کفّارۀ روزه

‏‏ ‏

‏‏کفّارۀ روزه‏

‏‏         مسأله 1669- کسی که کفارۀ روزۀ رمضان بر او واجب است،باید یک بنده آزاد کند یا ‏‎ ‎‏به دستوری که در مسألۀ بعد گفته می‌شود دو ماه روزه بگیرد،یا شصت فقیر را سیر کند ‏‎ ‎‏یا به هر کدام یک مُد که تقریباً ده سیر است طعام؛یعنی گندم یا جو و مانند اینها، ‏

‏
‏‎

‏‏«اَسْتَغفِرُاللّٰهَ»          ‏‎ ‎‏و احتیاط واجب آن است که هر وقت بتواند،کفاره را بدهد.‏

‏‏         مسأله 1670- کسی که می‌خواهد دو ماه کفارۀ روزۀ رمضان را بگیرد،باید سی و یک ‏‎ ‎‏روز آن را پی در پی بگیرد و اگر بقیۀ آن پی در پی نباشد اشکال ندارد.‏

‏‏         مسأله 1671- کسی که می‌خواهد دو ماه کفارۀ روزۀ رمضان را بگیرد،نباید موقعی ‏‎ ‎‏شروع کند که در بین سی و یک روز،روزی باشد که مانند عید قربان،روزۀ آن ‏‎ ‎‏حرام است.‏

‏‏         مسأله 1672- کسی که باید پی در پی روزه بگیرد،اگر در بین آن بدون عذر یک ‏‎ ‎‏روز روزه نگیرد،یا وقتی شروع کند که در بین آن به روزی برسد که روزۀ آن واجب ‏‎ ‎‏است،مثلاً به روزی برسد که نذر کرده آن روز را روزه بگیرد،باید روزه‌ها را از ‏‎ ‎‏سر بگیرد.‏

‏‏         مسأله 1673- اگر در بین روزهایی که باید پی در پی روزه بگیرد عذری مثل حیض یا ‏‎ ‎‏نفاس،یا سفری که در رفتن آن مجبور است،برای او پیش آید،بعد از برطرف شدن ‏‎ ‎‏عذر واجب نیست روزه‌ها را از سر بگیرد بلکه بقیه را بعد از برطرف شدن عذر به‌جا ‏‎ ‎‏می‌آورد.‏

‏‏         مسأله 1674- اگر به چیز حرامی روزۀ خود را باطل کند،چه آن چیز اصلاً حرام باشد ‏‎ ‎‏مثل شراب و زنا،یا به جهتی حرام شده باشد،مثل خوردن غذای حلالی که برای انسان ‏‎ ‎
‏‎

‏‏         مسأله 1675- اگر روزه‌دار دروغی را به خدا و پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم نسبت دهد،اگر چه روزۀ ‏‎ ‎‏خود را به چیز حرام باطل کرده،ولی کفارۀ جمع که تفصیل آن در مسألۀ پیش گفته شد ‏‎ ‎‏بر او واجب نمی‌شود ‏‎[3]‎

‏‏         مسأله 1676- اگر روزه‌دار در یک روز ماه رمضان چند مرتبه جماع کند،بنابر احتیاط ‏‎[4]‎‎ ‎‏برای هر دفعه یک کفاره بر او واجب است.ولی اگر جماع او حرام باشد،برای هر دفعه ‏‎ ‎‏یک کفارۀ جمع واجب می‌شود.‏

‏‏         مسأله 1677- اگر روزه‌دار در یک روز ماه رمضان چند مرتبه غیر جماع،کار دیگری که ‏‎ ‎‏روزه را باطل می‌کند انجام دهد،برای همۀ آنها یک کفاره کافی است.‏

‏‏         مسأله 1678- اگر روزه دار غیر جماع کار دیگری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد و ‏‎ ‎‏بعد با حلال خود جماع نماید،بنابر احتیاط ‏‎[5]‎‏برای هر کدام یک کفاره واجب می‌شود.‏

‏‏         مسأله 1679- اگر روزه‌دار غیر جماع کار دیگری که حلال است و روزه را باطل ‏‎ ‎‏می‌کند،انجام دهد،مثلاً آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل ‏

‏
‏‎

‏‏         مسأله 1680- اگر روزه‌دار آروغ بزند و چیزی در دهانش بیاید،چنانچه عمداً آن را فرو ‏‎ ‎‏ببرد،روزه‌اش باطل است.و باید قضای آن را بگیرد و کفاره هم بر او واجب می‌شود،و ‏‎ ‎‏اگر خوردن آن چیز حرام باشد،مثلاً موقع آروغ زدن،خون یا غذایی که از صورت غذا ‏‎ ‎‏بودن خارج شده،به دهان او بیاید و عمداً آن را فرو برد،باید قضای آن روزه را بگیرد ‏‎ ‎‏و بنابر احتیاط،کفارۀ جمع هم بر او واجب می‌شود.‏

‏‏         مسأله 1681- اگر نذر کند که روز معیّنی را روزه بگیرد،چنانچه در آن روز عمداً روزۀ ‏‎ ‎‏خود را باطل کند،باید یک بنده آزاد نماید یا دو ماه پی در پی روزه بگیرد یا به شصت ‏‎ ‎‏فقیر طعام دهد.‏

‏‏         مسأله 1682- کسی که می‌تواند وقت را تشخیص دهد،اگر به گفتۀ کسی که می‌گوید ‏‎ ‎‏مغرب شده افطار کند و بعد بفهمد مغرب نبوده است،قضا و کفاره بر او واجب ‏‎ ‎‏می‌شود.‏

