احکام اجاره

‏ ‏

احکام اجاره

‏         مسأله 2181- اجاره دهنده و کسی که چیزی را اجاره می‌کند باید مکلف و عاقل باشند ‏‎ ‎‏و به اختیار خودشان اجاره را انجام دهند و نیز باید در مال خود حق تصرف داشته ‏‎ ‎‏باشند،پس سفیهی ‏‎[1]‎‏که مال خود را در کارهای بیهوده مصرف می‌کند چون حق ندارد ‏‎ ‎‏در مال خود تصرف نماید اگر چیزی را اجاره کند،یا اجاره دهد صحیح نیست.‏

‏مسأله 2182- انسان می‌تواند از طرف دیگری وکیل شود و مال او را اجاره دهد.‏

‏         مسأله 2183- اگر ولیّ،یا قیّم بچه مال او را اجاره دهد،یا خود او را اجیر دیگری نماید ‏‎ ‎‏اشکال ندارد.و اگر مدتی از زمان بالغ شدن او را جزء مدت اجاره قرار دهد،بعد از آن ‏‎ ‎‏که بچه بالغ شد،می‌تواند بقیۀ اجاره را به‌هم بزند،ولی هرگاه طوری بوده که اگر ‏‎ ‎‏مقداری از زمان بالغ بودن بچه را جزء مدت اجاره نمی‌کرد،بر خلاف مصلحت بچه ‏‎ ‎‏بود،نمی‌تواند اجاره را به‌هم بزند.‏

‏         مسأله 2184- بچۀ صغیری را که ولیّ ندارد بدون اجازۀ مجتهد نمی‌شود اجیر کرد،و ‏‎ ‎‏کسی که به مجتهد دسترسی ندارد،می‌تواند از چند نفر ‏‎[2]‎‏مؤمن که عادل باشند،اجازه ‏‎ ‎‏بگیرد و او را اجیر نماید. ‏


کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 438
‏         مسأله 2185- اجاره دهنده و مستأجر لازم نیست صیغۀ عربی بخوانند بلکه اگر مالک ‏‎ ‎‏به کسی بگوید،ملک خود را به تو اجاره دادم و او بگوید قبول کردم،اجاره صحیح ‏‎ ‎‏است.و نیز اگر حرفی نزنند و مالک به قصد این که ملک را اجاره دهد،آن را به ‏‎ ‎‏مستأجر واگذار کند و او هم به قصد اجاره کردن بگیرد اجاره صحیح می‌باشد.‏

‏         مسأله 2186- اگر انسان بدون صیغه خواندن بخواهد برای انجام عملی اجیر شود، ‏‎ ‎‏همین که مشغول آن عمل ‏‎[3]‎‏شد اجاره صحیح است.‏

‏         مسأله 2187- کسی که نمی‌تواند حرف بزند،اگر با اشاره بفهماند که ملک را اجاره ‏‎ ‎‏داده،یا اجاره کرده صحیح است.‏

‏         مسأله 2188- اگر خانه یا دکان یا اتاقی را اجاره کند و صاحب ملک با او شرط کند که ‏‎ ‎‏فقط خود او از آنها استفاده نماید،مستأجر نمی‌تواند آن را به دیگری اجاره دهد و اگر ‏‎ ‎‏شرط نکند می‌تواند آن را به دیگری اجاره دهد،ولی اگر بخواهد به زیادتر از مقداری ‏‎ ‎‏که اجاره کرده آن را اجاره دهد،باید در آن،کاری مانند تعمیر و سفیدکاری انجام داده ‏‎ ‎‏باشد،یا به غیر جنسی که اجاره کرده آن را اجاره دهد مثلاً اگر با پول اجاره کرده به ‏‎ ‎‏گندم یا چیز دیگر اجاره دهد.‏

‏         مسأله 2189- اگر اجیر با انسان شرط کند که فقط برای خود انسان کار کند،نمی‌شود ‏‎ ‎‏او را به دیگری اجاره داد،و اگر شرط نکند،چنانچه او را به چیزی که اجرت او ‏‎ ‎‏قرار داده اجاره دهد،باید زیادتر نگیرد و اگر به چیز دیگری اجاره دهد،می‌تواند ‏‎ ‎‏زیادتر بگیرد.‏

‏         مسأله 2190- اگر غیر خانه و دکان و اتاق و اجیر،چیز دیگر-مثلاً زمین-را اجاره کند ‏‎ ‎‏و مالک با او شرط نکند که فقط خودش از آن استفاده نماید،اگرچه بیشتر از مقداری ‏‎ ‎‏که اجاره کرده آن را اجاره دهد اشکال ندارد. ‏


کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 439
‏         مسأله 2191- اگر خانه یا دکانی را مثلاً یک ساله به صد تومان اجاره کند و از نصف آن ‏‎ ‎‏خودش استفاده نماید،می‌تواند نصف دیگر آن را به صد تومان اجاره دهد،ولی اگر ‏‎ ‎‏بخواهد نصف آن را به زیادتر از مقداری که اجاره کرده مثلاً به صد و بیست تومان ‏‎ ‎‏اجاره دهد،باید در آن،کاری مانند تعمیر انجام داده باشد ‏‎[4]‎

‏ ‏

کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 440

  • -اگر سفیه به حکم حاکم منع از تصرف شده باشد.
  • -از یک نفر کافی است.
  • -یعنی با رضایت طرف معامله.
  • -یا به غیر جنسی که اجاره کرده اجاره دهد.