تفاوت رهبری و مرجعیت در حقوق اسلامی
حجةالاسلام دکتر حسین علی احمدی
زعامت و مرجعیت دو مقوله جداگانه به شمار می آیند که در برخی از شخصیت ها و در پاره ای از موقعیت ها در کنار هم قرار گرفته و منشأ تحول های سیاسی و اجتماعی گشته اند.
درباره حرکت امام خمینی می توان گفت: افزون بر آن، سبب احیاگری اسلام و مسلمانان شده است. نویسنده در این مقاله تلاش دارد تا جایگاه هر یک را مشخص کند و از منظر حقوقی، تفاوت ها را نشان دهد. وی پس از مقایسه میان رهبر – که می باید از تدبیر سیاسی برخوردار باشد – و مرجع – که باید اعلم باشد – به تفاوت های حقوقیِ زعامت و مرجعیت می پردازد:
1) حق انتخاب فتوا از میان فتاوای شرعی؛
2) حق را طاعت و نصرت؛
3) ولایتِ امر به همۀ مسلمانان؛
4) حق اخذِ خمس، زکات، صدقات و مالیات اسلامی؛
کتابچکیده مقالات کنگره امام خمینی(س) و اندیشه حکومت اسلامیصفحه 342
5) تکلیف داشتن مردم در غیاب زعیم و لزوم تعیین نایب؛
6) حق صدور حکم حکومتی؛
7) دخالت در تعیین مفاهیمِ مستنبطِ شرعیه؛
8) دایمی بودن امر رهبری؛
9) تفاوت در عزل و نصب و غیر آن.
کتابچکیده مقالات کنگره امام خمینی(س) و اندیشه حکومت اسلامیصفحه 343