نصاب نقره
مسأله 1- نقره دو نصاب دارد: نصاب اول آن :یک صد و پنج مثقال صیرفی است که اگر نقره به صد و پنج مثقال برسد و شرایط دیگر را هم که گفته شده و بعضی از آنها هم بعداً ذکر می‌شود داشته باشد،انسان باید چهل یک آن را که دو مثقال و پانزده نخود است،از بابت زکات بدهد،و اگر به این مقدار نرسد زکات آن واجب نیست. و نصاب دوم آن :بیست و یک مثقال است؛یعنی اگر بیست و یک مثقال به صد و پنج مثقال اضافه شود باید زکات تمام صد و بیست و شش مثقال را به طوری که گفته شد بدهد و اگر کمتر از بیست و یک مثقال اضافه شود،فقط باید زکات صد و پنج مثقال آن را
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 171
بدهد و زیادی آن زکات ندارد و همچنین است هر چه بالا رود؛یعنی اگر بیست و یک مثقال اضافه شود،باید زکات تمام آنها را بدهد و اگر کمتر اضافه شود مقداری که اضافه شده و کمتر از بیست و یک مثقال است زکات ندارد.بنابراین اگر انسان چهل یک هر چه طلا و نقره دارد بدهد زکاتی را که بر او واجب بوده داده و گاهی هم بیشتر از مقدار واجب داده است،مثلاً کسی که صد و ده مثقال نقره دارد اگر چهل یک آن را بدهد،زکات صد و پنج مثقال آن را که واجب بوده داده و مقداری هم برای پنج مثقال آن داده که واجب نبوده.
مسأله 2- کسی که طلا یا نقرۀ او به اندازۀ نصاب است اگر زکات آن را داده باشد،تا وقتی از نصاب اول کم نشده همه ساله باید زکات آن را بدهد.
مسأله 3- زکات طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که آن را سکه زده باشند و اگر سکۀ آن از بین هم رفته باشد باید زکات آن را بدهند.
مسأله 4- طلا و نقرۀ سکه‌داری که زن‌ها برای زینت به‌کار می‌برند،زکات بر آنها واجب نیست.
مسأله 5- اگر در بین یازده ماه طلا و نقره‌ای که دارد با طلا و نقره یا چیز دیگر عوض نماید یا آنها را آب کند زکات بر او واجب نیست،ولی اگر برای فرار از دادن زکات این کارها را بکند احتیاط مستحب آن است که زکات آنها را بدهد.
مسأله 6- اگر در ماه دوازدهم پول طلا و نقره را آب کند باید زکات آنها را بدهد.
مسأله 7- اگر طلا و نقره‌ای که دارد خوب و بد داشته باشد،می‌تواند زکات هر کدام از خوب و بد را از خود آن بدهد،ولی بهتر است زکات همۀ آنها را از طلا و نقرۀ خوب بدهد.
مسأله 8- طلا و نقره‌ای که بیشتر از اندازۀ معمول فلز دیگر دارد،اگر خالص آن به اندازۀ نصاب که مقدار آن گفته شد برسد،باید زکات آن را داد و چنانچه شک دارد که
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 172
خالص آن به اندازۀ نصاب هست یا نه؛بنابر اقوا واجب نیست که از راه آب کردن، مقدار خالص آن را معلوم کند.
مسأله 9- اگر طلا و نقره‌ای که دارد به مقدار معمول،فلز دیگر با آن مخلوط باشد، نمی‌تواند زکات آن را از طلا و نقره‌ای بدهد که بیشتر از معمول فلز دیگر دارد،ولی اگر به قدری بدهد که یقین کند طلا و نقرۀ خالصی که در آن هست،به اندازۀ زکاتی می‌باشد که بر او واجب است اشکال ندارد.
مسأله 10- اگر طلا و نقره یا چیز دیگری را که زکات آن واجب است قرض کند و یک سال نزد او بماند،باید زکات آن را بدهد و بر کسی که قرض داده چیزی واجب نیست.
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 173