فصل هفتم تقصیر و بعض احکام آن

‏‏ ‏

‏‏فصل هفتم تقصیر و بعض احکام آن‏

‏‏و در آن چند مسأله است:‏

‏‏         مسأله 1- واجب است بعد از آن که سعی کرد تقصیر کند؛یعنی قدری از ناخن‌ها یا ‏‎ ‎‏قدری از موی سر یا شارب یا ریش را بزند،و بهتر آن است که اکتفا به زدن ناخن نکند، ‏‎ ‎‏و از موی قدری بزند،بلکه موافق احتیاط است،و تراشیدن سر در تقصیر کفایت ‏‎ ‎‏نمی‌کند بلکه حرام است.‏

‏‏         مسأله 2- این عمل نیز از عبادات است و باید با نیت پاک و خالی از قصد غیر ‏‎ ‎‏اطاعت خدا بیاورد و اگر ریا کند موجب باطل شدن عمره‌اش می‌شود مگر آن که ‏‎ ‎‏جبران کند.‏

‏‏         مسأله 3- اگر تقصیر را فراموش کند تا وقتی که احرام حج را ببندد عمره‌اش ‏‎ ‎‏صحیح است و مستحب است فدیۀ یک گوسفند،و احتیاط آن است که فدیه بدهد.‏

‏‏         مسأله 4- اگر عمداً تقصیر را ترک کند تا احرام بستن به حج،عمرۀ او باطل می‌شود ‏‎ ‎‏بنابر اقوا و ظاهراً حج او حج افراد شود،و احتیاط واجب آن است که پس از تمام کردن ‏‎ ‎‏حج افراد،عمرۀ مفرده به‌جا آورد و در سال بعد حج را اعاده کند.‏

‏
‏‎

‏‏مسأله 6- بعد از آن که شخص مُحرم تقصیر کرد حلال می‌شود بر او به غیر از ‏‎ ‎‏تراشیدن سر هرچه حرام شده بود بر او به واسطۀ احرام حتی نزدیکی با زن.‏

‏‏مسائل متفرقه و استفتائات تقصیر و احکام بین عمره و حج تمتع‏

‏‏مسأله 1- در تقصیر،کندن مو کافی نیست بلکه میزان،کوتاه کردن است به هر ‏‎ ‎‏وسیله‌ای باشد و اکتفا به کوتاه کردن موی زیر بغل و نحو آن مشکل است و احوط در ‏‎ ‎‏تقصیر،گرفتن ناخن یا چیدن ریش یا شارب یا موی سر است.‏

‏‏         2 س- آیا کسی که تقصیر او محکوم به بطلان است و بعد از آن محرّمات احرام را ‏‎ ‎‏به‌جا آورده و جاهل به مسأله بوده کفاره دارد یا خیر؟‏

‏‏ج- با جهل کفاره ندارد مگر در صید به تفصیلی که در کتب ذکر شده است.‏

‏‏         3 س- کسی که بعد از سعی در عمرۀ تمتع تقصیر کرد،بعد به شک افتاد که آیا ‏‎ ‎‏تقصیری که کردم صحیح است یا نه،آیا اشکال دارد یا نه؟‏

‏‏ج- اگر در حال عمل،عالم به مسأله و ملتفت بوده،اشکال ندارد.‏

‏‏         4 س- یکی از خدمۀ کاروان‌ها به احرام عمرۀ مفرده از میقات مُحرم می‌شود ‏‎ ‎‏و به مکه می‌آید و طواف و نماز آن و سپس سعی بین صفا و مروه را به همان ‏‎ ‎‏عنوان به‌جا می‌آورد،ولی برای تقصیر،گمان می‌کرد نتف-یعنی کندن مو-کافی ‏‎ ‎‏است و چند نخ مو را به عنوان تقصیر کَند و به حساب خودش از احرام خارج شد، ‏‎ ‎‏سپس برای عمرۀ تمتع که وظیفه‌اش بود به میقات رفت و مُحرم شد و به مکه آمد و ‏‎ ‎‏کلیۀ اعمال،از طواف تا تقصیر را،انجام داد،آیا اعمالش چگونه است و در آینده ‏‎ ‎‏وظیفه‌اش چیست؟‏

‏
‏‎

‏‏         5 س- اگر کسی تقصیر عمرۀ مفرده را فراموش کرد،آیا می‌تواند در هر جایی ‏‎ ‎‏تقصیر کند یا نه؛زیرا به ایران بازگشته است،و آیا نیازی به طواف نساء مجدد هست؟‏

