قضای سجده و تشهد فراموش شده
مسأله 1260- سجده و تشهدی را که انسان فراموش کرده و بعد از نماز،قضای آن را به‌جا می‌آورد،باید تمام شرایط نماز،مانند پاک بودن بدن و لباس و رو به قبله بودن و شرطهای دیگر را داشته باشد.
مسأله 1261- اگر سجده یا تشهد را چند دفعه فراموش کند،مثلاً یک سجده از رکعت اول و یک سجده از رکعت دوم فراموش نماید،باید بعد از نماز،قضای هر دو را با سجده‌های سهوی که برای آنها لازم است به‌جا آورد،و لازم نیست معیّن کند که قضای کدام یکِ آنها است.
مسأله 1262- اگر یک سجده و تشهد را فراموش کند،احتیاط واجب آن است که هر کدام را اول فراموش کرده،قضا نماید.و اگر نداند کدام اول فراموش شده،باید احتیاطاً یک سجده و تشهد و بعد یک سجدۀ دیگر به‌جا آورد،یا یک تشهد و یک سجده و بعد یک تشهد دیگر به‌جا آورد تا یقین کند سجده و تشهد را به ترتیبی که فراموش کرده قضا نموده است.
مسأله 1263- اگر به خیال این که اول سجده را فراموش کرده،اول قضای آن را به‌جا آورد و بعد از خواندن تشهد یادش بیاید که اول تشهد را فراموش کرده احتیاط واجب آن است که دوباره سجده را قضا نماید.و نیز اگر به خیال این که اول تشهد را فراموش کرده اول قضای آن را به‌جا آورد،و بعد از سجده یادش بیاید که اول سجده را فراموش کرده،بنابر احتیاط واجب باید دوباره تشهد را بخواند.
کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 261
مسأله 1264- اگر بین سلام نماز و قضای سجده یا تشهد کاری کند که اگر عمداً یا سهواً در نماز اتفاق بیفتد نماز باطل می‌شود،مثلاً پشت به قبله نماید،احتیاط واجب آن است که بعد از قضای سجده و تشهد دوباره نماز را بخواند.
مسأله 1265- اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک سجده از رکعت آخر را فراموش کرده،چنانچه کاری که عمدی و سهوی آن نماز را باطل می‌کند،مثل رو گرداندن از قبله انجام نداده،بنابر احتیاط واجب باید به قصد این که وظیفۀ خود را انجام داده باشد،سجدۀ فراموش شده و بعد از آن تشهد و سلام و دو سجدۀ سهو به‌جا آورد و نیز اگر یادش بیاید که تشهد رکعت آخر را فراموش کرده،احتیاطاً باید به قصد این که وظیفۀ خود را انجام داده باشد،تشهد را بخواند و بعد از آن،سلام دهد و دو سجدۀ سهو بنماید.
مسأله 1266- اگر بین سلام نماز و قضای سجده یا تشهد کاری کند که برای آن سجدۀ سهو واجب می‌شود،مثل آن که سهواً حرف بزند،بنابر احتیاط واجب باید سجده یا تشهد را قضا کند و غیر از سجدۀ سهوی که برای قضای سجده یا تشهد لازم است،دو سجده سهو دیگر بنماید.
مسأله 1267- اگر نداند که سجده را فراموش کرده یا تشهد را،باید هر دو را قضا نماید و هر کدام را اول به‌جا آورد اشکال ندارد.
مسأله 1268- اگر شک دارد که سجده یا تشهد را فراموش کرده یا نه،واجب نیست قضا نماید.
کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 262
مسأله 1269- اگر بداند سجده یا تشهد را فراموش کرده و شک کند که پیش از رکوع رکعت بعد به‌جا آورده یا نه،احتیاط واجب آن است که آن را قضا نماید.
مسأله 1270- کسی که باید سجده یا تشهد را قضا نماید،اگر برای کار دیگری هم سجدۀ سهو بر او واجب شود،باید بعد از نماز سجده یا تشهد را قضا نماید،بعد سجدۀ سهو را به‌جا آورد.
مسأله 1271- اگر شک دارد که بعد از نماز،قضای سجده یا تشهد فراموش شده را به‌جا آورده یا نه،چنانچه وقت نماز نگذشته،باید سجده یا تشهد را قضا نماید،و اگر وقت نماز گذشته قضای آن مستحب است.
کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 263