دکتر منوچهر محمدی
در بررسی انقلاب ها، مطالعه دو رکن اساسی انقلاب (مردم و رهبری) و تعامل این دو رکن از اهمیت خاصی برخوردار است و همین امر باعث شده است مکاتب، انقلاب را از لحاظ اهمیتی که برای هر یک از این دو محور قائل اند به دو دسته تقسیم می کنند:
مکاتب مردم محور: در این مکاتب، مردم نقش محوری در انقلاب و پیروزی آن دارند. البته مردم تعریف روشنی ندارد و ممکن است در مکتب مارکسیست از آن به طبقۀ کارگر و در مکتب لیبرالیسم به طبقۀ متوسط یاد کنند؛
مکاتب رهبر محور: برخی مکاتب، پیروزی یا شکست انقلاب را تنها مرهون رهبر و یا رهبران آن دانستند، آن را تنها عامل بسیج سیاسی می دانند. نظریه اقتدار کاریزماتیک «ماکس وبر» در این دسته قرار می گیرد.
این مقاله می کوشد تا نقش ویژۀ امام خمینی در انقلاب اسلامی را در ره یافت دوم مورد مطالعه قرار دهد.نویسنده به منظور تبیین نقش امام در انقلاب اسلامی، رهبری
کتابچکیده مقالات کنگره امام خمینی(س) و اندیشه حکومت اسلامیصفحه 267
امام به عنوان رهبر کاریزماتیک؛
امام به عنوان مرجع تقلید؛
امام به عنوان مرشد و آگاهی دهنده.
در واقع امام با برخورداری از چنین شخصیتی توانست در فرایند انقلاب دست به بسیج سیاسی بزند. تقسیم بندی مردم از دیدگاه امام خمینی، موضع اصلی این مقاله است. به گفتۀ نویسنده مهم ترین تقسیم بندی که در آثار امام مشاهده می شود، تقسیم بندی ارزشی است؛ بدین معنا که امام جامعه را به دو دسته مستضعف و مستکبر تقسیم می کند. تقسیم بندی کاربردی مردم (کارگران و کشاورزان، زنان، نیروهای مسلح، دانشگاهیان) تقسیم بندی امام از قشرهای مختلف مردم است.
کتابچکیده مقالات کنگره امام خمینی(س) و اندیشه حکومت اسلامیصفحه 268