احکام ارث

ارث دسته سوم

‏ ‏

ارث دسته سوم

‏         مسأله 2764- دستۀ سوم عمو و عمه و دایی و خاله و اولاد آنان است به تفصیلی که ‏‎ ‎‏گفته شد که اگر از طبقۀ اول و دوم کسی نباشد،اینها ارث می‌برند.‏

‏         مسأله 2765- اگر وارث میت فقط یک عمو یا یک عمه است،چه پدر و مادری باشد ‏‎ ‎‏یعنی با میت از یک پدر و مادر باشد،یا پدری باشد یا مادری همۀ مال به او می‌رسد و ‏‎ ‎‏اگر چند عمو یا چند عمه باشند و همه پدر و مادری،یا همه پدری باشند،مال به طور ‏‎ ‎‏مساوی بین آنان قسمت می‌شود و اگر عمو و عمه هر دو باشند و همه پدر و مادری یا ‏‎ ‎‏همه پدری باشند عمو دو برابر عمه می‌برد مثلاً اگر وارث میت دو عمو و یک عمه ‏‎ ‎‏باشد،مال را پنج قسمت می‌کنند،یک قسمت را به عمه می‌دهند و چهار قسمت را ‏‎ ‎‏عموها به طور مساوی بین خودشان قسمت می‌کنند.‏

‏         مسأله 2766- اگر وارث میت فقط چند عموی مادری یا چند عمۀ مادری یا عمو و ‏‎ ‎‏عمۀ مادری باشند،مال به طور مساوی بین آنان قسمت می‌شود.‏

‏         مسأله 2767- اگر وارث میت عمو و عمه باشد و بعضی پدری و بعضی مادری و ‏‎ ‎‏بعضی پدر و مادری باشند،عمو و عمۀ پدری ارث نمی‌برند،پس اگر میت یک عمو یا ‏‎ ‎‏یک عمه مادری دارد،مال را شش قسمت می‌کنند،یک قسمت را به عمو یا عمۀ ‏‎ ‎‏مادری و بقیه را به عمو و عمۀ پدر و مادری می‌دهند و عموی پدر و مادری دو برابر ‏‎ ‎‏عمۀ پدر و مادری می‌برد و اگر هم عمو و هم عمۀ مادری دارد،مال را سه قسمت ‏‎ ‎‏می‌کنند دو قسمت را به عمو و عمۀ پدر و مادری می‌دهند و عمو دو برابر عمه می‌برد ‏‎ ‎‏و یک قسمت را به عمو و عمۀ مادری می‌دهند که به طور مساوی بین خودشان ‏

کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 568
‏قسمت می‌کنند و احتیاط آن است که ‏‎[1]‎‏در تقسیم با یکدیگر صلح کنند.‏

‏         مسأله 2768- اگر وارث میت فقط یک دایی یا یک خاله باشد،همۀ مال به او می‌رسد و ‏‎ ‎‏اگر هم دایی و هم خاله باشد و همه پدر و مادری،یا پدری،یا مادری باشند،مال ‏‎ ‎‏به طور مساوی بین آنان قسمت می‌شود و احتیاط آن است که در تقسیم با یکدیگر ‏‎ ‎‏صلح کنند.‏

‏         مسأله 2769- اگر وارث میت فقط یک دایی،یا یک خالۀ مادری و دایی و خالۀ پدر و ‏‎ ‎‏مادری و دایی و خالۀ پدری باشد،دایی و خالۀ پدری ارث نمی‌برد،و مال را شش ‏‎ ‎‏قسمت می‌کنند،یک قسمت را به دایی یا خالۀ مادری و بقیه را به دایی و خالۀ پدر و ‏‎ ‎‏مادری می‌دهند و احتیاط آن است که ‏‎[2]‎‏در تقسیم با یکدیگر صلح کنند.‏

‏         مسأله 2770- اگر وارث میت فقط دایی و خالۀ پدری و دایی و خالۀ مادری و دایی و ‏‎ ‎‏خالۀ پدر و مادری باشد،دایی و خالۀ پدری ارث نمی‌برد و باید مال را سه قسمت ‏‎ ‎‏کنند،یک قسمت آن را دایی و خالۀ مادری به طور مساوی بین خودشان قسمت ‏‎ ‎‏نمایند و بقیه را به دایی و خالۀ پدر و مادری بدهند و احتیاط آن است که ‏‎[3]‎‏در تقسیم ‏‎ ‎‏آن با یکدیگر صلح کنند.‏

‏         مسأله 2771- اگر وارث میت یک دایی یا یک خاله و یک عمو یا یک عمه باشد مال را ‏‎ ‎‏سه قسمت می‌کنند،یک قسمت را دایی یا خاله و بقیه را عمو یا عمه می‌برد.‏

‏         مسأله 2772- اگر وارث میت یک دایی یا یک خاله و عمو و عمه باشد چنانچه عمو و ‏‎ ‎‏عمه پدر و مادری یا پدری باشند،مال را سه قسمت می‌کنند،یک قسمت را دایی یا ‏‎ ‎‏خاله می‌برد و از بقیه دو قسمت به عمو و یک قسمت به عمه می‌دهند،بنابراین اگر مال ‏


کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 569
‏را نُه قسمت کنند،سه قسمت را به دایی یا خاله و چهار قسمت را به عمو و دو قسمت ‏‎ ‎‏را به عمه می‌دهند.‏

