واکنش های منفی در مقابل اصل ولایت فقیه
سید حیدر شهرستانی
نویسنده مقاله، مخالفان اصل ولایت فقیه را به سه دسته تقسیم کرده و به تبیین و ارزیابی دیدگاه های آن ها پرداخته است.
1) افراد ضد مذهب: این گروه از زمانی که دین در صحنه مبارزات اجتماعی حضور یافته و کارآیی شگرف خود را نشان داده، با دسیسه های گوناگون مثل حربه جدایی دین از سیاست و شبهه ناقص بودن قوانین اسلام به مقابله با آن پرداختند.
2) مذهبی های بی خط (منحرف): این افراد علی رغم مخالفت با نهادهای اساسی انقلاب خود را در صف انقلابیون جا داده و در صدد به دست گرفتن قدرت رهبری بوده اند. به اعتقاد آن ها قوانین اسلام کلی است و با جزئیات کاری ندارد. هم چنین اسلام بالاتر از آن است که در صحنه اجتماع و سیاست ظاهر شود.
آن ها حضور امام را یک استثنا معرفی می کنند و معتقدند: هر کسی می تواند با تلاش و کوشش معمولی بدون نیاز به تخصص لازم به دین و معارف آن علم پیدا کند و در نتیجه به مرحله ولایت بر امت دست یابد، بنابراین، رهبری در انحصار روحانیون نیست.
3) مذهبی های صادق ولی ناآگاه که به دلیل عدم برخورد آگاهانه و مستقل و عمیق با مسئلۀ ولایت فقیه آن را نقد و نفی می کردند. نویسنده برخی از انتقادهای این گروه را مطرح کرده و پاسخ داده است که عبارت اند از:
کتابچکیده مقالات کنگره امام خمینی(س) و اندیشه حکومت اسلامیصفحه 149
الف) ولایت فقیه موجب بروز استبداد دینی و دیکتاتوری روحانیت می شود، چون اولاً: ماهیت قدرت فسادآور است، ثانیاً: ولیّ فقیه غیر مسئول است؛
ب) حکومت تنها در شأن امام عصر (عج) است؛
ج) ولایت فقیه اگر یک اصل ایدئولوژیک بود در طول تاریخ جامه عمل می پوشید و حال آن که چنین نیست؛
د) اصل ولایت فقیه با رأی مردم منافات دارد؛
ه) ولایت فقیه دوگانگی در قدرت پدید می آورد؛
و) قدرت و احترام روحانیت با تصدی ولایت سیاسی جامعه لکه دار می شود؛
ز) اصل ولایت فقیه قابل جمع با اصل شورا نیست؛
ح) اصل ولایت فقیه و تحقق قوانین اسلامی تحت رهبری آن نافی سابقه تاریخی ایران است.
کتابچکیده مقالات کنگره امام خمینی(س) و اندیشه حکومت اسلامیصفحه 150