قلمرو وظایف و اختیارات رهبری

‏‏ ‏

‏‏ ‏‏‏قلمرو وظایف و اختیارات رهبری‏

‏‏نسرین هاشمی‏

‏‏ ‏

‏‏براساس آن چه در این مقاله آمده، حکومت اسلامی از احکام اولیّه اسلام است و‏‎ ‎‏پیامبر علاوه بر منصب فتوا و قضا، منصب حکومت نیز داشته و جانشینان او نیز چنین‏‎ ‎‏منصبی را دارا هستند. که از آن به ولایت، یعنی حق تدبیر و تصرف عملی در امور‏‎ ‎‏اجتماعی مردم یاد می شود. ‏

‏‏نویسنده با بیان دلایل ضرورت تشکیل حکومت اسلامی، یعنی ماهیت احکام‏‎ ‎‏اسلامی و وجود نصوص دینی منشأ مشروعیت آن را حکم الهی دانسته و معتقد است:‏‎ ‎‏تنها کسی که خدا او را برای اجرای احکام الهی معین کرده حق حاکمیت دارد و اطاعت از‏‎ ‎‏او نیز بر مردم لازم می شود و حکومت پیامبر و جانشینان ایشان از آن جا که به نصب الهی‏‎ ‎‏بوده از چنین مشروعیتی برخوردار است حکومت فقهی نیز در عصر غیبت به دلیل نصب‏‎ ‎‏عام از سوی امام(ع) از چنین مشروعیتی برخوردار خواهد بود. به اعتقاد وی مردم در‏‎ ‎‏مشروعیت بخشی حکومت اسلامی نقشی ندارند و تنها به تحقق حکومت اسلامی‏‎ ‎‏دخالت دارند. ‏

‏‏به اعتقاد نویسنده در عصر غیبت فقهایی که دارای صفات علم و اجتهاد، تقوا و‏‎ ‎‏عدالت، آگاهی و اهتمام به مصالح اجتماعی و حسن تدبیر بوده باشند، از سوی امام‏‎ ‎‏معصوم برای حاکمیت جامعه اسلامی منصوب شده اند و تمامی اختیارات او را دارند،‏‎ ‎‏مگر جهاد ابتدایی. ولایت آن ها نیز مانند ولایت معصوم مطلق است و در تمامی موارد‏‎ ‎‏مورد نیاز جامعه حق تصرف دارند و حتی می توانند برخی از احکام اسلامی را به دلیل‏‎ ‎‏رعایت مصلحت کل جامعه تعطیل و متوقف سازند.‏

‏‏در صورت حاکمیت فقیه جامع الشرایط، دیگر فقها نیز باید از دخالت در امور ولایی‏‎ ‎

‏‏‎

بپرهیزند لذا در صورت تزاحم فتاوای دیگران با ولیّ فقیه در مسائل اجتماعی، فتوای او‏‎ ‎‏بر دیگران مقدم است. در پایان مقاله، نویسنده به حق انتقاد مردم از رهبری به شرط‏‎ ‎‏رعایت موازین اخلاقی، چگونگی نخبه شناسی نمایندگان خبرگان، برخی از اصول‏‎ ‎‏مرتبط با ولایت فقیه و رهبری در قانون اساسی، محدود نبودن وظایف رهبری به موارد‏‎ ‎‏مذکور در قانون اساسی، برخی از قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی و شورای‏‎ ‎‏انقلاب و مجمع تشخیص مصلحت درباره رهبری پرداخته است.‏