امر اول در ذکر بعضی از روایات شریفه در فضیلت علم به فرائض.
بدان که علم به فرائض از اهم علوم دینیه است و بسیاری از احکام آن را خداوند عزت در قرآن مجید بیان فرموده مخصوصاً در سورۀ مبارکۀ نساء،و در روایات شریفه ترغیب فرموده‌اند به تعلیم و تعلّم آن.
فی«المسالک»:روی:«أنّ ثواب مسألة من الفرائض ثواب عشرة من غیرها».
وفی«المبسوط»:عن عبداللّٰه بن مسعود،عن النبی صلی الله علیه و آله و سلم قال:«تعلّموا القرآن وعلّموه الناس،وتعلّموا الفرائض وعلّموها الناس فإنّی امرء مقبوض،وسیقبض العلم ویظهر الفتن حتّی یختلف الرجلان فی الفریضة ولا یجدان من یفصل بینهما»انتهیٰ.
قال فی«المستند»:قیل:وذلک لابتناء مسائل الفرائض علیٰ اصول غیر عقلیة وعدم اشتمال القرآن علی جمیعها،انتهی.
وفی«المبسوط»أیضاً:وروی عن النبی صلی الله علیه و آله و سلم:«تعلّموا الفرائض وعلّموها الناس؛ فإنّها نصف العلم و هو ینسیٰ،و هو أوّل ما ینتزع من امّتی»انتهی.
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 399
قال فی«المستند»:وتوجیه کون العلم بالفرائض نصف العلم باختصاصه بإحدی حالتی الإنسان من الحیوة و الممات،أو بکونه أحد سببی الملک من الاضطراری و الأعم، أو أحد قسمی العلم ممّا یکون المقصود بالذات فیه التعلیم و التعلّم و العمل تابع وعکسه، أو باعتبار ثوابه،أو لإیجابه وضع الإمامة فی موضعها الموجب لتمامیة العلم،أو لتوقّفه علیٰ مشقّة عظیمة وتکلّف لا یقبله الأذهان السلیمة و إن کان أخیرها أولاها،انتهی.
و محتمل است که مراد از فرائضی که در این روایات است علم به احکام تکلیفیه باشد که علم به احکام تکلیفیه نصف علم است و نصف دیگر آن علم به اصول دین و به عقائد حقه بوده باشد.
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 400