رکوع

‏‏ ‏

‏‏رکوع‏

‏‏         مسأله 1031- در هر رکعت بعد از قرائت باید به اندازه‌ای خم شود که بتواند دست را ‏‎ ‎‏به زانو بگذارد و این عمل را رکوع می‌گویند.‏

‏‏         مسأله 1032- اگر به اندازۀ رکوع خم شود،ولی دست‌ها را به زانو نگذارد اشکال ‏‎ ‎‏ندارد.‏

‏‏         مسأله 1033- هرگاه رکوع را به طور غیر معمول به‌جا آورد،مثلاً به چپ یا راست خم ‏‎ ‎‏شود،اگرچه دست‌های او به زانو برسد،صحیح نیست.‏

‏‏         مسأله 1034- خم شدن باید به قصد رکوع باشد،پس اگر به قصد کار دیگر مثلاً برای ‏‎ ‎‏کشتن جانور خم شود،نمی‌تواند آن را رکوع حساب کند بلکه باید بایستد دوباره برای ‏‎ ‎‏رکوع خم شود و به واسطۀ این عمل،رکن زیاد نشده و نماز باطل نمی‌شود.‏

‏‏         مسأله 1035- کسی که دست یا زانوی او با دست و زانوی دیگران فرق دارد،مثلاً ‏‎ ‎‏دستش خیلی بلند است که اگر کمی خم شود به زانو می‌رسد یا زانوی او پایین‌تر از ‏‎ ‎‏مردم دیگر است که باید خیلی خم شود تا دستش به زانو برسد،باید به اندازۀ معمول ‏‎ ‎‏خم شود.‏

‏‏         مسأله 1036- کسی که نشسته رکوع می‌کند،باید به قدری خم شود که صورتش مقابل ‏‎ ‎‏زانوها برسد و بهتر است به قدری خم شود که صورت نزدیک جای سجده برسد.‏

‏‏مسأله 1037- احتیاط واجب آن است که در رکوع،سه مرتبه‏

‏‏«سُبْحٰانَ اللّٰهِ» یا یک مرتبه ‏

‏‏«سُبْحٰانَ رَبِّیَ الْعَظِیمِ وَبِحَمْدِهِ» بگوید ولی در تنگی وقت و در حال ناچاری گفتن یک ‏

‏‏«سُبْحٰانَ اللّٰهِ» کافی است.‏

‏‏         مسأله 1038- ذکر رکوع باید دنبال هم و به عربی صحیح گفته شود و مستحب است آن ‏‎ ‎‏را سه یا پنج یا هفت مرتبه بلکه بیشتر بگویند.‏

‏
‏‎

‏‏         مسأله 1040- اگر موقعی که ذکر واجب رکوع را می‌گوید،بی‌اختیار به قدری حرکت ‏‎ ‎‏کند که از حال آرام بودن بدن خارج شود باید بعد از آرام گرفتن بدن،دوباره ذکر را ‏‎ ‎‏بگوید،ولی اگر کمی حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج نشود،یا انگشتان را ‏‎ ‎‏حرکت دهد اشکال ندارد.‏

‏‏         مسأله 1041- اگر پیش از آن که به مقدار رکوع خم شود و بدن آرام گیرد عمداً ذکر ‏‎ ‎‏رکوع را بگوید،نمازش باطل است.‏

‏‏         مسأله 1042- اگر پیش از تمام شدن ذکر واجب،عمداً سر از رکوع بردارد نمازش ‏‎ ‎‏باطل است و اگر سهواً سربردارد،چنانچه پیش از آن که از حال رکوع خارج ‏‎ ‎‏شود،یادش بیاید که ذکر رکوع را تمام نکرده باید در حال آرامی بدن دوباره ‏‎ ‎‏ذکر را بگوید و اگر بعد از آن که از حال رکوع خارج شد،یادش بیاید نماز او ‏‎ ‎‏صحیح است.‏

‏‏         مسأله 1043- اگر نتواند به مقدار ذکر در رکوع بماند،احتیاط واجب آن است که بقیۀ ‏‎ ‎‏آن را در حال برخاستن بگوید ‏‎[1]‎

‏‏         مسأله 1044- اگر به واسطۀ مرض و مانند آن در رکوع آرام نگیرد نماز صحیح است ‏‎ ‎‏ولی باید پیش از آن که از حال رکوع خارج شود،ذکر واجب؛یعنی‏

