باب دوم اعمال حج تمتع و در آن چند فصل است

فصل اول احرام حج

‏ ‏

فصل اول احرام حج

‏و در آن چند مسأله است:‏

‏         مسأله 1- واجب است بر مکلف که بعد از تمام شدن اعمال عمره،احرام ببندد ‏‎ ‎‏برای حج تمتع.‏

‏         مسأله 2- اگر نیت کند حج تمتع را و لبیک‌های واجب را به طوری که در احرام ‏‎ ‎‏عمره ذکر شد بگوید مُحرم می‌شود،و لازم نیست قصد کند احرام بستن را و همچنین ‏‎ ‎‏لازم نیست قصد کند ترک محرّمات را چنان‌که در احرام عمره گذشت.‏

‏         مسأله 3- نیت باید خالص برای اطاعت خداوند باشد،و ریا موجب بطلان ‏‎ ‎‏عمل است.‏

‏         مسأله 4- کیفیت احرام بستن و لبیک گفتن همان نحو است که در احرام عمره ‏‎ ‎‏ذکر شد.‏

‏         مسأله 5- تمام چیزهایی که در محرّمات احرام بیان شد در این احرام هم حرام ‏‎ ‎‏است،و آنچه کفاره داشت کفاره دارد به همان ترتیب.‏

‏         مسأله 6- وقت احرام موسّع است،و تا وقتی که بتواند بعد از احرام به ‏

کتابمناسک الحج/ مناسک حج: مطابق با فتاوای حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 343
‏وقوف اختیاری عرفه برسد می‌تواند تأخیر بیندازد و از آن وقت نمی‌تواند ‏‎ ‎‏عقب بیندازد.‏

‏         مسأله 7- احتیاط واجب آن است که کسی که از عمرۀ تمتع فارغ شد و مُحل ‏‎ ‎‏گردید از مکه خارج نشود بدون حاجت،و اگر حاجتی برای بیرون رفتن پیش آمد ‏‎ ‎‏احتیاط واجب آن است که مُحرم شود به احرام حج و بیرون رود و به همان احرام برای ‏‎ ‎‏اعمال حج برگردد.‏

‏         مسأله 8- اگر بدون حاجت و بدون احرام بیرون رفت از مکه لکن برگشت و ‏‎ ‎‏احرام بست و حج به‌جا آورد عملش صحیح است.‏

‏مسأله 9- مستحب است احرام بستن در روز ترویه بلکه احوط است.‏

‏         مسأله 10- محل احرام حج،شهر مکه است هر موضع که باشد گرچه در محله‌های ‏‎ ‎‏تازه‌ساز،ولی مستحب است در مقام ابراهیم علیه السلام یا حِجْر اسماعیل علیه السلام واقع شود.‏

‏         مسأله 11- اگر فراموش کند احرام بستن را و بیرون رود به منیٰ و عرفات،واجب ‏‎ ‎‏است برگردد به مکه و احرام ببندد،و اگر ممکن نشد به واسطۀ تنگی وقت یا عذر ‏‎ ‎‏دیگر از همان جا که هست مُحرم شود.‏

‏         مسأله 12- اگر یادش نیاید که احرام نبسته مگر بعد از تمامی اعمال،حجش ‏‎ ‎‏صحیح است ظاهراً و احتیاط مستحب آن است که اگر یادش آمد بعد از وقوف ‏‎ ‎‏به عرفات و مشعر یا قبل از فارغ شدن از اعمال،تمام کند حج را و در سال بعد ‏‎ ‎‏اعاده کند.‏

‏         مسأله 13- جاهل به مسأله اگر احرام نبندد در حکم کسی است که به واسطۀ ‏‎ ‎‏فراموشی احرام نبسته.‏

‏         مسأله 14- اگر کسی از روی علم و عمد ترک کند احرام را تا زمان فوت وقوف به ‏‎ ‎‏عرفه و مشعر،حج او باطل است.‏


کتابمناسک الحج/ مناسک حج: مطابق با فتاوای حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 344

‏ ‏

‏ ‏

استفتائات احرام حج

‏         1 س- فاصلۀ بعضی از محلات جدید الاحداث مکه تا مسجد الحرام بیش از 18 ‏‎ ‎‏کیلومتر است و شاید عرفاً از توابع مکه حساب شوند نه این که جزو مکه باشند،چرا ‏‎ ‎‏که تابلوهای راهنمایی با فلش جهت مکه را مشخص نموده‌اند،با این کیفیت آیا ‏‎ ‎‏می‌توان برای حج در محلات فوق الذکر مُحرم شد؟‏

‏         ج- اگر از محلات مکه است مانع ندارد،و اگر از محلات آن نیست یا مورد شک ‏‎ ‎‏است،کفایت نمی‌کند.‏

‏         2 س- اشخاص معذوری که می‌توانند اعمال مکه را بر وقوفین مقدم بدارند ‏‎ ‎‏اگر جهلاً بدون احرام اعمال مکه را قبل از وقوفین انجام دادند چه صورتی ‏‎ ‎‏دارد؟‏