‏‏         ج- تقصیر را در هر جا می‌تواند انجام دهد،ولی باید طواف نساء را اعاده کند.و ‏‎ ‎‏اگر خودش نمی‌تواند برود،نایب بگیرد.‏

‏‏6 س- هرگاه سنی برای شیعه تقصیر نماید چه صورت دارد؟‏

‏‏ج- اشکال ندارد.‏

‏‏         7 س- شخصی در حج به عوض تقصیر در عمرۀ تمتع یک مو از بدن کنده است و ‏‎ ‎‏الآن که متوجه شده است آیا حج او اشکال دارد یا نه؟ و در صورتی که مرتکب خلاف ‏‎ ‎‏شده باشد تکلیف چیست؟‏

‏‏         ج- اگر حج را انجام داده،با عمل مزبور از احرام فعلاً خارج شده است،و چنانچه ‏‎ ‎‏حج واجب بوده احتیاط آن است که یک عمرۀ مفرده به‌جا آورد،و بعداً عمره و حج ‏‎ ‎‏تمتع را انجام دهد.‏

‏‏         8 س- شخصی بعد از طواف و نماز طواف تقصیر کرد و سپس سعی را به‌جا آورد ‏‎ ‎‏و دوباره تقصیر کرد،وظیفه‌اش چیست؟‏

‏‏ج- اگر جاهل یا ساهی بوده چیزی بر او نیست.‏

‏‏         9 س- کسانی که اعمال حج را بر وقوفین مقدم می‌دارند،اگر بعد از سعی تقصیر ‏‎ ‎‏نمودند،آیا موجب مُحل شدن و یا کفاره می‌گردد؟‏

‏‏ج- مُحل نمی‌شوند،و اگر جاهل یا ساهی بوده‌اند کفاره ندارد.‏

‏‏10 س- اگر کسی به جای تقصیر حلق نمود آیا کفایت می‌کند؟‏

‏‏ج- در عمرۀ تمتع کفایت نمی‌کند.‏

‏
‏‎

‏‏ج- مانع ندارد.‏

‏‏         12 س- حضرت‌عالی در مسألۀ دوم تقصیر می‌فرمایید:اگر کسی تقصیر را به ریا ‏‎ ‎‏انجام دهد،عمره‌اش باطل است،مقصود از بطلان عمره چیست؟ دیگر این که وظیفۀ ‏‎ ‎‏او چه می‌شود؟‏

‏‏         ج- مقصود این است که در تقصیر ریا کند و بدون تدارک تقصیر،برای حج مُحرم ‏‎ ‎‏شود و حج انجام دهد،که در این صورت حکم کسی را دارد که بدون تقصیر وارد ‏‎ ‎‏اعمال حج شده است و در هر صورت لازم است حج تمتع را سال بعد به‌جا آورد.‏

‏‏13 س- اگر کسی در اثنای سعی تقصیر نمود،وظیفۀ او چیست؟‏

‏‏         ج- باید سعی را تمام کند و تقصیر را اعاده کند،بلی اگر از روی نسیان یا جهل ‏‎ ‎‏تقصیر کرده اعادۀ تقصیر لازم نیست،و اگر از اول سعی قصد هفت شوط نداشته سعی ‏‎ ‎‏اعاده دارد.‏

‏‏14 س- اگر کسی از روی جهل،تقصیر را ترک نمود چه حکمی دارد؟‏

‏‏ج- در این مسأله جهل حکم عمد را دارد.‏

‏‏         15 س- در عمرۀ مفرده اگر کسی تقصیر را عمداً یا از روی جهل و نسیان ترک نمود ‏‎ ‎‏و طواف نساء را انجام داد،چه وظیفه‌ای دارد؟‏

‏‏         ج- باید تقصیر نماید و طواف نساء را اعاده نماید،و فرقی بین صور عمد و سهو و ‏‎ ‎‏علم و جهل نیست علی الاحوط.‏

‏‏         مسأله 16- بعد از انجام عمرۀ تمتع و قبل از حج تمتع نباید عمرۀ مفرده به‌جا آورده ‏‎ ‎‏شود و اگر به‌جا آوردند صحت عمرۀ مفرده محل اشکال است ولی برای عمره و حج ‏‎ ‎‏تمتع اشکالی ایجاد نمی‌شود.‏

