خلل
مسأله 1- کسی که بدون وضو یا غسل یا تیمم به شرحی که گفته شده نماز بخواند؛ چه عمداً و چه سهواً نماز او باطل است،اما اگر لباس یا بدنش به یکی از نجاسات آلوده باشد در بعضی‌جاها به شرحی که گفته شد نماز او صحیح است.
مسأله 2- کسی که عمداً یکی از کارهای واجب نماز را ترک کند؛چه رکن باشد و چه غیر رکن،نمازش باطل است.
مسأله 3- کسی که عمداً یکی از کارهای نماز را به قصد نماز زیاد کند؛چه رکن باشد و چه غیر رکن،نمازش باطل است.
مسأله 4- کسی که بدون قصد نماز،ذکر و دعاهای مستحب را در نماز بخواند تا جایی که از صورت نمازگزار بیرون نرود،مانعی ندارد.
مسأله 5- چیزهایی که سهواً در نماز زیاد شود اگر رکن نباشد و آدمی را از صورت نمازگزار بیرون نبرد،مانعی ندارد.
مسأله 6- اگر سهواً یکی از اجزای نماز را ترک کرد و قبل از گذشتن محل او متوجه شد باید به‌جا بیاورد،اما اگر بعد از گذشتن محل او متوجه شد در صورتی که رکن نباشد،مانعی ندارد و نمازش باطل نمی‌شود.
مسأله 7- اگر در نماز،تشهد یا یک سجده را فراموش کرد و بعد از گذشتن محل متوجه شد،نمازش صحیح است و بعد از نماز باید قضای تشهد یا سجده را به‌جا آورد.
مسأله 8- مقصود از گذشتن محل در نماز،وارد شدن در رکن بعد است؛یعنی از
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 104
تکبیر تا رکوع،محل تکبیر و تمام اجزای«حمد»و سوره باقی است.از رکوع تا سجدۀ دوم،محل رکوع باقی است؛گرچه احتیاط واجب است که رکوع را به‌جا آورد و نماز را تمام کند و بعد دوباره نماز بخواند،اگر بعد از رفتن به سجدۀ اول ملتفت شود.از سجده تا رکوع رکعت دوم،محل تشهد و باقی اجزا باقی است.
مسأله 9- اگر بعد از تشهد و قبل از سلام گفتن متوجه شد که یک رکعت از نماز را نخوانده برخیزد و یک رکعت دیگر را بخواند و بعد تشهد و سلام بگوید.
مسأله 10- اگر بعد از سلام نماز متوجه شد که یک رکعت نماز را نخوانده تا وقتی که منافی به‌جا نیاورده،مثلاً حرف نزده و رو از قبله نگردانده،مانعی ندارد،برخیزد و یک رکعت دیگر را بخواند و تشهد و سلام بگوید،اما اگر بعد از به‌جا آوردن منافی متوجه شد،نماز او باطل است و باید از اول بخواند.
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 105