‏         ج- کفایت نمی‌کند و باید یا قبل از وقوفین آنها را با احرام اعاده کنند یا بعد از ‏‎ ‎‏وقوفین و اعمال،آنها را به‌جا آورند.‏

‏         3 س- حاجی در عرفات یا منیٰ فهمید که در احرام حج تلبیه نگفته است آیا در ‏‎ ‎‏لحظۀ التفات،تلبیه کافی است و تکلیف او چیست؟‏

‏         ج- اگر می‌تواند به مکه برود و مُحرم شود و بقیۀ اعمال را که باید با احرام انجام ‏‎ ‎‏دهد به‌جا آورد،باید چنین کند،و اگر ممکن نیست همان‌جا لبیک بگوید،و اگر بعد از ‏‎ ‎‏تقصیر یا حلق متذکر شده،عملش صحیح است و لازم نیست لبیک بگوید.‏

‏         4 س- شهر مکه را چند رشته کوه‌های طولانی و مرتفع فرا گرفته و هر دو جانب ‏‎ ‎‏کوه ساختمان شده است،گاهی چند کیلومتر باید از این جانب کوه رفت تا به جانب ‏‎ ‎‏دیگر رسید،و ساکنین احد الجانبین جدای از جانب دیگرند،مثل شعب بنی‌عامر که ‏‎ ‎‏نزدیک مسجد الحرام است و عزیزیه که 9 کیلومتر یا بیشتر در جانب دیگر است،و به ‏

کتابمناسک الحج/ مناسک حج: مطابق با فتاوای حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 345
‏حسب مسامحۀ عرفی به همۀ این قطعات مکه گفته می‌شود،آیا احرام حج تمتع از ‏‎ ‎‏تمام این نقاط و نقاط مشابه صحیح است یا نه؟‏

‏         ج- اگر در مکه است،احرام حج از آن‌جا صحیح است،هرچند از ساختمان‌های ‏‎ ‎‏جدید الاحداث باشد. ‏

‏مستحبات احرام حج تا وقوف به عرفات ‏

‏اموری که در احرام عمره مستحب بود در احرام حج نیز مستحب است و پس از ‏‎ ‎‏این که شخص،احرام بسته و از مکه بیرون آمد همین که بر ابطح مشرِف شود به آواز ‏‎ ‎‏بلند تلبیه بگوید،و چون متوجه منیٰ شود بگوید:‏

‏«أَللَّهُمَّ إِیَّاکَ أَرْجُو وَإِیَّاکَ أَدْعُوا،فَبَلِّغْنِی أَمَلِی وَأَصْلِحْ لِی عَمَلِی».‏

‏و با تن و دل آرام با تسبیح و ذکر حق تعالی برود و چون به منیٰ رسید بگوید:‏

‏«أَلْحَمْدُ للّٰهِ الَّذِی أَقْدَمَنِیهَا صَالِحاً فِی عَافِیَةٍ وَبَلَّغَنِی هَذَا الْمَکَانِ».‏

‏پس بگوید:‏

‏         «أَللَّهُمَّ هَذِهِ مِنیٰ وَهِیَ مِمَّا مَنَنْتَ بِهِ عَلَیْنَا مِنَ الْمَنَاسِکِ،فَأَسْأَ لُکَ أَنْ تَمُنَّ عَلَیَّ بِمَا مَنَنْتَ ‏‎ ‎‏عَلَی أَنْبِیَائِکَ فَإِنَّمَا أَنَا عَبْدُکَ وَفِی قَبْضَتِکَ».‏

‏و مستحب است شب عرفه را در منیٰ بوده و به اطاعت الهی مشغول باشد،و بهتر ‏‎ ‎‏آن است که عبادات و خصوصاً نمازها را در مسجد خیف به‌جا آورد،و چون نماز ‏‎ ‎‏صبح را خواند تا طلوع آفتاب تعقیب گفته پس به عرفات روانه شود،و اگر خواسته ‏‎ ‎‏باشد بعد از طلوع صبح روانه شود مانعی ندارد،ولی سنت آن است که تا آفتاب طلوع ‏‎ ‎‏نکرده از وادی مُحَسّر رد نشود و روانه شدن پیش از صبح مکروه است و چون به ‏‎ ‎‏عرفات متوجه شود این دعا را بخواند:‏

‏         «أَللَّهُمَّ إِلَیْکَ صَمَدْتُ وَإِیَّاکَ اعْتَمَدْتُ وَوَجْهَکَ أَرَدْتُ،أَسْأَ لُکَ أَنْ تُبَارِکَ لِی فِی رِحْلَتِی، ‏‎ ‎‏وَأَنْ تَقْضِیَ لِی حَاجَتِی،وَأَنْ تَجْعَلَنِی مِمَّنْ تُبَاهِی بِهِ الْیَوْمَ مَنْ هُوَ أَفْضَلُ مِنِّی».‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

کتابمناسک الحج/ مناسک حج: مطابق با فتاوای حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 346