نماز قضا
مسأله 1379- کسی که نماز واجب خود را در وقت آن نخوانده باید قضای آن را به‌جا آورد،اگرچه در تمام وقت نماز خواب مانده یا به واسطۀ مستی یا بیهوشی نماز نخوانده باشد،ولی نمازهای یومیه‌ای را که زن در حال حیض یا نفاس نخواند،قضا ندارد.
کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 283
مسأله 1380- اگر بعد از وقت نماز بفهمد نمازی را که خوانده باطل بوده،باید قضای آن را بخواند.
مسأله 1381- کسی که نماز قضا دارد،باید در خواندن آن کوتاهی نکند ولی واجب نیست فوراً آن را به‌جا آورد.
مسأله 1382- کسی که نماز قضا دارد می‌تواند نماز مستحبی بخواند.
مسأله 1383- اگر انسان احتمال دهد که نماز قضایی دارد یا نمازهایی را که خوانده صحیح نبوده،مستحب است احتیاطاً قضای آنها را به‌جا آورد.
مسأله 1384- قضای نمازهای یومیه باید به ترتیب خوانده شود مثلاً کسی که یک روز نماز عصر و روز بعد نمازظهر را نخوانده،باید اول نماز عصر و بعد از آن نماز ظهر را قضا نماید.
مسأله 1385- اگر بخواهد قضای چند نماز غیر یومیه مانند نماز آیات را بخواند یا مثلاً بخواهد قضای یک نماز یومیه و چند نماز غیر یومیه را بخواند،لازم نیست آنها را به ترتیب به‌جا آورد.
مسأله 1386- اگر ترتیب نمازهایی را که نخوانده فراموش کند بنابر احتیاط واجب ، باید طوری آنها را بخواند که یقین کند به ترتیبی که قضا شده به‌جا آورده است مثلاً اگر قضای یک نماز ظهر و یک نماز مغرب بر او واجب است و نمی‌داند کدام اول قضا شده،احتیاطاً باید اول یک نماز مغرب و بعد از آن یک نماز ظهر و دوباره نماز مغرب را بخواند،یا اول یک نماز ظهر و بعد از آن یک نماز مغرب و دوباره نماز ظهر را
کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 284
بخواند،تا یقین کند هر کدام را که اول قضا شده اول خوانده است،ولی اگر نمازهایی که ترتیب آنها را فراموش کرده به قدری زیاد باشد که اگر بخواهد به ترتیب بخواند خیلی مشقت دارد،لازم نیست آنها را به ترتیب به‌جا آورد.
مسأله 1387- اگر نماز ظهر یک روز و نماز عصر روز دیگر یا دو نماز ظهر یا دو نماز عصر از او قضا شده و نمی‌داند کدام اول قضا شده است،چنانچه دو نماز چهار رکعتی بخواند به نیت این که اولی قضای نماز روز اول و دومی قضای نماز روز دوم باشد کافی است.
مسأله 1388- اگر یک نماز ظهر و یک نماز عشا یا یک نماز عصر و یک نماز عشا از او قضا شود و نداند کدام اول قضا شده است،بنابر احتیاط واجب باید طوری آنها را بخواند که یقین کند به ترتیب به‌جا آورده است،مثلاً اگر یک نماز ظهر و یک نماز عشا از او قضا شده و اولی آنها را نمی‌داند،باید اول یک نماز ظهر،بعد یک نماز عشا دوباره یک نماز ظهر،یا اول یک نماز عشا بعد یک نماز ظهر،دوباره یک نماز عشا بخواند.
مسأله 1389- کسی که می‌داند یک نماز چهار رکعتی نخوانده ولی نمی‌داند نماز ظهر است یا نماز عصر،اگر یک نماز چهار رکعتی به نیت قضای نمازی که نخوانده به‌جا آورد کافی است.
مسأله 1390- کسی که پنج نماز پشت سر هم از او قضا شده و نمی‌داند اولی آنها کدام است باید نه نماز به ترتیب بخواند مثلاً از نماز صبح شروع کند و بعد از آن که ظهر و عصر و مغرب و عشا را خواند دومرتبه نماز صبح و ظهر و عصر و مغرب را بخواند و اگر شش نماز پشت سر هم از او قضا شده و اولی آنها را نمی‌داند،باید ده نماز به
کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 285
ترتیب قضا کند و همین‌طور برای هر یک نمازی که به نمازهای قضای او اضافه می‌شود در صورتی که پشت سر هم قضا شده باشد،باید یک نماز بر مقداری که گفته شد اضافه نماید مثلاً اگرهفت نماز او قضا شده و اولی آنها را نمی‌داند باید یازده نماز به ترتیب به‌جا آورد.
