حکم محصور و مصدود

‏‏ ‏

‏‏حکم محصور و مصدود‏

‏‏         مسأله 1- مصدود عبارت است از کسی که دشمن او را منع کند از عمره یا حج ‏‎ ‎‏به تفصیلی که می‌آید.و محصور آن است که به واسطۀ مرض ممنوع شود از عمره ‏‎ ‎‏یا حج.‏

‏‏         مسأله 2- کسی که مُحرم شد به احرام عمره یا احرام حج،واجب است عمره و ‏‎ ‎‏حج را تمام کند و اگر نکند به احرام باقی خواهد ماند.‏

‏‏         مسأله 3- اگر کسی احرام عمره را بست و بعد از آن دشمنی یا کسی دیگر از قبیل ‏‎ ‎‏عُمّال دولت یا غیر آنها او را منع کنند از رفتن مکه،و راه دیگری نباشد جز آن راهی که ‏‎ ‎‏ممنوع است یا اگر باشد مؤونۀ آن را نداشته باشد می‌تواند در همان محل که ممنوع ‏‎ ‎‏شده یک شتر یا یک گاو یا یک گوسفند قربانی کند و از احرام خارج شود،و احتیاط ‏‎ ‎‏واجب آن است که به نیت تحلیل قربانی کند،و به احتیاط واجب قدری از مو یا ناخن ‏‎ ‎‏خود را بگیرد،و در این صورت بر او همه چیز حلال می‌شود حتی زن.‏

‏‏         مسأله 4- اگر کسی به احرام عمره وارد مکه شد و دشمن یا کسی دیگر او را از ‏‎ ‎‏به‌جا آوردن اعمال عمره منع کرد همان حکم مسألۀ پیش را دارد،بلکه بعید نیست که ‏‎ ‎‏اگر از طواف یا سعی نیز منع کند همین حکم را داشته باشد.‏

‏‏         مسأله 5- کسی را که به واسطۀ بدهکاری که ندارد بدهد،حبس کنند یا به ظلم ‏‎ ‎‏حبس کنند حکم سابق را دارد.‏

‏
‏‎

‏‏         مسأله 7- اگر از یک طریق مصدود شد و راه دیگری هست که باز است و مخارج ‏‎ ‎‏رفتن از آن راه را دارد باید به احرام باقی بماند و از آن راه برود،و اگر از آن راه رفت و ‏‎ ‎‏حج او فوت شد باید عمرۀ مفرده به‌جا آورد و از احرام خارج شود.‏

‏‏         مسأله 8- اگر شخص مصدود خوف آن داشته باشد که اگر از راه دیگر برود به ‏‎ ‎‏حج نمی‌رسد نمی‌تواند عمل شخص مصدود را بکند و مُحل شود،بلکه باید به راه ‏‎ ‎‏ادامه دهد و صبر کند تا فوت محقق شود و با عمرۀ مفرده متحلّل شود.‏

‏‏         مسأله 9- تحقق پیدا می‌کند مصدود بودن در حج به این که به هیچ یک از وقوف ‏‎ ‎‏اختیاری و اضطراری عرفه و مشعر نرسد،بلکه تحقق پیدا می‌کند اگر نرسد به چیزی ‏‎ ‎‏که به فوت آن،حج فوت می‌شود هرچند از روی علم و عمد نباشد،و صور آن[در] ‏‎ ‎‏سابق ذکر شد،بلکه ظاهراً تحقق پیدا کند به این که بعد از وقوفین منع کنند او را از منیٰ ‏‎ ‎‏و مکه و نتواند نایب بگیرد،بلکه اگر منع کنند از اعمال منیٰ یا اعمال مکه با عدم امکان ‏‎ ‎‏نایب،بلی در صورتی که تمام اعمال را به‌جا آورد و منع نمودند از برگشتن به منیٰ ‏‎ ‎‏برای بیتوته و اعمال ایام تشریق،مصدود بودن تحقق پیدا نمی‌کند،و حج او صحیح ‏‎ ‎‏است،و باید نایب بگیرد برای اعمال در این سال،و اگر نشد سال دیگر.‏

