اهل اطلاع به آن مکانها می‌باشند.
مسألۀ 2- هرگاه از راهی برود که به هیچ یک از میقاتها عبورش نیفتد، باید از محاذات میقات احرام ببندد.
مسألۀ 3- اگر عبور او طوری است که محاذات با دو میقات پیدا می‌کند،احتیاط واجب آن است که از جایی که اول،محاذات پیدا می‌کند
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 64
احرام ببندد،و در محاذات میقات بعد،تجدید نیت احرام کند.
مسألۀ 4- کسانی که از محاذات غیر مسجد شجره عبور می‌کنند، احتیاط مستحب آن است که قبل از رسیدن به محاذات،به نذر مُحرم شوند و بهتر آن است که در محاذات،تجدید احرام کنند.
مسألۀ 5- شخص مستطیع اگر احرام را از میقات تأخیر بیندازد از روی علم و عمد،و ممکن نشود برگردد به میقات به واسطۀ عذری،و میقات دیگری در پیش نداشته باشد،حج او باطل است،و باید سال دیگر حج به جا آورد.
مسألۀ 6- شخصی که می‌خواهد از محاذی میقات مُحرم شود اگر محاذات را نداند،باید از اهل اطلاع مورد وثوق بپرسد،و قول مجتهد که اهل اطلاع به آن مکانها نیست اعتبار ندارد،و اگر نتواند محاذات را بفهمد قبل از رسیدن به محلی که احتمال می‌دهد از محاذات گذشته است،به نذر مُحرم شود،بلکه اگر از محل معینی پیش از رسیدن به محاذات،به نذر مُحرم شود احوط است.
مسألۀ 7- کسانی که با هواپیما به حج می‌روند و می‌خواهند بعد از حج به مدینه مشرف شوند،احتیاط آن است که بدون احرام بروند «جده»و از اهل اطلاع مورد اعتماد تحقیق کنند،اگر جده یا «حده»معلوم شد محاذی با یکی از میقاتها است از آنجا مُحرم شوند و الّا بروند به میقات دیگر مثل جُحْفه و از آنجا مُحرم شوند،و اگر نتوانستند به جحفه یا به میقات دیگر بروند با نذر از جده مُحرم شوند،و بهتر آن است که در «حده»تجدید احرام کنند،اگر چه لازم نیست.
مسألۀ 8- مراد از محاذات آن است که کسی که می‌رود به طرف مکه
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 65
به جایی برسد که میقات به طرف راست یا چپ او واقع شود به خط راست،به طوری که اگر از آنجا بگذرد،میقات متمایل به پشت او شود.
مسألۀ 9- محاذات ثابت می‌شود به علم و به دو شاهد عادل،و اگر اینها ممکن نشود،اگر گمان حاصل شد از قول کسانی که مطلع به آن مکانها هستند،ظاهراً کافی است،بلکه از قول کسانی که اهل خبره هستند و از روی قواعد علمیه محاذات را تعیین می‌کنند اگر گمان حاصل شد، ظاهراً کافی است.
مسألۀ 10- کسی که به واسطۀ فراموشی یا ندانستن مسأله و عذر دیگر بدون احرام از میقات عبور کرد،پس اگر امکان داشت برگشتن به میقات،و به اعمال عمره می‌توانست با برگشتن برسد،واجب است برگردد و از میقات احرام ببندد چه داخل حرم شده باشد یا نه،و اگر ممکن نیست به نحوی که گفته شد،پس اگر داخل حرم نشده از همان جا احرام ببندد،و احتیاط مستحب آن است که هر مقداری می‌تواند به طرف میقات برگردد و آنجا مُحرم شود،و اگر داخل حرم شده واجب است اگر می‌تواند و به اعمال عمره می‌رسد از حرم خارج شود و مُحرم گردد،و اگر نمی‌تواند به نحوی که گفته شد همان جا مُحرم شود،و احتیاط مستحب آن است که هر قدر می‌تواند به طرف خارج حرم برگردد و آنجا مُحرم شود.
مسألۀ 11- زن حائض اگر مسأله نمی‌دانست و عقیده داشت که نباید در میقات مُحرم شود و احرام نبست،حکمش همان است که در مسألۀ دهم گفته شد.
مسألۀ 12- جایز نیست احرام بستن پیش از رسیدن به میقات،و اگر
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 66
احرام ببندد صحیح نیست؛ولی اگر نذر کند که از محلی که پیش از میقات است احرام ببندد جایز است،و باید از همان جا مُحرم شود؛مثلاً اگر نذر کرد که از «قم»مُحرم شود،واجب است عمل کند،و بهتر آن است که به میقات یا محاذات میقات که رسید،احرام را تجدید کند.
مسألۀ 13- جایز نیست احرام را از میقات تأخیر بیندازد اختیاراً،بلکه احتیاط واجب آن است که از محاذات میقات بدون احرام عبور نکند، اگر چه میقات دیگری بعد از آن باشد.
مسألۀ 14- اگر از میقات بدون احرام عبور کرد،واجب است در صورت امکان برگردد و از آن میقات مُحرم شود،بلکه اگر میقات دیگری بعد از آن میقات باشد،باید به احتیاط واجب برگردد به میقاتی که از آن گذشته و مُحرم شود.
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 67