5-جواهری که به واسطۀ فرو رفتن در دریا به دست می آید

‏‏ ‏

‏‏5-جواهری که به واسطۀ فرو رفتن در دریا به دست می‌آید‏

‏‏         مسأله 1828- اگر به واسطۀ غواصی؛یعنی فرو رفتن در دریا،لؤلؤ و مرجان یا جواهر ‏‎ ‎‏دیگری ‏‎[1]‎‏بیرون آورند،روییدنی باشد،یا معدنی،چنانچه بعد از کم کردن مخارجی ‏‎ ‎‏که برای بیرون آوردن آن کرده‌اند،قیمت آن به 18 نخود طلا برسد،باید خمس آن را ‏‎ ‎‏بدهند،چه در یک دفعه آن را از دریا بیرون آورده باشند یا در چند دفعه،آنچه ‏‎ ‎‏بیرون آمده از یک جنس باشد یا از چند جنس،یک نفر آن را بیرون آورده باشد،یا ‏‎ ‎‏چند نفر ‏‎[2]‎

‏‏         مسأله 1829- اگر بدون فرو رفتن در دریا به وسیلۀ اسبابی جواهر بیرون آورد و بعد از ‏‎ ‎‏کم کردن مخارجی که برای آن کرده قیمت آن به 18 نخود طلا برسد بنابر احتیاط ‏

‏
‏‎

‏‏         مسأله 1830- خمس ماهی و حیوانات دیگری که انسان بدون فرو رفتن در دریا ‏‎ ‎‏می‌گیرد در صورتی واجب است ‏‎[4]‎‏که به تنهایی یا با منفعت‌های دیگر کسب او از ‏‎ ‎‏مخارج سالش زیادتر باشد.‏

‏‏         مسأله 1831- اگر انسان بدون قصد این که چیزی از دریا بیرون آورد در دریا فرو رود ‏‎ ‎‏و اتفاقاً جواهری به دستش آید بنابر احتیاط واجب ‏‎[5]‎‏باید خمس آن را بدهد.‏

‏‏         مسأله 1832- اگر انسان در دریا فرو رود و حیوانی را بیرون آورد و در شکم آن ‏‎ ‎‏جواهری پیدا کند که قیمتش هجده نخود طلا یا بیشتر باشد چنانچه آن حیوان مانند ‏‎ ‎‏صدف باشد که نوعاً در شکمش جواهر هست،باید خمس آن را بدهد،و اگر اتفاقاً ‏‎ ‎‏جواهر بلعیده باشد ‏‎[6]‎‏در صورتی خمس آن واجب است که به تنهایی یا با منفعت‌های ‏‎ ‎‏دیگر کسب او از مخارج سالش زیادتر باشد.‏

‏‏         مسأله 1833- اگر در رودخانه‌های بزرگ مانند دجله و فرات فرو رود و جواهری ‏‎ ‎‏بیرون آورد،چنانچه در آن رودخانه جواهر عمل می‌آید،باید خمس آن را بدهد.‏

‏‏         مسأله 1834- اگر در آب فرو رود و مقداری عنبر بیرون آورد که قیمت آن 18 نخود ‏‎ ‎‏طلا یا بیشتر باشد،باید خمس آن را بدهد.و چنانچه از روی آب یا از کنار دریا به ‏

‏
‏‎

‏‏         مسأله 1835- کسی که کسبش غواصی یا بیرون آوردن معدن است اگر خمس آنها را ‏‎ ‎‏بدهد و چیزی از مخارج سالش زیاد بیاید،لازم نیست دوباره خمس آن را بدهد.‏

‏‏         مسأله 1836- اگر بچه‌ای معدنی را بیرون آورد،یا مال حلال مخلوط به حرام داشته ‏‎ ‎‏باشد،یا گنجی پیدا کند،یا به واسطۀ فرو رفتن در دریا جواهری بیرون آورد،ولیّ او ‏‎ ‎‏باید خمس آنها را بدهد.‏

‏‏ ‏

‏‎

• -که متعارف باشد با فرو رفتن به دریا بیرون آید.
• -اگر قسمت هر یک به قیمت هجده نخود طلا برسد باید خمس آن را بدهد و الّا واجب نیست.
• -و شرط است که این کار شغل او باشد پس اگر اتفاقاً به دست او بیاید خمس بر اوواجب نیست.
• -و شرط است که برای کسب بگیرد و الّا واجب نیست.
• -بلکه بنابر اقوا و لکن در ملک شدن محتاج به قصد تملک است.
• -احتیاط آن است که حکم گنج را در آن جاری کنند.
• -اقوا آن است که خمس آن در صورتی واجب است که به تنهایی یا با منفعت‌های‌دیگرش که کسب کرده از مخارج سالش زیاد بیاید،و شرط است که این کار نیز کسب او باشد و الّا واجب نمی‌شود.