مسأله 1391- کسی که می‌داند نمازهای پنج‌گانۀ او هر کدام از یک روز قضا شده و ترتیب آنها را نمی‌داند،باید پنج شبانه روز نماز بخواند و اگر شش نماز از شش روز از او قضا شده باید شش شبانه روز نماز بخواند و همچنین برای هر نمازی که به نمازهای قضای او اضافه شود،باید یک شبانه روز بیشتر بخواند تا یقین کند به ترتیبی که قضا شده به‌جا آورده است،مثلاً اگر هفت نماز از هفت روز نخوانده باشد،باید هفت شبانه روز قضا نماید.
مسأله 1392- کسی که مثلاً چند نماز صبح یا چند نماز ظهر از او قضا شده و شمارۀ آنها را نمی‌داند مثلاً نمی‌داند که سه یا چهار یا پنج نماز بوده،چنانچه مقدار کمتر را بخواند کافی است،ولی اگر شمارۀ آنها را می‌دانسته و فراموش کرده بنابر احتیاط واجب باید به قدری نماز بخواند که یقین کند تمام آنها را خوانده است.مثلاً اگر فراموش کرده که چند نماز صبح از او قضا شده است و یقین دارد که بیشتر از ده تا نبوده،احتیاطاً باید ده نماز صبح بخواند.
مسأله 1393- کسی که فقط یک نماز قضا از روزهای پیش دارد،بنابر احتیاط واجب اگر ممکن است باید اول آن را بخواند بعد مشغول نماز آن روز شود.و نیز اگر از روزهای پیش نماز قضا ندارد ولی یک نماز یا بیشتر از همان روز از او قضا شده است،
کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 286
در صورتی که ممکن باشد بنابر احتیاط واجب باید نماز قضای آن روز را پیش از نماز ادا بخواند.
مسأله 1394- اگر در بین نماز یادش بیاید که یک نماز یا بیشتر از همان روز از او قضا شده یا فقط یک نماز قضا از روزهای پیش دارد،چنانچه وقت وسعت دارد و ممکن است نیت را به نماز قضا برگرداند،بنابر احتیاط واجب باید نیت نماز قضا کند مثلاً اگر در نماز ظهر پیش از تمام شدن رکعت دوم یادش بیاید که نماز صبح آن روز قضا شده در صورتی که وقت نماز ظهر تنگ نباشد احتیاطاً باید نیت را به نماز صبح برگرداند و آن را دو رکعتی تمام کند بعد نماز ظهر را بخواند ولی اگر وقت تنگ است یا نمی‌تواند نیت را به نماز قضا برگرداند مثلاً در رکوع رکعت سوم نماز ظهر یادش بیاید که نماز صبح را نخوانده،چون اگر بخواهد نیت نماز صبح کند یک رکوع که رکن است زیاد می‌شود،نباید نیت را به قضای صبح برگرداند.
مسأله 1395- اگر از روزهای گذشته نمازهای قضا دارد و یک نماز یا بیشتر هم از همان روز از او قضا شده،چنانچه برای قضای تمام آنها وقت ندارد،یا نمی‌خواهد همه را در آن روز بخواند،مستحب است نماز قضای آن روز را پیش از نماز ادا بخواند ولی باید بعد از خواندن قضای نمازهای سابق دوباره نماز قضایی را که در آن روز پیش از نماز ادا خوانده به‌جا آورد.
مسأله 1396- تا انسان زنده است اگرچه از خواندن نماز قضاهای خود عاجز باشد، دیگری نمی‌تواند نمازهای او را قضا نماید.
مسأله 1397- نماز قضا را با جماعت می‌شود خواند،چه نماز امام جماعت ادا باشد یا
کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 287
قضا و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند مثلاً اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد.
مسأله 1398- مستحب است بچۀ ممیز؛یعنی بچه‌ای که خوب و بد را می‌فهمد،به نماز خواندن و عبادت‌های دیگر عادت دهند،بلکه مستحب است او را به قضای نمازها هم وادار نمایند.
کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 288