‏
‏‎

‏‏         18 س- خدمۀ کاروان‌ها که پس از انجام عمرۀ تمتع باید به عرفات و منیٰ بروند ‏‎ ‎‏برای دیدن چادرها و کارهای دیگر و برگردند به مکه،وظیفۀ آنان چیست؟‏

‏‏         ج- بنابر احتیاط واجب نمی‌توانند از مکه خارج بشوند مگر در مورد ضرورت،و ‏‎ ‎‏در این صورت باید برای حج مُحرم شوند و بیرون بروند.بلی اگر احرام برای آنان ‏‎ ‎‏حَرَجی باشد و رفتن به عرفات و منیٰ بر آنان ضرورت دارد می‌توانند بدون احرام به ‏‎ ‎‏آن‌جا بروند.‏

‏‏19 س- آیا بین عمرۀ تمتع و حج تمتع ماشین کردن سر جایز است؟‏

‏‏         ج- ماشین کردن مانع ندارد ولی نباید سر را بتراشد،و از ماشین کردنی که مثل ‏‎ ‎‏تراشیدن است باید اجتناب شود علی الاحوط.‏

‏‏         20 س- بین عمرۀ تمتع و حج تمتع که جایز نیست سر بتراشد آیا سر تراشیدن ‏‎ ‎‏کفاره دارد یا خیر؟‏

‏‏ج- کفاره ثابت نیست.‏

‏‏         21 س- زنی که حیض بوده و نمی‌دانست و اعمال عمره را کلاً به‌جا آورد،بفرمایید ‏‎ ‎‏باید دوباره به‌جا آورد یا کافی است؟‏

‏‏         ج- اگر در وسعت وقت است باید طواف و نماز را اعاده کند،ولی اگر وقت ندارد ‏‎ ‎‏در این که وظیفه مبدل شده یا نه،اشکال است و احتیاط را مراعات نماید.‏

‏‏         22 س- همچنان که تراشیدن سر بعد از عمرۀ تمتع و قبل از احرام حج حرام است، ‏‎ ‎‏آیا تراشیدن صورت نیز همین حکم را داراست؟‏

‏
‏‎

‏‏         23 س- آیا غار حِرا جزء محدودۀ مکه است؟ و بنابراین آیا می‌توان قبل از وقوف ‏‎ ‎‏به آن‌جا رفت و صدق خروج از مکه نمی‌کند؟‏

‏‏ج- باید از اهل محل تحقیق شود.‏

‏‏         24 س- کسی که از کارمندان سازمان حج است و به ناچار باید بعد از عمرۀ تمتع و ‏‎ ‎‏قبل از حج از مکه خارج و به عرفات برود،با توجه به این که حج او نیابتی است،آیا ‏‎ ‎‏لطمه به حج او نمی‌زند؟‏

‏‏         ج- ضرر به حج و نیابت نمی‌زند،ولی در صورت امکان باید مُحرم شود به احرام ‏‎ ‎‏حج و از مکه خارج شود علی الاحوط.‏

‏‏         25 س- بعضی از حجاج منزلشان از مکه خارج است،بعد از عمرۀ تمتع و قبل از ‏‎ ‎‏احرام به حج تمتع،خارج شدن آنان از مکه چه حکمی دارد؟‏

‏‏         ج- خروج از مکه بعد از عمرۀ تمتع جایز نیست علی الاحوط،مگر در مورد ‏‎ ‎‏ضرورت که در این صورت هم باید مُحرم شوند به احرام حج و خارج شوند.‏

‏‏         26 س- اخیراً خط کمربندی در اطراف مکه از پای جبل النور و جبل ثور می‌گذرد، ‏‎ ‎‏که غار حرا و غار ثور در این دو جبل است،بین عمره و حج،رفتن برای زیارت این دو ‏‎ ‎‏مکان مقدس،چه صورت دارد؟‏

‏‏         ج- حکم کلی مسأله معلوم است و در مسألۀ قبل نیز بیان شد،و تشخیص موضوع ‏‎ ‎‏با خود مکلف است.‏

‏‏         27 س- خروج از مکه برای کسی که عمرۀ تمتع انجام داده برای کار غیر ضروری ‏‎ ‎‏جایز است یا نه،و ملاک ضرورت چیست؟‏

‏‏ج- بنابر احتیاط واجب جایز نیست،و ضرورت عرفی است.‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‎