نظام ولایت فقیه و دموکراسی (اسلامیت و جمهوریت از دیدگاه امام خمینی)

‏‏نظام ولایت فقیه و دموکراسی (اسلامیت و جمهوریت از دیدگاه امام خمینی) ‏

‏‏حجةالاسلام علیرضا فراهانی شمس‏

‏‏ ‏

‏‏در این مقاله برای بررسی موضوع فوق ابتدا رابطۀ اسلام و دموکراسی آورده شده‏‎ ‎‏است، و اسلام را این گونه تعریف کرده است «اسلام یگانه، راه و روشی صحیحی است‏‎ ‎‏که از سوی پروردگار متعال برای زندگی بشر تعیین و ترسیم شده است» دموکراسی را‏‎ ‎‏واجد تعریف جامعی ندانسته است. و امام ره به سه علتی که برای ردّ دموکراسی در‏‎ ‎‏عنوان حکومت اسلامی بیان کرده اند، یکی هم وجود معانی مختلف و ابهام در معنای آن‏‎ ‎‏است. دو علت دیگر در بیانات امام عبارتند از دوری جستن از واژه های غربی و کامل‏‎ ‎‏بودن اسلام به طوری که گذاشتن قید به این معناست که اسلام دارای این جنبه نمی باشد.‏‎ ‎‏در دیدگاه امام خمینی ره انسان عصارۀ خلقت و آفرینش است و استعدادهای او باید با‏‎ ‎‏راه و روش خاص به فعلیت برسند. و هم چنین انسان دارای شهوات نیز می باشد که باید‏‎ ‎‏با آن مبارزه کند. انبیاء برای انسان کردن، انسان آمده اند. دین اسلام، کامل ترین ادیان‏‎ ‎‏است و با وجود آن ما نیازی به مکاتب بشری نداریم.‏

‏‏تشکیل حکومت توسط انبیاء دارای مراحلی است. پیامبران با دعوت به دین کم کم به‏‎ ‎

‏‏‎

تعداد ایمان آورندگان خود می افزایند، سپس سعی می کنند که قدرت را از چنگال حکام‏‎ ‎‏فاسد خارج کنند و خود، حکومت الهی تشکیل دهند. زیرا بدون تشکیل حکومت، یک‏‎ ‎‏نظام سیاسی و حکومتی، به اهدافش به صورتکامل نمی رسد.‏

‏‏مهم ترین وظیفه حکومت اسلامی، شناساندن طریق حق هدایت به جامعه است.‏‎ ‎‏ملاک مردمی بودن حکومت، داشتن بیش ترین فایده حقیقی برای مردم است که تنها در‏‎ ‎‏حکومت های الهی تحقق می یابد. رهبران باید دارای یک سلسله شایستگی ها و‏‎ ‎‏لیاقت های ذاتی باشند که پذیرش مردم در موجود بودن این لیاقت ها تأثیری ندارد. انبیاء‏‎ ‎‏برای صحیح کردن انتخاب مردم آمده اند.‏

‏‏امام همانند علامه طباطبائی ماهیت حقیقی دموکراسی های موجود را دیکتاتوری‏‎ ‎‏می دانند و تنها اسلام را دموکراسی حقیقی دانسته اند.‏

‏‏پس از رحلت امام تفکیکی میان جمهوریت و اسلامیت صورت گرفته در حالی که‏‎ ‎‏خود خود امام این دو را یکی می دانستند. جمهوری به معنای اتکای به آراء ملت است و‏‎ ‎‏اسلامی بودن آن به این معناست که اصول و قوانین از مکتب الهی نشأت گرفته است.‏‎ ‎‏جمهوری شکل و ظاهر حکومت و اسلام محتوای آن است و رأی مردم در طول قوانین‏‎ ‎‏اسلام است نه در عرض آن بنابراین، چنین تفکیکی درست نیست.‏

‏‏ ‏

‏‎