‏‏         مسأله 10- کسی که مصدود شد از آمدن به مکه یا از اتمام اعمال یا از به‌جا آوردن ‏‎ ‎‏اعمالی که به ترک آنها حتی به غیر عمد حج باطل می‌شود و به دستوری که گفته شد از ‏‎ ‎‏احرام خارج شد،اگر حج بر او مستقر شده بوده یا آن که در سال دیگر مستطیع است و ‏‎ ‎‏حج واجب را به‌جا نیاورده باید بعد از رفع منع دوباره به حج برود و اعمالی که نموده ‏‎ ‎‏کافی از حَجة الاسلام نیست.‏

‏
‏‎

‏‏         مسأله 12- کسی که احرام عمره بست و به واسطۀ مرض نتوانست برود به مکه اگر ‏‎ ‎‏بخواهد مُحل شود باید هَدی کند،و به احتیاط واجب هَدی یا پول آن را بفرستد به ‏‎ ‎‏وسیلۀ امینی به مکه و با او قرارداد کند که در چه روز و چه ساعتی آن را در مکه ذبح ‏‎ ‎‏کند و وقتی که روز و ساعت موعود رسید تقصیر کند،پس از آن هرچه بر او حرام شده ‏‎ ‎‏بود حلال می‌شود مگر زن،و احتیاط آن است که در ذبح،قصد تحلیل منوب عنه کند.‏

‏‏         مسأله 13- کسی که احرام حج بست و به واسطۀ مرض نتوانست برود برای ‏‎ ‎‏عرفات و مشعر،باید هَدی کند،و به احتیاط واجب هَدی یا پول آن را باید بفرستد به ‏‎ ‎‏منیٰ که در آن‌جا ذبح کنند و مواعده کنند که روز عید ذبح شود و در آن وقت تقصیر ‏‎ ‎‏کند،پس هرچه بر او حرام شده بود حلال می‌شود مگر زن.‏

‏‏         مسأله 14- کسی که حج واجب به عهدۀ او است و به واسطۀ مرض،محصور شد ‏‎ ‎‏زن بر او حلال نمی‌شود مگر آن که خودش بیاید و اعمال حج را به‌جا بیاورد و طواف ‏‎ ‎‏نساء بکند،ولی اگر عاجز شد از آمدن،بعید نیست کفایت عمل نایب برای تحلیل زن ‏‎ ‎‏بر او.و اما کسی که حج او استحبابی بوده بعید نیست کفایت طواف نایب از او،ولکن ‏‎ ‎‏احتیاط آن است که در صورت امکان خودش برود.‏

‏‏         مسأله 15- اگر کسی که با او قرار داده بود ذبح کند[ذبح]نکرده بود و شخص ‏‎ ‎‏مُحرم در روز موعود مُحل شد و با زن هم نزدیکی کرد معصیت نکرده و کفاره هم ‏‎ ‎‏ندارد،لکن باید باز هَدی یا پول را بفرستد و مواعده کند و باید از زن اجتناب کند،و ‏‎ ‎‏احتیاط واجب آن است که از وقتی که معلوم شد عمل نشده اجتناب کند گرچه محتمل ‏‎ ‎‏است که وجوب اجتناب از وقتی باشد که شخص را می‌فرستد برای ذبح.‏

‏‏مسأله 16- تحقق محصور بودن مثل تحقق مصدود بودن است که گذشت.‏

‏
‏‎

‏‏و اگر وقتی رسید به مکه که حج فوت شده-یعنی به وقت اختیاری مشعر ‏‎ ‎‏نمی‌رسد-عمرۀ او مبدّل می‌شود به عمرۀ مفرده و باید آن را به‌جا آورد و از احرام ‏‎ ‎‏خارج شود،و احتیاط آن است که قصد عدول به عمرۀ مفرده کند،و حج واجب را با ‏‎ ‎‏وجود شرایط در سال دیگر به‌جا آورد.‏

‏‏         مسأله 18- مصدود به دشمن در حکمی که برای مریض در مسألۀ پیش ذکر شده ‏‎ ‎‏مانند او است.‏

