1-شک در چیزی که محل آن گذشته است

‏‏ ‏

‏‏1-شک در چیزی که محل آن گذشته است‏

‏‏         مسأله 1177- اگر در بین نماز شک کند که یکی از کارهای واجب آن را انجام داده یا نه، ‏‎ ‎‏مثلاً شک کند که«حمد»خوانده یا نه،چنانچه مشغول کاری که باید بعد از آن انجام ‏‎ ‎‏دهد نشده،باید آنچه را که در انجام آن شک کرده به‌جا آورد،و اگر مشغول کاری که ‏‎ ‎‏باید بعد از آن انجام دهد شده به شک خود اعتنا نکند.‏

‏‏         مسأله 1178- اگر در بین خواندن آیه‌ای شک کند که آیۀ پیش را خوانده یا نه یا وقتی ‏‎ ‎‏آخر آیه را می‌خواند شک کند که اول آن را خوانده یا نه،باید به شک خود اعتنا نکند.‏

‏‏         مسأله 1179- اگر بعد از رکوع یا سجود شک کند که کارهای واجب آن مانند ذکر و ‏‎ ‎
‏‎

‏‏         مسأله 1180- اگر در حالی که به سجده می‌رود شک کند که رکوع کرده یا نه،یا شک ‏‎ ‎‏کند که بعد از رکوع ایستاده یا نه،به شک خود اعتنا نکند.‏

‏‏         مسأله 1181- اگر در حال برخاستن شک کند که سجده یا تشهد ‏‎[1]‎‏را به‌جا آورده یا نه، ‏‎ ‎‏باید برگردد و به‌جا آورد.‏

‏‏         مسأله 1182- کسی که نشسته یا خوابیده نماز می‌خواند،اگر موقعی که«حمد»یا ‏‎ ‎‏تسبیحات می‌خواند،شک کند که سجده یا تشهد را به‌جا آورده یا نه،باید به شک خود ‏‎ ‎‏اعتنا نکند و اگر پیش از آن که مشغول«حمد»یا تسبیحات شود،شک کند که سجده یا ‏‎ ‎‏تشهد را به‌جا آورده یا نه،باید به‌جا آورد.‏

‏‏         مسأله 1183- اگر شک کند که یکی از رکن‌های نماز را به‌جا آورده یا نه،چنانچه ‏‎ ‎‏مشغول کاری که بعد از آن است نشده،باید آن را به‌جا آورد،مثلاً اگر پیش از خواندن ‏‎ ‎‏تشهد شک کند که دوسجده را به‌جا آورده یا نه،باید به‌جا آورد و چنانچه بعد یادش ‏‎ ‎‏بیاید که آن رکن را به‌جا آورده بوده،چون رکن زیاد شده نمازش باطل است.‏

‏‏         مسأله 1184- اگر شک کند عملی را که رکن نیست به‌جا آورده یا نه چنانچه مشغول ‏‎ ‎‏کاری که بعد از آن است نشده،باید آن را به‌جا آورد،مثلاً اگر پیش از خواندن سوره ‏‎ ‎‏شک کند که«حمد»را خوانده یا نه،باید«حمد»را بخواند و اگر بعد از انجام آن یادش ‏‎ ‎‏بیاید که آن را به‌جا آورده بوده چون رکن زیاد نشده نماز صحیح است.‏

‏‏         مسأله 1185- اگر شک کند که رکنی را به‌جا آورده یا نه،چنانچه مشغول تشهد است ‏‎ ‎‏اگر شک کند که دو سجده را به‌جا آورده یا نه،باید به شک خود اعتنا نکند و اگر یادش ‏‎ ‎‏بیاید که آن رکن را به‌جا نیاورده،در صورتی که مشغول رکن بعد نشده،باید آن را به‌جا ‏‎ ‎
‏‎

‏‏         مسأله 1186- اگر شک کند عملی را که رکن نیست به‌جا آورده یا نه چنانچه مشغول ‏‎ ‎‏کاری که بعد از آن است شده،باید به شک خود اعتنا نکند،مثلاً موقعی که مشغول ‏‎ ‎‏خواندن سوره است،اگر شک کند که«حمد»را خوانده یا نه،باید به شک خود اعتنا ‏‎ ‎‏نکند،و اگر بعد یادش بیاید که آن را به‌جا نیاورده در صورتی که مشغول رکن بعد ‏‎ ‎‏نشده،باید به‌جا آورد و اگر مشغول رکن بعد شده نمازش صحیح است.بنابراین اگر ‏‎ ‎‏مثلاً در قنوت یادش بیاید که«حمد»را نخوانده،باید بخواند و اگر در رکوع یادش ‏‎ ‎‏بیاید نماز او صحیح است.‏

‏‏         مسأله 1187- اگر شک کند که سلام نماز را گفته یا نه،یا شک کند درست گفته یا نه، ‏‎ ‎‏چنانچه مشغول تعقیب نماز یا مشغول نماز دیگر شده،یا به واسطۀ انجام کاری که نماز ‏‎ ‎‏را به‌هم می‌زند،از حال نمازگزار بیرون رفته،باید به شک خود اعتنا نکند و اگر پیش از ‏‎ ‎‏اینها شک کند،باید سلام را بگوید ‏‎[2]‎

‏‏ ‏

‏‎

• -اگر در حال برخاستن شک کند که تشهد را به‌جا آورده یا نه باید اعتنا نکند،ولی درسجده اگر شک کرد برگردد و به‌جا آورد.
• -اگر سلام را گفته و شک کرده درست گفته یا نه در همه صورت‌هایی که ذکر شد به شکش اعتنا نکند.