احکام ارث

ارث زن و شوهر

‏ ‏

ارث زن و شوهر

‏         مسأله 2779- اگر زنی بمیرد و اولاد نداشته باشد،نصف همۀ مال را شوهر او و بقیه ‏‎ ‎‏را ورثۀ دیگر می‌برند و اگر از آن شوهر یا از شوهر دیگر اولاد داشته باشد،چهار یک ‏

‏         ‏

کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 571
‏همۀ مال را شوهر و بقیه را ورثۀ دیگر می‌برند.‏

‏         مسأله 2780- اگر مردی بمیرد و اولاد نداشته باشد،چهار یک مال او را زن و بقیه را ‏‎ ‎‏ورثه دیگر می‌برند و اگر از آن زن یا از زن دیگر اولاد داشته باشد،هشت یک مال را ‏‎ ‎‏زن و بقیه را ورثۀ دیگر می‌برند،و زن از زمین خانۀ مسکونی،نه از خود زمین و نه از ‏‎ ‎‏قیمت آن ارث نمی‌برد و احتیاط واجب آن است که در زمین باغ ‏‎[1]‎‏و زراعت و ‏‎ ‎‏زمین‌های دیگر هم با ورثۀ میت صلح کند و نیز از خود هوایی خانه مانند بنا و درخت ‏‎ ‎‏ارث نمی‌برد ولی از قیمت آنها ارث می‌برد و از درخت و زراعت و ساختمانی که در ‏‎ ‎‏زمین باغ و زراعت و زمین‌های دیگر است اگر چه ارث می‌برد،اما چون ارث بردن او ‏‎ ‎‏از خود اینها یا از قیمت اینها محل اشکال است،احتیاط واجب آن است که در اینها هم ‏‎ ‎‏با ورثۀ دیگر صلح نماید.‏

‏         مسأله 2781- اگر زن بخواهد در چیزهایی که از آنها ارث نمی‌برد،مانند زمین خانه ‏‎ ‎‏مسکونی،تصرف کند،باید از ورثۀ دیگر اجازه بگیرد.و نیز احتیاط واجب آن است ‏‎[2]‎‎ ‎‏که ورثه تا سهم زن را نداده‌اند،در چیزهایی که زن از قیمت آنها ارث می‌برد،مانند بنا و ‏‎ ‎‏درخت بدون اجازۀ او تصرف نکنند و چنانچه پیش از دادن سهم زن اینها را بفروشند ‏‎ ‎‏در صورتی که زن معامله را اجازه دهد،صحیح وگرنه باطل است.‏

‏         مسأله 2782- اگر بخواهند بنا و درخت و مانند آن را قیمت نمایند باید حساب کنند که ‏‎ ‎‏اگر آنها بدون اجاره در زمین بمانند تا از بین بروند چقدر ارزش دارند و سهم زن را از ‏‎ ‎‏آن قیمت بدهند.‏

‏         مسأله 2783- مجرای آب قنات و مانند آن حکم زمین را دارد و آجر و چیزهایی ‏

‏         ‏

کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 572
‏که در آن به کار رفته،در حکم ساختمان است.‏

‏         مسأله 2784- اگر میت بیش از یک زن داشته باشد،چنانچه اولاد نداشته باشد،چهار ‏‎ ‎‏یک مال،و اگر اولاد داشته باشد،هشت یک مال به شرحی که گفته شد،به طور مساوی ‏‎ ‎‏بین زن‌های او ‏‎[3]‎‏قسمت می‌شود،اگرچه شوهر با هیچ‌یک از آنان یا بعض آنان نزدیکی ‏‎ ‎‏نکرده باشد،ولی اگر در مرضی که به آن مرض از دنیا رفته زنی را عقد کرده و با او ‏‎ ‎‏نزدیکی نکرده است،آن زن از او ارث نمی‌برد و حق مهر هم ندارد.‏

‏         مسأله 2785- اگر زن در حال مرض،شوهر کند و به همان مرض بمیرد شوهرش ‏‎ ‎‏اگرچه با او نزدیکی نکرده باشد،از او ارث می‌برد.‏

‏         مسأله 2786- اگر زن را به ترتیبی که در احکام طلاق گفته شد طلاق رجعی بدهند و در ‏‎ ‎‏بین عدّه بمیرد،شوهر از او ارث می‌برد.و نیز اگر شوهر در بین عدّۀ زن بمیرد،زن از او ‏‎ ‎‏ارث می‌برد ولی اگر بعد از گذشتن عدّه رجعی یا در عدّۀ طلاق بائن یکی از آنان بمیرد، ‏‎ ‎‏دیگری از او ارث نمی‌برد.‏

‏         مسأله 2787- اگر شوهر در حال مرض عیالش را طلاق دهد و پیش از گذشتن دوازده ‏‎ ‎‏ماه هلالی بمیرد،زن با سه شرط از او ارث می‌برد. اول: آن که در این مدت شوهر دیگر ‏‎ ‎‏نکرده باشد. دوم: به واسطۀ بی‌میلی به شوهر مالی به او نداده باشد که به طلاق دادن ‏‎ ‎‏راضی شود.بلکه اگر چیزی هم به شوهر ندهد ولی طلاق به تقاضای زن باشد،باز هم ‏‎ ‎‏ارث بردنش اشکال دارد. سوم: شوهر در مرضی که در آن مرض زن را طلاق داده،به ‏‎ ‎‏واسطۀ آن مرض یا به جهت دیگری بمیرد،پس اگر از آن مرض خوب شود و به جهت ‏‎ ‎‏دیگری از دنیا برود،زن از او ارث نمی‌برد.‏

‏         مسأله 2788- لباسی که مرد برای پوشیدن زن خود گرفته اگرچه زن آن را پوشیده ‏‎ ‎‏باشد،بعد از مردن شوهر،جزء مال شوهر است. ‏

‏ ‏

‏ ‏

کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 573

  • -زن از هیچ زمینی ارث نمی‌برد نه از خود آن و نه از قیمت آن،و اما از هوایی همه چیزارث می‌برد لکن از عین آنها نمی‌برد و از قیمت می‌برد و دو احتیاطی که در مسأله است هیچ‌یک واجب نیست.
  • -بلکه جائز نبودن خالی از قوّت نیست.
  • -اگر همه عقدی باشند.