حدود اختیارات رهبری در حقوق اسلامی

‏‏حدود اختیارات رهبری در حقوق اسلامی‏

‏‏احمد تقی زاده‏

‏‏ ‏

‏‏تعریف رهبری در منظر اسلام و غرب، ارتباط رهبری و فقه و امامت درآمدِ مقاله‏‎ ‎‏است. از آن پس نویسنده ارزش و نقش تفویض اختیارات مردم در تحقق ولایت فقیه را‏‎ ‎‏مطرح کرده، می نویسد: هیچ محدودیتی جز محدودۀ مصالح مردم و قوانین الهی و‏‎ ‎‏موازین و ضوابط اسلامی در زمینه اختیارات فقیه عادل وجود ندارد. به همین جهت‏‎ ‎‏گاهی از ولایت مطلقه فقیه تعبیر می شود و مفهوم آن، همان نسبی نبودن‏‎ ‎‏ولایت برای فقیه است، بلکه در چارچوب مقررات اسلامی، ولایت او به صورت مطلق است.‏

‏
‏‎

نویسنده با ذکر روایاتی از امیرمومنان و امام هشتم درباره ارتباط حاکم با مردم چنین‏‎ ‎‏نتیجه می گیرد: رضایت و بیعت آشکار مسلمانان، ارزش و اعتبار خاصی در جهت تحقق‏‎ ‎‏خارجی امامت دارد و حکومت اسلامی و ولیّ فقیه را باید مردم تأیید کنند و تعیین رهبر‏‎ ‎‏با رأی مردم باشد. سرنوشت مردم به دست خودشان می باشد و با توجه به شخصیت‏‎ ‎‏ولیِّ امر، در مسائل سیاسی و مملکتی به ایشان تفویض اختیار می کنند.‏

‏‏بخش دیگری از مقاله به ارتباط رهبری و قانون اساسی و ذکر اصول تعیین کنندۀ‏‎ ‎‏اختیارات و گسترۀ حکومتی فقیه می پردازد و در پایان شرایط و صفات رهبری را از منظر‏‎ ‎‏قانون اساسی می نمایاند که عبارت اند از: فقاهت و عدالت، تقوا، تدبر، مدیریت و شجاعت.‏

‏‏حدودِ اختیارات رهبر، بخش پایانی مقاله به شمار می آید که روایتی که قانون اساسی‏‎ ‎‏جمهوری اسلامی است. از جمع بندی نویسنده در تحقیق اش چنین برمی آید که ولیِّ‏‎ ‎‏ فقیه جانشین معصوم می باشد و انتخاب وی به رهبری و اعطای اختیارات بر اساس‏‎ ‎‏موازین اسلامی، در شمارِ مسئولیت های اجتماعی شهروندان است.‏

‏‏ ‏

‏‎ ‎‏‎