مقدمه ناشر

‏ ‏

مقدمه ناشر 

‏بسم اللّٰه الرحمن الرحیم‏

‏الحمد للّٰه‌ربّ العالمین و الصلاة و السلام علی محمّد وآله الطاهرین‏

‏         نجاة العباد ‏کتاب«نجاة العباد»اولین رساله فارسی امام خمینی(س)است که در آغاز ‏‎ ‎‏مرجعیت ایشان در سال 1340 ش برای استفاده مقلدین تهیه و عرضه گردید.گرچه ‏‎ ‎‏صاحب جواهر،رساله عملیه‌ای با عنوان«نجاة العباد»داشته که فقهای پس از او مانند ‏‎ ‎‏شیخ انصاری بر آن حاشیه نوشته‌اند؛ولی رساله«نجاة العباد»امام خمینی(س)هیچ ‏‎ ‎‏ارتباطی با آن،جز اشتراک اسمی ندارد.‏

‏این رساله در بیشتر موارد ترجمه کتاب«وسیلة النجاة»تألیف آیت اللّٰه العظمی سید ‏‎ ‎‏ابوالحسن اصفهانی رحمه الله(متوفی 1365 ق)و بر اساس ترتیب و ابواب آن بوده و در ‏‎ ‎‏برخی از مسائل،برگرفته از کتاب«العروة الوثقی»تألیف آیت الله العظمی سید محمد ‏‎ ‎‏کاظم یزدی رحمه الله(متوفی 1337 ق)می‌باشد که با توجه به حواشی امام(س)بر آن دو ‏‎ ‎‏کتاب،با همت و مشارکت جمعی از شاگردان امام تهیه شده است.‏

‏گرچه در همان سال‌های اولیه مرجعیت حضرت امام،ابتدا حواشی ایشان بر ‏‎ ‎‏توضیح المسائل آیت اللّٰه العظمی بروجردی و سپس توضیح المسائل با لحاظ فتاوای ‏

کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه ف
‏ایشان در اختیار مقلدین قرار گرفت و به همین خاطر کتاب«نجاة العباد»از دسترس ‏‎ ‎‏عموم خارج شد،ولی از نظر علمی و در برداشتن فتاوای امام ولو بعضی از آن‌ها بعدها ‏‎ ‎‏تغییر کرده باشد-حائز اهمیت و سزاوار توجه می‌باشد.‏

‏این کتاب در سال 1340 ش در دو جلد توسط چاپخانه دارالعلم قم چاپ و منتشر ‏‎ ‎‏گردید.‏

‏کتاب«نجاة العباد»در آن سال‌ها بیش از یک بار انتشار نیافت،ولی خلاصه‌ای از آن ‏‎ ‎‏با نام«زبدة الاحکام»پیش از تبعید امام،چندین مرتبه توسط چاپخانه علمیه قم منتشر ‏‎ ‎‏شد.‏

‏کتاب«نجاة العباد»برای بار دوم در سال 1378 ش توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار ‏‎ ‎‏امام خمینی احیاء و انتشار یافت.‏

‏حاشیه بر رساله ارث ملا هاشم خراسانی‏

‏رساله دیگری که در این جلد از موسوعۀ امام خمینی(س)ملاحظه می‌کنید ‏‎ ‎‏«حاشیه بر رساله ارث ملا هاشم خراسانی»است.مرحوم ملا هاشم خراسانی(متوفی ‏‎ ‎‏1352 ق)از شاگردان آخوند خراسانی رحمه الله(متوفی 1329 ق)و دارای آثار و تألیفاتی از ‏‎ ‎‏جمله رساله‌هایی در ابواب فقهی بوده است؛از جمله رساله‌های ایشان است:‏

‏1-رساله در احکام ربا؛‏

‏2-رساله در احکام رضاع؛‏

‏3-رساله در مقدمات حج؛‏

‏4-رساله در نفقات؛‏

‏5-رساله در احکام قبله و اوقات؛‏

‏6-رساله در ساعات و اوزان؛‏


کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه ص
‏7-رساله در احکام خلل نماز؛‏

‏8-رساله در احکام عدّة؛‏

‏9-رساله در احکام معاملات فاسد؛‏

‏10-رساله در احکام خمس.‏

‏ایشان علاوه بر جمع‌آوری فتاوای مراجع و فقهای عصر خویش در قالب ‏‎ ‎‏رساله‌های مذکور،در زمینه تاریخ و حدیث نیز صاحب تألیفاتی است و مشهورترین ‏‎ ‎‏اثر وی کتاب«منتخب التواریخ»(مختصر التواریخ)می‌باشد.‏

‏یکی از رساله‌های فقه فتوایی ملاهاشم،در باب ارث بوده که بعضی از فقها بر آن ‏‎ ‎‏حاشیه نوشته‌اند و از آن با عنوان«رسالة فی الإرث»یا«رسالة فی المیراث»یاد شده ‏‎ ‎‏است.‏

‏امام خمینی(س)پس از تعلیقه بر«وسیلة النجاة»،در سال 1372 ق،از آنجایی که ‏‎ ‎‏کتاب میراث«وسیلة النجاة»،ناقص بوده و همه احکام ارث را دربرنداشته،اقدام به ‏‎ ‎‏تحشیه رساله فارسی ملاهاشم در باب ارث نموده‌اند که مطابق فتاوای مرحوم ‏‎ ‎‏اصفهانی تهیه شده است.‏

‏از این کتاب سه نسخه مستند به حضرت امام وجود دارد:‏

‏1-اولین نسخه از این حاشیه به خط امام در چهارده صفحه،در انتهای نسخه ‏‎ ‎‏خطی حاشیه بر«وسیلة النجاة»آمده است.‏

‏2-دومین نسخه با تغییرات مختصری به عنوان پاکنویس در شانزده صفحه و به ‏‎ ‎‏طور جداگانه وجود دارد که حدود دو صفحه از آخر آن ناقص است.‏

‏3-نسخه‌ای که در حاشیه این رساله در حدود سال 1342 ش منتشر شده و با ‏‎ ‎‏نسخه دوم مطابق است.از آنجا که این نسخه به رؤیت حضرت امام(س)رسیده و به ‏‎ ‎‏مهر ایشان مزیّن گردیده،ما نیز نسخه سوم را برگزیده و از ذکر اختلاف نسخه‌ها ‏‎ ‎‏خودداری نمودیم.به علاوه آن‌که این نسخ به لحاظ فتوا با یکدیگر اختلافی ندارند و ‏

کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه ق
‏فقط در تعابیر آنها تفاوت‌هایی مشاهده می‌شود.‏

‏این کتاب اولین بار در سال 1342 ش انتشار یافت و بار دوم،پس از رحلت امام، ‏‎ ‎‏در سال 1378 ش از سوی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)منتشر گردید و ‏‎ ‎‏اینک به ضمیمه کتاب«نجاة العباد»تقدیم می‌گردد.‏

‏مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)‏

‏دفتر قم‏

‏ ‏

کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه ر