عدّۀ وفات
مسأله 1- عدّۀ زنی که آزاد است و شوهرش بمیرد چهار ماه و ده روز است،به شرطی که آن زن حامله نباشد و فرقی نیست بین زن یائسه و زنی که به حد تکلیف رسیده یا نرسیده،و این که شوهر با او نزدیکی کرده یا نکرده،و چه عقد او دائم باشد یا غیر دائم،و چه حیض ببیند یا نبیند.
مسأله 2- زنی که آبستن است و شوهر او میمیرد،اگر پیش از چهار ماه و ده روز بزاید،باید تا چهار ماه و ده روز از روز مردن شوهرش عدّه نگاه دارد،و اگر تا چهار ماه و ده روز نزایید،باید تا زاییدنش عدّه نگهدارد.
مسأله 3- مراد از ماه در اینجا ماه هلالی است،پس اگر اول ماه شوهرش فوت شد،تا ده روز از ماه پنجم باید عدّه نگاه دارد و اگر در بین ماه فوت شد سه ماه وسط را
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 385
هلالی قرار دهد و از ماه پنجم آنچه از ماه اول ناقص شده باید تمام کند و ده روز اضافه کند تا چهار ماه و ده روز ملفّق شود.
مسأله 4- زنی که شوهرش مرد،مادامی که در عدّه است واجب است از زینت و آرایش خودداری کند؛چه در بدن مثل سرمه کشیدن و عطر زدن و حنا گرفتن و سایر آرایشهای دیگری که مرسوم است و چه در لباس،چون لباسهایی که در عید و عروسی و شادی پوشیده میشود و بالجمله هر چه زینت شمرده شود،و البته این امور به حسب عادات و شهرها مختلف میشود و باید ملاحظه شود هر محلی به حسب متعارف آن.
مسأله 5- مانعی ندارد پاکیزه کردن لباس و بدن و شانه کردن سر و گرفتن ناخن و حمام رفتن و در رختخواب و فرش سنگین قیمت خوابیدن و نشستن و در خانۀ عالی مزیّن سکنی کردن و نیز مانعی ندارد تزیین کردن اولاد و خادم خود را.
مسأله 6- اگر زن مخالفت کند آنچه را که گفته شد که بر او واجب است معصیتکار است،لکن عدّۀ او صحیح است و واجب نیست عدّهاش را از سر بگیرد.
مسأله 7- کسی که در عدّۀ وفات است میتواند از خانه خارج شود دنبال کارهایی که دارد،خصوصاً کارهای لازم یا کارهای مستحب،مثل حج و زیارت مشاهد مشرّفه و عیادت مریض و امثال آن.
مسأله 8- اول عدّۀ وفات از وقتی است که خبر فوت به زن میرسد چه شوهر غایب باشد و چه حاضر باشد و خبر به واسطۀ مانعی به زن نرسد،پس بر زن واجب است از وقتی که خبر موت به او رسید عدّه نگاه دارد و از آرایش و زینت خودداری کند.
مسأله 9- مبدأ عدّۀ طلاق مثل عدّۀ وفات نیست،بلکه از وقتی است که طلاق واقع میشود؛چه شوهر حاضر باشد یا نباشد و چه زن خبردار بشود یا نشود.
مسأله 10- به مجرد آن که به زن خبر رسید که شوهرش مرده است اگرچه گوینده
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 386
قولش حجت شرعیه نباشد باید عدّه نگهدارد و ابتدای عدّه از همین وقت است ولکن نمیتواند شوهر کند،مگر آن که مردن شوهرش معلوم شود یا به وجه شرعی ثابت شود.
مسأله 11- اگر زن یقین پیدا کند به مردن شوهرش،میتواند بعد از عدّه نگاه داشتن شوهر کند بیمراجعه به حاکم شرع،لکن در اعتبار قول زن به این که شوهرش مرده است برای کسی که میخواهد او را بگیرد اشکال است،احتیاط واجب آن است که به کسی شوهر کند که از واقعه خبردار نباشد.
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 387