[آداب نکاح]
مسأله 1- سزاوار است که انسان در زن گرفتن و شوهر اختیار کردن اهتمامش به صفات طرفش باشد و شریک عمر خود را شخص شریف نجیب متدین صاحب خلق خوب انتخاب کند و نظرش منحصر به مال و جمال نباشد.
مسأله 2- کراهت دارد زن زناکار و زنی که از زنا متولد شده به زنی اختیار کردن.
مسأله 3- کراهت دارد مرد بدخلق یا فاسق یا شراب خوار را به شوهری انتخاب کردن.
مسأله 4- مستحب است عقد را نزد شاهد واقع کنند و اعلام نمایند و خطبه قبل از عقد بخوانند،و کاملترین خطبهها آن است که مشتمل باشد بر حمد خدا و صلوات بر رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و ائمۀ هدی علیهم السلام و شهادتین و سفارش به تقوا و دعا به زن و شوهر.
مسأله 5- مستحب است عروسی در شب واقع شود و مهمانی در شب و روزش
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 355
نماید و بیشتر از دو روز،مکروه است ولیمه دادن.
مسأله 6- مستحب است برای کسی که میخواهد پیش عروس برود و وارد بر او شود؛چه در شب عروسی باشد و چه در روز آن،چند امر: اول: دو رکعت نماز کند و بعد از آن دعایی که رسیده است بخواند. دوم: هر دو طاهر باشند. سوم: شوهر دستش را بر پیشانی زن بگذارد و بگوید:«اَللّهُمّ عَلیٰ کِتَابِکَ تَزَوَّجتُهٰا وَفِی امَانَتِکَ اخَذْتُها وبِکَلِمَاتِکَ استَحْلَلْتُ فَرجَها فاِنْ قَضَیتَ فِی رَحِمَها شَیئاً فَاجْعَلهُ ذَکَرَاً مُسلِمَاً سَوِیّاً وَلاٰ تَجعَلهُ شِرکَ شَیْطٰانٍ».
مسأله 7- مستحب است مراعات چند امر در هر وقت که مرد با زن نزدیکی میکند:
1-گفتن بسم اللّٰه الرحمن الرحیم.2-طلب کند از خدا پسر پرهیزکار با برکت با ذکاوت بیعیب.3-با وضو باشد خصوصاً وقتی که زن حامله است.
مسأله 8- مکروه است چند امر در وقت نزدیکی:1-آن که در شب خسوف قمر و روز کسوف شمس باشد.2-روزی که باد سیاه یا زرد میوزد و وقت زلزله و مواقع دیگر که در کتب مفصله مذکور است.
مسأله 9- مستحب است که عجله کنند در این که دختر را زود شوهر بدهند و او را حفظ کنند به توسط شوهر.
مسأله 10- جایز است وطی زن و مملوکه از عقب،ولی کراهت شدید دارد،و احتیاط مستحب آن است که ترک کند خصوصاً اگر زن راضی نباشد.
مسأله 11- جایز نیست وطی زن قبل از این که بالغ بشود؛یعنی نه سالش تکمیل گردد و فرقی نیست بین این که دائم باشد یا صیغه،و اما بقیۀ کارها از قبیل بوسه زدن و دربرگرفتن و چیزهای دیگر مانعی ندارد.
مسأله 12- اگر چنانچه قبل از تکمیل شدن نه سال با او نزدیکی کرد چنانچه افضاء(پارگی)نشود،غیر از گناه چیز دیگری بر او نیست،و اما اگر افضاء شود به این
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 356
که راه بول و حیض یکی شود حرام میشود زن بر او همیشه و تا ابد،و اما اگر در اثر افضاء راه جلو و عقب یکی شود احتیاط واجب آن است که با او نزدیکی نکند.
مسأله 13- در عین این که زن در اثر افضاء حرام ابدی است باز او زن انسان است و احکام دیگری که برای زناشویی هست از بین نمیرود مثل ارث بردن از هم و حرام بودن زن پنجم اگر عقدی باشند و حرام بودن خواهرزن و غیر اینها.
مسأله 14- جایز نیست ترک کردن وطی زن بیش از چهار ماه،مگر این که راضی باشد و فرقی نیست بین عقدی و صیغه و چنانچه مرد عذری داشته باشد مثل این که خوف ضرر دارد بر خودش یا بر زن،در این صورت مانعی نیست که تا عذر هست ترک کند.
مسأله 15- جایز است که مرد در وقتی که دارد منی از او خارج میشود دوری کند از زن و نگذارد که منی او در رحم زن بریزد؛ولو این که زن راضی نباشد و فرقی بین عقدی و صیغه نیست و نطفه هم دیه ندارد.
