زن‌های صاحب عادت
مسأله 1- اگر کسی صاحب عادت باشد؛چه وقتیه و چه عددیه و چه وقتیه و عددیه،به این که در یک ماه خلاف عادت خود خون ببیند عادت او به‌هم نمی‌خورد، ولی اگر دو ماه پشت سر هم مانند یکدیگر-چه در وقت و یا در عدد و یا در هر دو- خون ببیند عادت قبلی به هم می‌خورد و بعد از این باید به عادت دوم عمل نماید،و چنانچه دو ماه پشت سر هم بر خلاف عادت خون ببیند و مثل یکدیگر نباشند عادت دیگر برایش پیدا نمی‌شود و به هم خوردن عادت سابقش محل اشکال است.
مسأله 2- زنی که عادت وقتیه دارد؛چه عادت عددیه هم داشته باشد یا نداشته باشد،اگر در وقت عادت خود یا دو سه روز پیش از عادت یا دو سه روز بعد از عادت خون ببیند،به طوری که بگویند حیض را جلو یا عقب انداخته،اگرچه آن خون نشانه‌های حیض را نداشته باشد،باید به احکامی که برای زن‌های حائض گفته شد رفتار نماید،و اگر بعد بفهمد حیض نبوده،مثل آن که پیش از سه روز پاک شود،باید عبادت‌هایی را که ترک کرده قضا نماید.
مسأله 3- اگر زن،صاحب عادت وقتیه نباشد؛چه عادت عددیه داشته باشد یا نداشته باشد،چنانچه خون دید اگر آن خون نشانه‌های حیض را دارد،باید به دیدن خون،به احکامی که برای حائض گفته شد رفتار نماید،و اگر نشانه‌های خون حیض را نداشته باشد،باید تا سه روز احتیاط نماید؛یعنی کارهایی که بر حائض حرام است
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 32
ترک نماید و کارهای استحاضه را به‌جا آورد؛یعنی به دستوری که برای زن مستحاضه خواهد آمد،عبادت‌های خود را انجام دهد،پس اگر دید خون تا سه روز پشت سر هم آمد و قطع نشد می‌فهمد که حیض بوده،و اگر قطع شد استحاضه است،و چنانچه بعد از سه روز باز خون قطع نشد،اگر روی هم رفته از ده روز بیشتر نشود تمام آن حیض است و به احکامی که برای حائض گفته شد عمل بنماید،ولی بهتر آن است بعد از سه روز اول هم احتیاط نماید،به آن طوری که در سه روز اول گفته شد.
مسأله 4- زنی که صاحب عادت وقتیه است،اگر چند روز پیش از عادت و همۀ روزهای عادت و چند روز بعد از عادت خون ببیند و روی هم از ده روز بیشتر نشود همه حیض است،و اگر از ده روز بیشتر شود،فقط خونی را که در روزهای عادت خود دیده حیض است و خونی که پیش از آن و بعد از آن دیده استحاضه می‌باشد،و باید عبادت‌هایی که در روزهای پیش از عادت و بعد از عادت به‌جا نیاورده قضا نماید،و اگر همۀ روزهای عادت را با چند روز پیش از عادت خون ببیند و روی هم از ده روز بیشتر نشود،همه حیض است،و اگر از ده روز بیشتر شود خونی که در ایام عادت دیده حیض و بقیه استحاضه است،و اگر همۀ روزهای عادت را با چند روز بعد از آن خون ببیند و روی هم از ده روز بیشتر نشود،همه حیض است،و اگر بیشتر شود فقط روزهای عادت حیض و باقی استحاضه است.
مسأله 5- اگر زنی بعد از آن که سه روز یا بیشتر خون دید پاک شود و دوباره خون ببیند و فاصلۀ بین دو خون کمتر از ده روز باشد و همۀ روزهایی که خون دیده با روزهایی که در وسط پاک بوده از ده روز بیشتر نشود،تمام آن روزهایی که خون دیده و پاک بوده حائض است.و در این حکم فرقی نیست بین این که تمام خون یا بعض آن نشانه‌های حیض داشته باشد یا نداشته باشد،و همچنین فرقی نیست در این که زن، صاحب عادت باشد یا نباشد.
