وضو
مسأله 1- در وضو واجب است صورت و دست‌ها را بشویند و جلوی سر و روی پاها را مسح کنند.
مسأله 2- درازی صورت را باید از بالای پیشانی-جایی که موی سر بیرون می‌آید- تا آخر چانه شست،و پهنای آن به مقداری که بین انگشت وسط و شست قرار می‌گیرد باید شسته شود،و برای آن که یقین کند این مقدار کاملاً شسته شده،باید کمی اطراف آن را هم بشوید،و اگر مختصری از این مقدار شسته نشود وضو باطل است.
مسأله 3- اگر دست کسی کوچک‌تر یا بزرگ‌تر از دست معمولی مردم باشد،باید ملاحظه کند که مردمان معمولی پهنای صورت را تا کجا می‌شویند،او هم تا همان‌جا را بشوید.
مسأله 4- بنابر احتیاط واجب،باید صورت از بالا به پایین شسته شود نه از پایین به بالا،ولی اگر آب را از پایین به بالا بریزد و برگشتن آن را از بالا به پایین نیت وضو کند اشکالی ندارد.
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 12
مسأله 5- بعد از شستن صورت باید دست راست و بعد از آن دست چپ را از آرنج تا سر انگشت‌ها بشوید،و برای آن که یقین کند آرنج را کاملاً شسته باید مقداری بالاتر از آرنج را هم بشوید.
مسأله 6- شستن توی بینی و مقداری از لب و چشم که در وقت بستن دیده نمی‌شود واجب نیست،ولی برای آن که یقین کند از جاهایی که باید شسته شود چیزی باقی نمانده،واجب است مقداری از آنها را هم بشوید.
مسأله 7- اگر احتمال دهد چرک یا چیز دیگری در ابروها و گوشه‌های چشم و لب و صورت و دست‌های او هست که نمی‌گذارد آب به آنها برسد،چنانچه احتمال او در نظر مردم به‌جا باشد باید پیش از وضو وارسی کند که اگر هست برطرف نماید.
مسأله 8- اگر کسی انگشتر در دست داشته باشد،در موقع وضو گرفتن و شستن دست‌ها باید یا آن را از دست بیرون آورد و یا در انگشت بگرداند تا آب به زیر آن برسد.
مسأله 9- بعد از شستن صورت و دست‌ها،واجب است مسح جلو سر،و احتیاط مستحب آن است که عرض آن از مقدار یک انگشت کمتر نباشد،و همچنین احتیاط مستحب آن است که عرض آن به مقدار سه انگشت بسته باشد.
مسأله 10- واجب نیست مسح سر بر پوست آن باشد،بلکه بر موی جلوی سر هم صحیح است،ولی کسی که موی جلوی سر او به اندازه‌ای بلند است که اگر شانه کند از حد جلوی سر تجاوز می‌کند،باید بیخ موها را مسح کند و یا فرق سر را باز کرده، پوست سر را مسح نماید،و اگر بر موهایی که از حد جلوی سر تجاوز کرده یا بر موی جاهای دیگر سر که جلوی آن آمده مسح کند،باطل است.
مسأله 11- واجب است که جای مسح خشک باشد،و اگر به قدری تر باشد که رطوبت آن به کف دست اثر کند،مسح باطل است.
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 13
مسأله 12- واجب است بعد از مسح سر،با تری آب وضو که در دست مانده روی پاها را از سر یکی از انگشت‌ها تا برآمدگی روی پا مسح کند،و بهتر آن است که تا مفصل را مسح نماید.
مسأله 13- اگر برای مسح رطوبتی در دست نمانده باشد،نمی‌تواند دست را به آب خارج تر کند،بلکه باید از اعضای دیگر وضو رطوبت بگیرد و با آن مسح نماید و اگر نشود با رطوبت اعضای دیگر دست را تر نماید،باید دومرتبه وضو بگیرد.
مسأله 14- در مسح سر و روی پا باید دست را روی آنها بکشد و اگر دست را نگه‌دارد و سر یا پا را به آن بکشد وضو باطل است،ولی اگر موقعی که دست را می‌کشد سر یا پا مختصری حرکت کند اشکال ندارد.
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 14