‏‏         مسأله 19- کسانی که مریض نیستند لکن به علت دیگر بعد از احرام نتوانستند به ‏‎ ‎‏مکه بروند مثل کسی که پایش یا کمرش شکسته یا به واسطۀ خونریزی ضعف بر او ‏‎ ‎‏مستولی شده بعید نیست حکم مریض را داشته باشند،لکن مسأله مشکل است، ‏‎ ‎‏بنابراین احتیاط آن است که به احرام باقی بمانند تا وقتی که خوب شوند؛پس اگر حج، ‏‎ ‎‏فوت شده عمرۀ مفرده به‌جا بیاورند و از احرام خارج شوند،و حج اگر واجب بوده با ‏‎ ‎‏وجود شرایط اعاده کنند.‏

‏‏         مسأله 20- زمانی که باید مریض مواعده کند برای ذبح در احرام حج،روز دهم ‏‎ ‎‏است به احتیاط واجب و باید قرار تأخیر تا ایام تشریق ندهد،و در احرام عمرۀ تمتع ‏‎ ‎‏احتیاط آن است قبل از خروج حاج به عرفات باشد.‏

‎

‏‏ ‏

‏‏استفتائات محصور و مصدود‏

‏‏         1 س- شخصی به نیت عمرۀ تمتع استحبابی برای یکی از معصومین علیهم السلام یا یکی از ‏‎ ‎‏شهدا مُحرم شد و طواف و نماز طواف عمره را به‌جا آورد و قدرت بر اتمام عمل از او ‏‎ ‎‏سلب شد،آیا همان حکم محصور و مصدود را دارد؟‏

‏‏         ج- اگر مریض شده یا دشمن او را منع کرده،و نمی‌تواند اعمال را تمام کند و نایب ‏‎ ‎‏هم نمی‌تواند بگیرد،حکم محصور و مصدود را دارد.‏

‏‏         2 س- آیا تصادف در احرام،حصر است و باید عملی که محصور انجام می‌دهد ‏‎ ‎‏به‌جا آورد؟‏

‏‏ج- بلی،با شرایط معتبره در حصر،حکم حصر بر آن مترتب می‌شود.‏

‏‏         3 س- در مناسک حکم محصور را که بیان فرموده‌اید،مربوط است به کسی که ‏‎ ‎‏مُحرم شده است و قبل از مُحل شدن محصور شود،در این‌جا این سؤال مطرح است ‏‎ ‎‏که اگر پس از انجام اعمال عمرۀ تمتع و خارج شدن از احرام آن محصور شود و نتواند ‏‎ ‎‏برای حج مُحرم شود آیا حج از او ساقط است یا نه؟ و وظیفۀ او چیست؟‏

‏‏         ج- از احرام خارج شده است ولی کفایت از حج نمی‌کند،و چنانچه سال اول ‏‎ ‎‏استطاعت او باشد حج بر او واجب نشده است.‏

‏‏         4 س- شخصی بعد از آن که برای حج مُحرم شده دچار سکتۀ قلبی می‌شود به ‏‎ ‎‏گونه‌ای که هر نوع حرکت برای او ضرر دارد،وظیفۀ او چیست؟‏

‏‏         ج- اگر نمی‌تواند وقوفین را درک کند،حکم محصور را پیدا می‌کند،و چنانچه ‏‎ ‎‏وقوفین را درک کرده نسبت به بقیۀ اعمال،تفصیل بین امکان استنابه و عدم آن است که ‏‎ ‎‏در مناسک ذکر شده است.‏

‏‏         5 س- شخصی در مدینه مصدوم می‌شود،او را به مسجد شجره می‌آورند و مُحرم ‏
‏‎

‏‏         ج- احرام او صحیح است.و اگر می‌تواند که عمره و حج را انجام دهد،ولو با ‏‎ ‎‏استنابه در طواف و سعی،حج او صحیح است،و اگر نمی‌تواند حج به‌جا آورد ‏‎ ‎‏احوط آن است که وظیفۀ محصور را انجام دهد و با احرام مزبور عمرۀ مفرده هم ‏‎ ‎‏انجام دهد.‏

‏‏والحمد للّٰه‌أوّلاً وآخراً وظاهراً وباطناً‏

‏‏والسلام علی محمّد وآله الطیّبین و اللعن علی أعدائهم أجمعین.‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‎