‏‏«سُبْحٰانَ رَبِّیَ الْعَظِیمِ ‏‎ ‎‏وَبِحَمْدِهِ» یا سه مرتبه‏

‏‏«سُبْحٰانَ اللّٰهِ» را بگوید.‏

‏‏         مسأله 1045- هرگاه نتواند به اندازۀ رکوع خم شود،باید به چیزی تکیه دهد و رکوع ‏‎ ‎
‏‎

‏‏         مسأله 1046- کسی که می‌تواند ایستاده نماز بخواند اگر در حال ایستاده یا نشسته ‏‎ ‎‏نتواند رکوع کند،باید ایستاده نماز بخواند و برای رکوع با سر اشاره کند و اگر نتواند ‏‎ ‎‏اشاره کند،باید به نیت رکوع چشم‌ها را هم بگذارد و ذکر آن را بگوید و به نیت ‏‎ ‎‏برخاستن از رکوع،چشم‌ها را باز کند و اگر از این هم عاجز است باید در قلب،نیت ‏‎ ‎‏رکوع کند و ذکر آن را بگوید.‏

‏‏         مسأله 1047- کسی که نمی‌تواند ایستاده یا نشسته رکوع کند و برای رکوع فقط ‏‎ ‎‏می‌تواند در حالی که نشسته است کمی خم شود یا در حالی که ایستاده است با سر ‏‎ ‎‏اشاره کند،باید ایستاده نماز بخواند و برای رکوع با سر اشاره نماید و احتیاط مستحب ‏‎ ‎‏آن است که نماز دیگری هم بخواند و موقع رکوع آن بنشیند و هر قدر می‌تواند برای ‏‎ ‎‏رکوع خم شود.‏

‏‏         مسأله 1048- اگر بعد از رسیدن به حد رکوع و آرام گرفتن بدن سر بردارد و دو مرتبه ‏‎ ‎‏به اندازۀ رکوع خم شود،یا بعد از آن که به اندازۀ رکوع خم شد و بدنش آرام گرفت، ‏‎ ‎‏به قدری خم شود ‏‎[2]‎‏که از اندازۀ رکوع بگذرد و دوباره به رکوع برگردد،چون رکوع ‏‎ ‎‏زیاد شده نمازش باطل است.‏

‏‏         مسأله 1049- بعد از تمام شدن ذکر رکوع،باید راست بایستد و بعد از آن که بدن آرام ‏‎ ‎
‏‎

‏‏         مسأله 1050- اگر رکوع را فراموش کند و پیش از آن که به سجده برسد،یادش بیاید، ‏‎ ‎‏باید بایستد بعد به رکوع رود و چنانچه به حالت خمیدگی به رکوع برگردد،نمازش ‏‎ ‎‏باطل است.‏

‏‏         مسأله 1051- اگر بعد از آن که پیشانی به زمین رسید،یادش بیاید که رکوع نکرده ‏‎ ‎‏نمازش باطل است ‏‎[3]‎

‏‏         مسأله 1052- مستحب است پیش از رفتن به رکوع در حالی که راست ایستاده تکبیر ‏‎ ‎‏بگوید و در رکوع زانوها را به عقب دهد و پشت را صاف نگهدارد و گردن را بکشد و ‏‎ ‎‏مساوی پشت نگهدارد و بین دو قدم را نگاه کند و پیش از ذکر یا بعد از آن صلوات ‏‎ ‎‏بفرستد ولی آن را به نیت ذکر رکوع نگوید ‏‎[4]‎‏و بعد از آن که از رکوع برخاست و ‏‎ ‎‏راست ایستاد،در حال آرامی بدن بگوید:‏

‏‏«سَمِعَ اللّٰهُ لِمَنْ حَمِدَهُ».‏

‏‏         مسأله 1053- مستحب است در رکوع زن‌ها دست را از زانو بالاتر بگذارند و زانوها را ‏‎ ‎‏به عقب ندهند.‏

‏‏ ‏

‏‎

• -اگر می‌تواند پیش از آن که از حد رکوع بیرون رود ذکر را بگوید باید در آن حال تمام کند و اگر نمی‌تواند در حالی که دارد برمی‌خیزد به قصد رجا ذکر را بگوید.
• -اگر به قصد رکوع خم شود و همچنین در صورت دوم و در این صورت به احتیاطواجب نماز باطل است،و احتیاط مستحب در آن است که در صورت دوم نماز را تمام کند و دوباره بخواند.
• -بنابر احتیاط واجب.
• -اگر به نیت آن بگوید مانع ندارد.