مسأله 16- جمیع لذتها که ممکن است از زن بردن،برای مرد جایز است و نظر کردن هر کدام به جمیع بدن دیگری مانعی ندارد؛چه آن که ظاهر است و چه آن موضعی که باطن است.
مسأله 17- هر یک از مرد و زن میتوانند نظر کنند به اعضا و جوارح مماثل خودشان به این که مرد به مرد نگاه کند و زن به زن،مگر عورت که نظر به او حرام است،پس این که در این زمانه متداول است که زنها از یکدیگر پرهیز نمیکنند و در حمامها لنگ نمیبندند به خیال این که عیبی ندارد درست نیست و حرام است.و مراد از عورت جلو و عقب است،حتی بر مرد حرام است نظر کردن به بیضههای مرد دیگر.
مسأله 18- نظر کردن مرد به بدن و روی مرد دیگر اگر چنانچه از روی ریبه و لذت باشد حرام است.
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 357
مسأله 19- جایز است برای مرد که نظر کند به بدن محرمهای خود به استثنای عورت و چنانچه نظرش به غیر عورت از روی لذت و ریبه باشد نیز حرام است.
مسأله 20- برای زن جایز است نظر کردن به غیر از عورت مرد محرم به او مثل پدر و برادر و غیر آنها؛اگر چنانچه از روی سوء نیت و لذت نباشد.
مسأله 21- جایز نیست که مرد نظر کند به غیر از دست و صورت زن نامحرم و همچنین به دست و صورتش اگر از روی ریبه و لذت باشد،و اما اگر چنانچه به این قصد نباشد پس احتیاط آن است که نگاه نکند.
مسأله 22- جایز نیست برای زن نظر کردن به بدن مرد ولکن به صورت او مانعی ندارد.
مسأله 23- جایز نیست برای مرد که مس کند بدن زن نامحرم را حتی دست و صورت او را مگر آن که از روی دستکش و پارچه باشد،به شرط آن که قصد سوئی نداشته باشد و دست زن را فشار ندهد،و همچنین است مس کردن زن،مرد نامحرم را.
مسأله 24- جایز است نظر کردن و لمس نمودن مرد زن را و زن مرد را اگر چنانچه ضرورت اقتضا کند و دفع ضرر متوقف بر او باشد،مثل علاج کردن و نجات دادن از غرق شدن و سوختن،و باید اختصار شود به آن مقداری که مورد ضرورت و حاجت است.
مسأله 25- واجب است بر زنان که خود را بپوشانند از مردان نامحرم،ولی واجب نیست بر مردان پوشانیدن خودشان را از زنان،ولو این که آنها تعمد داشته باشند برای نگاه کردن به بدن آنان.
مسأله 26- بچگان و کودکان؛چه دختر باشند و چه پسر،در حکم حیواناتند از جهت نظر کردن و لمس نمودن،مگر آن که از روی شهوت باشد.
مسأله 27- مانعی نیست برای زنان نظر کردن به بدن پسران نابالغ و واجب نیست بر
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 358
ایشان که خود را بپوشانند مگر آن که این کار موجب تحریک شهوت باشد.
مسأله 28- نظر کردن به زنان اهل ذمه،بلکه همۀ کفار مانعی ندارد،به شرط آن که خوف واقع شدن در حرام نباشد.
مسأله 29- کسی که میخواهد زن بگیرد میتواند به آن زن قبل از عقد نگاه کند به شرط آن که مقصود تلذذ نباشد،و اما اگر میداند که قهراً لذت حاصل خواهد شد مانعی ندارد.چنانچه مانعی ندارد تکرار نظر کردن اگر چنانچه از نگاه اول اطلاعی حاصل نشد.و احتیاط واجب است که مقصودش از نظر کردن اطلاع بر حال زنی باشد که میخواهد او را بگیرد نه آن که مقصود از نگاه کردن پیدا کردن زن مناسب باشد.و شرط است که احتمال بدهد به نگاه کردن اطلاعش بر حال زن بیشتر میشود.
مسأله 30- جایز است گوش کردن به صدای زن نامحرم اگر از روی شهوت و ریبه نباشد،چنانچه جایز است برای زن که صدای خودش را بلند کند به طوری که مرد نامحرم بشنود به شرط آن که ترس از فتنه در کار نباشد.
مسأله 31- حرام است بر زن صدای خود را لطیف و نازک کند و طوری صحبت کند که مهیّج شهوت باشد،و احتیاط مستحب است برای جوانان از زنان،بلکه همگی ایشان که ترک گفتگو کنند با مردان،مگر در حال ضرورت.
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 359