7-باقی‌ماندن بر جنابت و حیض و نفاس تا اذان صبح
مسأله 1- اگر جنب عمداً تا اذان صبح غسل نکند،و یا اگر وظیفۀ او تیمم است عمداً تیمم ننماید،روزه‌اش باطل است.
مسأله 2- اگر در روزۀ واجبی مثل روزۀ ماه رمضان که وقت آن معیّن است تا اذان صبح غسل نکند و تیمم هم ننماید،ولی از روی عمد نباشد روزه‌اش صحیح است.
مسأله 3- اگر شخص جنب فراموش کرد در ماه رمضان تا اذان صبح غسل کند و یک روز یا چند روز بعد متوجه شد،اقوا آن است که روزۀ وی باطل است،و باید قضای آن را به‌جا آورد،و اگر بعد از چند روز یادش بیاید،باید روزۀ هر چند روزی را که یقین دارد جنب بوده قضا نماید،مثلاً اگر نمی‌داند سه روز جنب بوده یا چهار روز، باید روزۀ سه روز را قضا کند.
مسأله 4- کسی که در شب ماه رمضان وقت برای هیچ کدام از غسل و تیمم ندارد، اگر خود را جنب کند روزه‌اش باطل است و قضا و کفاره بر او واجب می‌شود،ولی اگر برای تیمم وقت دارد چنانچه خود را جنب کند روزۀ او صحیح است،ولی معصیت کرده،و بنابر احتیاط واجب باید تیمم نماید و روزه بگیرد و روزه‌اش صحیح است و به احتیاط مستحب قضای آن را نیز بگیرد.
مسأله 5- اگر برای آن که بفهمد وقت دارد یا نه،جست‌وجو نماید و گمان کند که به اندازۀ غسل وقت دارد و خود را جنب کند و بعد بفهمد وقت تنگ بوده و تیمم کند، روزه‌اش صحیح است.و اگر بدون جست‌وجو گمان کند که وقت دارد و خود را جنب نماید و بعد بفهمد وقت تنگ بوده و با تیمم روزه بگیرد باید روزۀ آن روز را قضا کند.
مسأله 6- کسی که در شب ماه رمضان جنب است و می‌داند که اگر بخوابد تا صبح بیدار نمی‌شود،نباید بخوابد،و چنانچه بخوابد و تا صبح بیدار نشود،روزه‌اش باطل است و قضا و کفاره بر او واجب می‌شود.
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 152
مسأله 7- کسی که در شب ماه رمضان جنب است و می‌داند و یا احتمال می‌دهد اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می‌شود،چنانچه تصمیم داشته باشد که بعد از بیدار شدن غسل کند و با این تصمیم بخوابد و تا اذان خواب بماند،روزه‌اش صحیح است.
مسأله 8- اگر روزه‌دار شب ماه رمضان جنب بشود،چنانچه احتمال بدهد که بیدار می‌شود حتی بعد از یک مرتبه یا دو مرتبه،قبل از این که غسل کند می‌تواند خواب برود و خوابیدن او حرام نمی‌باشد،و اگرچه احتیاط شدید آن است که بعد از این که بیدار شد،دومرتبه خواب نرود.
مسأله 9- اگر کسی غسل بر او واجب بود و به احتمال این که از خواب بیدار می‌شود،قبل از غسل خوابید اما تا اذان صبح بیدار نشد،چنانچه تصمیم داشت که بعد از بیدار شدن هم غسل نکند یا تردید داشت که غسل کند یا نکند و یا مردد نبود ولی نیت نکرده بود و غفلت هم نداشت،روزۀ او باطل و قضا و کفاره بر او واجب می‌شود.
اما چنانچه تصمیم داشت که بعد از بیدار شدن غسل کند،قضا و کفاره بر او واجب نیست.
مسأله 10- اگر شخصی غسل بر او واجب بود و به احتمال این که بیدار خواهد شد قبل از غسل کردن خوابید و تصمیم هم داشت که بعد از بیدار شدن غسل نماید و بیدار شد و دومرتبه خوابید تا اذان صبح شد،روزۀ او باطل است و باید تا آخر روز امساک کند و قضای آن روز را هم بگیرد،و چنانچه دفعۀ دوم که بیدار شد دفعۀ سوم باز خوابید و تا اذان صبح بیدار نشد کفاره بر او واجب نمی‌شود،لکن قضا باید بکند.
مسأله 11- اگر روزه‌دار در روز محتلم شود،واجب نیست فوراً غسل کند.
مسأله 12- اگر زن پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک بشود و عمداً غسل نکند،یا اگر وظیفۀ او تیمم است،عمداً تیمم نکند،روزه‌اش باطل است.
مسأله 13- زن روزه‌داری که مستحاضه است واجب است غسل‌هایی را که برای
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 153
نماز باید بکند انجام دهد،و احتیاط واجب است که غسل‌هایی که در شب قبل بر او واجب می‌شود به‌جا آورد و چنانچه قبل از خواندن نماز صبح یا ظهر و عصر مستحاضه باشد و غسل‌هایی که باید بنماید ترک کرد،روزۀ او باطل است.اما اگر بعد از خواندن نماز ظهر و عصر مستحاضه شد و تا غروب آفتاب غسل نکرد روزۀ او باطل نمی‌باشد.
مسأله 14- کسی که مس میت کرده می‌تواند بدون غسل مس میت،روزه بگیرد و چنانچه در حال روزه هم میت را مس نماید روزۀ او باطل نمی‌شود.
مسأله 15- اگر زن پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود و در غسل کردن کوتاهی کند و تا اذان غسل نکند روزه‌اش باطل است،ولی چنانچه کوتاهی نکند،مثلاً منتظر باشد که حمام زنانه شود،اگرچه سه مرتبه بخوابد و تا اذان غسل نکند روزۀ او صحیح است واگر چنانچه وقت تنگ شد باید تیمم کند.
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 154