مسأله 6- اگر زنی بعد از آن که سه روز یا بیشتر خون دید،پاک شد و دوباره خون
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 33
ببیند و فاصلۀ بین دو خون کمتر از ده روز باشد و همۀ روزهایی که خون دیده با روزهایی که در وسط پاک بوده از ده روز بیشتر باشد،مثل آن که چهار روز خون ببیند و چهار روز پاک شود و دوباره چهار روز خون ببیند،چند صورت دارد:
صورت اول:آن که زن،صاحب عادت باشد و تمام یکی از این دو خون در روزهای عادت واقع شود،و دیگری در ایام عادت نباشد،باید آن خونی که در ایام عادت واقع شده حیض و دیگری را استحاضه قرار دهد.
صورت دوم:آن که زن،صاحب عادت باشد و مقداری از یکی از دو خون در روزهای عادت باشد،و خون دیگر،نه تمام آن و نه مقداری از آن در روزهای عادت نباشد،باید خونی که مقداری از آن در ایام عادت بوده حیض و دیگری را استحاضه قرار دهد.
صورت سوم:آن که زن،صاحب عادت عددیه باشد و یکی از دو خون،عددش موافق عدد عادت حیض باشد،باید آن را حیض و دیگری را استحاضه قرار دهد.
صورت چهارم:آن که صاحب عادت عددیه و وقتیه باشد و مقداری از یکی از دو خون در ایام عادت باشد،ولی عددش به اندازۀ عدد عادت حیض نباشد،و خون دیگر در روزهای عادت نباشد،ولی عددش به اندازۀ عدد عادت حیض باشد،باید در هر دو خون احتیاط نماید؛یعنی کارهایی که بر حائض حرام است ترک کند و کارهای مستحاضه را به‌جا آورد.
صورت پنجم:آن که زن،صاحب عادت نباشد،و یا صاحب عادت باشد ولی هیچ‌یک از دو خون در روزهای عادت واقع نشود،پس اگر یکی از دو خون نشانه‌های حیض را داشته باشد و دیگری نداشته باشد،باید آن را که نشانۀ حیض دارد حیض و دیگری را استحاضه قرار دهد،و اگر هر دو نشانه‌های حیض را داشته باشند،و یا هر دو نشانه‌های حیض را نداشته باشند،بنابر احتیاط واجب باید خون اول را حیض و بعد از آن تا تمام شدن ده روز احتیاط نماید،مثلاً اگر سه روز اول را خون ببیند بعد سه
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 34
روز پاک شود و دومرتبه هفت روز خون ببیند،باید سه روز اول را حیض قرار دهد و سه روز پاکی را احتیاط نماید؛یعنی کارهایی که بر حائض حرام است ترک کند و کارهایی که بر زن پاک واجب است به‌جا آورد،و در چهار روز از آن هفت روزی که خون دیده باز احتیاط نماید؛یعنی کارهایی که بر حائض حرام است ترک کند و کارهای استحاضه را به‌جا آورد.
مسأله 7- زنی که معمولاً ماهی یک مرتبه خون می‌بیند،اگر در یک ماه دو مرتبه خون ببیند و روزهایی که در وسط پاک بوده از ده روز کمتر نباشد،چنانچه هیچ‌یک از دو خون در روزهای عادت نباشد هر دو را حیض قرار دهد،و اگر یکی در روزهای عادت باشد و خون دیگر نشانه‌های خون حیض دارد،هر دو را حیض قرار دهد،و اگر نشانۀ استحاضه دارد خونی که در روزهای عادت واقع شده حیض قرار دهد و در خون دیگر احتیاط نماید؛یعنی کارهایی که بر حائض حرام است ترک کند و کارهای استحاضه را به‌جا آورد.
مسأله 8- اگر زنی که صاحب عادت است بیشتر از عادت خود خون ببیند،چنانچه از ده روز بیشتر نشود همه را حیض قرار دهد.
مسأله 9- زنی که عادت وقتیه و عددیه دارد،اگر بیشتر از ده روز خون ببیند،خونی که در روزهای عادت دیده اگرچه نشانه‌های حیض را نداشته باشد حیض است،و خونی که بعد از روزهای عادت دیده اگرچه نشانه‌های حیض را داشته باشد استحاضه است،مثلاً زنی که عادت حیض او از پنجم ماه تا دهم ماه باشد،اگر از پنجم تا بیستم خون ببیند پنج روز اول آن حیض و ده روز بعد استحاضه می‌باشد.
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 35