‏‏         مسأله 1683- کسی که عمداً روزۀ خود را باطل کرده،اگر بعد از ظهر مسافرت کند،یا ‏‎ ‎‏پیش از ظهر برای فرار از کفاره سفر نماید،کفاره از او ساقط نمی‌شود بلکه اگر قبل از ‏‎ ‎‏ظهر مسافرتی برای او پیشامد کند،بنابر احتیاط کفاره بر او واجب است.‏

‏‏         مسأله 1684- اگر عمداً روزۀ خود را باطل کند،و بعد عذری مانند حیض یا نفاس یا ‏‎ ‎‏مرض برای او پیدا شود،کفاره بر او واجب نیست.‏

‏‏         مسأله 1685- اگر یقین کند که روز اول ماه رمضان است و عمداً روزۀ خود را باطل کند ‏‎ ‎‏بعد معلوم شود که آخر شعبان بوده کفاره بر او واجب نیست.‏

‏‏         مسأله 1686- اگر انسان شک کند که آخر رمضان است یا اول شوال و عمداً روزۀ خود ‏‎ ‎‏را باطل کند،بعد معلوم شود اول شوال بوده کفاره بر او واجب نیست.‏

‏
‏‎

‏‏         مسأله 1688- اگر زنی شوهر روزه‌دار خود را مجبور کند که جماع نماید،یا کار ‏‎ ‎‏دیگری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد،واجب نیست کفارۀ روزۀ شوهر را بدهد.‏

‏‏         مسأله 1689- اگر روزه‌دار در ماه رمضان،زن خود را مجبور به جماع کند و در بین ‏‎ ‎‏جماع زن راضی شود ‏‎[7]‎‏،بنابر احتیاط واجب باید مرد دو کفاره و زن یک کفاره بدهد.‏

‏‏         مسأله 1690- اگر روزه‌دار در ماه رمضان با زن روزه‌دار خود که خواب است جماع ‏‎ ‎‏نماید،یک کفاره بر او واجب می‌شود و روزۀ زن صحیح است و کفاره هم بر او ‏‎ ‎‏واجب نیست.‏

‏‏         مسأله 1691- اگر مرد زن خود را مجبور کند که غیر جماع کار دیگری که روزه را باطل ‏‎ ‎‏می‌کند به‌جا آورد،کفارۀ زن را نباید بدهد و بر خود زن هم کفاره واجب نیست.‏

‏‏         مسأله 1692- کسی که به واسطۀ مسافرت یا مرض روزه نمی‌گیرد،نمی‌تواند زن ‏‎ ‎‏روزه‌دار خود را مجبور به جماع کند،ولی اگر او را مجبور نماید،کفاره بر مرد واجب ‏‎ ‎‏نیست ‏‎[8]‎

‏‏         مسأله 1693- انسان نباید در به‌جا آوردن کفاره کوتاهی کند،ولی لازم نیست فوراً آن ‏‎ ‎‏را انجام دهد. ‏

‏
‏‎

‏‏         مسأله 1695- کسی که باید برای کفارۀ یک روز شصت فقیر را طعام بدهد،اگر به ‏‎ ‎‏شصت فقیر دسترسی دارد،نباید به هر کدام از آنها بیشتر از یک مد که تقریباً ده سیر ‏‎ ‎‏است طعام بدهد،یا یک فقیر را بیشتر از یک مرتبه سیر نماید،ولی می‌تواند برای هر ‏‎ ‎‏یک از عیالات فقیر اگرچه صغیر باشند یک مد به آن فقیر بدهد ‏‎[9]‎

‏‏         مسأله 1696- کسی که قضای روزۀ رمضان را گرفته،اگر بعد از ظهر عمداً کاری که ‏‎ ‎‏روزه را باطل می‌کند انجام دهد،باید به ده فقیر هر کدام یک مد که تقریباً ده سیر است ‏‎ ‎‏طعام بدهد و اگر نمی‌تواند،سه روز روزه بگیرد ‏‎[10]‎

‏‏ ‏

‏‎

• -اگر اینها ممکن نباشد هجده روز روزه لازم نیست بلکه واجب است هر چند می‌تواندبه فقرا طعام بدهد و اگر نتوانست استغفار کند و به احتیاط واجب هر وقت توانست کفاره بدهد.
• -در این مثال اشکال است.
• -واجب می‌شود.
• -واجب نیست در هر دو فرض و بیش از یک کفاره واجب نیست؛یعنی در فرض دوم‌یک مرتبه کفاره جمع کافی است.
• -یک کفاره کافی است.
• -در جماع هم یک کفاره کافی است.
• -اگر مرد زن را به طوری مجبور کند که زن از خود اختیاری نداشته باشد و در بین جماع زن راضی شود دو کفاره مرد و یک کفاره زن باید بدهد،و اگر او را مجبور کند به طوری که عمل به اراده او به‌جا بیاید گرچه به طور اکراه است در این صورت مرد دو کفاره باید بدهد و بر زن کفاره نیست هرچند در بین عمل راضی شود.
• -بنابر احتیاط واجب است کفارۀ زن را بدهد.
• -اگر فقیر مورد وثوق و اطمینان باشد که کفاره را به عیالات خود می‌دهد یا می‌خوراند و الّا نمی‌تواند بدهد.
• -پی در پی به احتیاط واجب.