رابطۀ رهبری و مرجعیت در دوران بسطِ ید فقیه
ابوالفضل جلالی
نویسنده در آغاز مقاله به تعریف واژگان اصلی مقاله، یعنی رهبری، مرجعیت و اجتهاد اشاره می کند و سپس به رابطۀ و مرجعیت در دوران بسط ید فقیه می پردازد. رهبر در فرهنگ اسلامی دارای ویژگی های عمومی و ویژه ای است که از دیرباز در منابع فقهی و سیاسی اسلامی مطرح شده اند. اخلاق نیکو داشتن، اهل رشوه نبودن، مرد بودن، قریشی بودن، عصمت داشتن و... گونه های متعددی از این شروط اند. علاوه بر این، مرجعیت در فرهنگ شیعی دارای ویژگی هایی است که در منابع فقهی شیعه انعکاس یافته اند: حیات، طهارت مولد، رجولیت، عقل داشتن، اعلمیت و حریت، اغلب ویژگی هایی هستند که در این باب مطرح می شوند. اجتهاد متجزی یکی از شروط مشترک رهبری و مرجعیت است.
کتابچکیده مقالات کنگره امام خمینی(س) و اندیشه حکومت اسلامیصفحه 332
عبارت اند از:
1) سلامت اعضای بدن؛
2) تدبیر سیاسی؛
3) زنده بودن؛
4) قریشی بودن؛
5) عصمت داشتن.
در مقابل، برخی از شروطی که در مرجعیت هست، ولی در رهبری شرط نیست عبارت اند از:
1) اعلمیت در فتوا؛
2) بلوغ (رهبری معصوم).
وظایف رهبری و مرجعیت، طرق تشخیص مرجع و رهبر و امکان تفکیک بین مرجعیت و رهبری، آخرین مباحث این مقاله اند که نویسنده به بررسی آن ها پرداخته است.
کتابچکیده مقالات کنگره امام خمینی(س) و اندیشه حکومت اسلامیصفحه 333