متفردات امام خمینی در مورد ولایت فقیه در روایات

‏‏ ‏

‏‏متفردات امام خمینی در مورد ولایت فقیه در روایات‏

‏‏حجةالاسلام والمسلمین محمدرضا عیزالهی کرمانی‏

‏‏ ‏

‏‏در منظر فقهی علمای اسلام، ولایت فقیه گاه قلمروی فراخ می یابد تا آن جا که ویژگی‏‎ ‎‏«زندگی شمولیِ دین» را نشان می دهد. چنان که در آرای فقهی – سیاسی امام خمینی‏‎ ‎

‏
‏‎

مشاهده می شود، ایشان ولایت فقیه را بر اموال و انفس مردم از روایات استنباط و ثابت‏‎ ‎‏کرده اند.‏

‏‏در مقابل، در باور برخی فقیهان قلمرو اختیارات فقیه همان بیان معارف و احادیث‏‎ ‎‏اهل بیت و پیامبر و نظارت بر امور حسبیه می باشد که از جمله مرحوم آیةالله خوئی در‏‎ ‎‏کتاب «مصباح الفقاهه» آن را مطرح کرده اند.‏

‏‏در این مقاله، نویسنده، به بررسی تطبیقی آرای فقهی امام خمینی با آیةالله خوئی و در‏‎ ‎‏بخشی از آن با نظریات مرحوم شیخ مرتضی انصاری می پردازد. در این مقاله روایات زیر‏‎ ‎‏مورد استناد و بحث قرار گرفته است: ‏

‏‏1‏‏)«العلماء ورثه الانبیاء و ان الانبیاء لم یورثوا دینارا و لا درهما ولکن ورثوا احادیث‏‎ ‎‏من احادیثهم.»؛ ‏‎[1]‎

‏‏2) «اللهم ارحم خلفائی (ثلاث مرات) قیل یا رسول الله: و من خلفائک؟ قال الذین‏‎ ‎‏یاتون بعدی، یروون حدیثی و سنتی فیعلمونها الناس من بعدی.»؛‏‏ ‏‎[2]‎

‏‏3) «و امام الحوادث الواقعة فارجعوا فیها الی رواة حدیثنا، فانهم حجتی علیکم».‏‎[3]‎

‏‏نویسنده، در بررسی تطبیقی بحث اظهار می دارد: «مراد از روات احادیث، حاملان‏‎ ‎‏فقه نیستند، بلکه فقیهانی هستند که حصون اسلام بوده و حاکم بر مردم اند. لازمۀ چنین‏‎ ‎‏منصبی، توانایی ادارۀ منصب ولایت عامه است». و در پایان، نتیجه می گیرد: «دلالت‏‎ ‎‏روایات بر ولایت فقیه تمام است و شبهائی که بر این دلالت وارد شده است، قابل جواب‏‎ ‎‏است.»‏

‎

• . حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج 18، باب 8، حدیث 2.
• . صدوق، من لا یحضر الفقیه، ج 4، حدیث 5919.
• . شیخ حر عاملی، همان، باب 11، حدیث 9.