‏         مسأله 2773- اگر وارث میت یک دایی یا یک خاله و یک عمو یا یک عمۀ مادری و ‏‎ ‎‏عمو و عمۀ پدر و مادری یا پدری باشد،مال را سه قسمت می‌کنند،یک قسمت آن را ‏‎ ‎‏به دایی یا خاله می‌دهند و دو قسمت باقیمانده را شش قسمت می‌کنند،یک قسمت را ‏‎ ‎‏به عمو یا عمۀ مادری و بقیه را به عمو و عمۀ پدر و مادری یا پدری می‌دهند و عمو دو ‏‎ ‎‏برابر عمه می‌برد.بنابراین اگر مال را نُه قسمت کنند،سه قسمت را به دایی یا خاله و ‏‎ ‎‏یک قسمت را به عمو یا عمۀ مادری و پنج قسمت دیگر را به عمو و عمۀ پدر و مادری ‏‎ ‎‏یا پدری می‌دهند.‏

‏         مسأله 2774- اگر وارث میت یک دایی یا یک خاله و عمو و عمۀ مادری و عمو و عمۀ ‏‎ ‎‏پدر و مادری یا پدری باشد،مال را سه قسمت می‌کنند یک قسمت را دایی یا خاله ‏‎ ‎‏می‌برد و دو قسمت باقیمانده را سه سهم می‌کنند:یک سهم آن را به طور مساوی ‏‎[4]‎‏بین ‏‎ ‎‏عمو و عمۀ مادری قسمت می‌کنند و دو سهم دیگر را بین عمو و عمۀ پدر و مادری یا ‏‎ ‎‏پدری قسمت می‌نمایند و عمو دو برابر عمه می‌برد بنابراین اگر مال را نُه قسمت کنند، ‏‎ ‎‏سه قسمت آن،سهم خاله یا دایی و دو قسمت سهم عمو و عمۀ مادری و چهار قسمت ‏‎ ‎‏سهم عمو و عمۀ پدر و مادری یا پدری می‌باشد.‏

‏         مسأله 2775- اگر وارث میت چند دایی و چند خاله باشد که همه پدر و مادری یا ‏‎ ‎‏پدری یا مادری باشند و عمو و عمه هم داشته باشد،مال سه سهم می‌شود،دو سهم آن ‏‎ ‎‏را به دستوری که در مسأله پیش گفته شد،عمو و عمه بین خودشان قسمت می‌کنند و ‏‎ ‎‏یک سهم آن را دایی‌ها و خاله‌ها به طور مساوی بین خودشان تقسیم می‌نمایند.‏

‏         مسأله 2776- اگر وارث میت دایی یا خالۀ مادری و چند دایی و خاله پدر و مادری یا ‏‎ ‎

کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 570
‏پدری و عمو و عمه باشد،مال سه سهم می‌شود،و دو سهم آن را به دستوری که سابقاً ‏‎ ‎‏گفته شد عمو و عمه بین خودشان قسمت می‌کنند،پس اگر میت یک دایی یا یک خالۀ ‏‎ ‎‏مادری دارد،یک سهم دیگر آن را شش قسمت می‌کنند،یک قسمت را به دایی یا خالۀ ‏‎ ‎‏مادری می‌دهند و بقیه را به دایی و خالۀ پدر و مادری یا پدری می‌دهند که بنابر ‏‎ ‎‏احتیاط ‏‎[5]‎‏باید در تقسیم آن با هم صلح کنند و اگر چند دایی مادری یا چند خالۀ مادری ‏‎ ‎‏یا هم دایی مادری و هم خالۀ مادری دارد آن یک سهم را سه قسمت می‌کنند،یک ‏‎ ‎‏قسمت را دایی‌ها و خاله‌های مادری به طور مساوی بین خودشان قسمت می‌کنند و ‏‎ ‎‏بقیه را به دایی و خالۀ پدر و مادری یا پدری می‌دهند که بنابر احتیاط در تقسیم آن با ‏‎ ‎‏هم صلح می‌کنند.‏

‏         مسأله 2777- اگر میت عمو و عمه و دایی و خاله نداشته باشد،مقداری که به عمو ‏‎ ‎‏و عمه می‌رسد،به اولاد آنان و مقداری که به دایی و خاله می‌رسد،به اولاد آنان ‏‎ ‎‏داده می‌شود.‏

‏         مسأله 2778- اگر وارث میت عمو و عمه و دایی و خالۀ پدر و عمو و عمه و دایی و ‏‎ ‎‏خالۀ مادر او باشند،مال سه سهم می‌شود،یک سهم آن را عمو و عمه و دایی و خالۀ ‏‎ ‎‏مادر میت به طور مساوی ‏‎[6]‎‏،بین خودشان قسمت می‌کنند و دو سهم دیگر آن را سه ‏‎ ‎‏قسمت می‌کنند یک قسمت را دایی و خالۀ پدر میت به طور مساوی بین خودشان ‏‎ ‎‏قسمت می‌نمایند و دو قسمت دیگر آن را به عمو و عمۀ پدر میت می‌دهند و عمو دو ‏‎ ‎‏برابر عمه می‌برد.‏

‏ ‏

کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 571

  • -این احتیاط ترک نشود.
  • -و اقوا آن است که به طور تساوی می‌برند.
  • -و اقوا آن است که به طور تساوی می‌برند.
  • -احتیاط واجب آن است که مصالحه کنند.
  • -این احتیاط و احتیاط بعد واجب نیست.و به طور مساوی می‌برند.
  • -احتیاط واجب در عمو و عمه مادری مادر میت آن است که صلح کنند.