قرائت

‏‏ ‏

‏‏قرائت‏

‏‏         مسأله 987- در رکعت اول و دوم نمازهای واجب یومیه،انسان باید اول«حمد»و ‏‎ ‎‏بعد از آن یک سورۀ تمام بخواند.‏

‏‏         مسأله 988- اگر وقت نماز تنگ ‏‎[1]‎‏باشد،یا انسان ناچار شود که سوره را نخواند،مثلاً ‏‎ ‎‏بترسد که اگر سوره را بخواند،دزد یا درنده،یا چیز دیگری به او صدمه بزند،نباید ‏‎ ‎‏سوره را بخواند.‏

‏‏         مسأله 989- اگر عمداً سوره را پیش از«حمد»بخواند نمازش باطل است و اگر ‏‎ ‎‏اشتباهاً سوره را پیش از«حمد»بخواند و در بین آن یادش بیاید،باید سوره را رها کند ‏‎ ‎‏و بعد از خواندن«حمد»سوره را از اول بخواند.‏

‏‏         مسأله 990- اگر«حمد»و سوره یا یکی از آنها را فراموش کند و بعد از رسیدن به ‏‎ ‎‏رکوع بفهمد نمازش صحیح است.‏

‏‏         مسأله 991- اگر پیش از آن که برای رکوع خم شود،بفهمد که«حمد»و سوره را ‏

‏
‏‎

‏‏         مسأله 992- اگر در نماز یکی از چهار سوره‌ای را که آیۀ سجده دارد و در مسأله 361 ‏‎ ‎‏گفته شد،عمداً بخواند نمازش باطل است.‏

‏‏         مسأله 993- اگر اشتباهاً مشغول خواندن سوره‌ای شود که سجدۀ واجب دارد، ‏‎ ‎‏چنانچه پیش از رسیدن به آیۀ سجده بفهمد،باید آن سوره را رها کند و سورۀ دیگر ‏‎ ‎‏بخواند و اگر بعد از خواندن آیۀ سجده بفهمد می‌تواند سوره را تمام کند و بعد از ‏‎[2]‎‎ ‎‏نماز،سجدۀ آن را به‌جا آورد.‏

‏‏         مسأله 994- اگر در نماز آیۀ سجده را بشنود نمازش صحیح است و باید بعد از ‏‎ ‎‏نماز ‏‎[3]‎‏سجدۀ آن را به‌جا آورد.‏

‏‏         مسأله 995- در نماز مستحبی خواندن سوره لازم نیست،اگرچه آن نماز به واسطۀ ‏‎ ‎‏نذر کردن واجب شده باشد،ولی در بعضی از نمازهای مستحبی مثل نماز وحشت که ‏‎ ‎‏سوره مخصوصی دارد،اگر بخواهد به دستور آن نماز رفتار کرده باشد،باید همان ‏‎ ‎‏سوره را بخواند.‏

‏‏         مسأله 996- در نماز جمعه و در نماز ظهر روز جمعه مستحب است در رکعت اول ‏‎ ‎‏بعد از«حمد»،سورۀ«جمعه»و در رکعت دوم بعد از«حمد»،سورۀ«منافقین»بخواند ‏‎ ‎‏و اگر مشغول یکی از اینها شود،بنابر احتیاط واجب نمی‌تواند آن را رها کند و سورۀ ‏‎ ‎‏دیگر بخواند. ‏

‏
‏‎

‏‏         مسأله 998- اگر در نماز جمعه یا نماز ظهر روز جمعه عمداً سوره«قل هو اللّٰه احد»یا ‏‎ ‎‏سورۀ«قل یا ایّها الکافرون»بخواند،اگرچه به نصف نرسیده باشد بنابر احتیاط واجب ‏‎ ‎‏نمی‌تواند رها کند و سورۀ«جمعه»و«منافقین»را بخواند.‏

‏‏         مسأله 999- اگر در نماز،غیر سورۀ«قل هو اللّٰه احد»و«قل یا ایّها الکافرون»سورۀ ‏‎ ‎‏دیگری بخواند،تا به نصف نرسیده می‌تواند رها کند و سورۀ دیگر بخواند.‏

‏‏         مسأله 1000- اگر مقداری از سوره را فراموش کند یا از روی ناچاری،مثلاً به واسطۀ ‏‎ ‎‏تنگی وقت یا جهت دیگر نشود آن را تمام نماید می‌تواند آن سوره را رها کند و سورۀ ‏‎ ‎‏دیگر بخواند،اگرچه از نصف گذشته باشد یا سوره‌ای را که می‌خوانده«قل هو اللّٰه ‏‎ ‎‏احد»یا«قل یا ایّها الکافرون»باشد.‏

‏‏         مسأله 1001- بر مرد واجب است«حمد»و سورۀ نماز صبح و مغرب و عشا را بلند ‏‎ ‎‏بخواند و بر مرد و زن واجب است«حمد»و سوره نماز ظهر و عصر را آهسته بخوانند.‏

‏‏         مسأله 1002- مرد باید در نماز صبح و مغرب و عشا مواظب باشد که تمام کلمات ‏‎ ‎‏«حمد»و سوره حتی حرف آخر ‏‎[4]‎‏آنها را بلند بخواند.‏

‏‏         مسأله 1003- زن می‌تواند«حمد»و سورۀ نماز صبح و مغرب و عشا را بلند یا آهسته ‏‎ ‎‏بخواند،ولی اگر نامحرم صدایش را بشنود بنابر احتیاط واجب باید آهسته بخواند. ‏

‏
‏‎

‏‏         مسأله 1005- اگر کسی در خواندن«حمد»و سوره بیشتر از معمول صدایش را بلند ‏‎ ‎‏کند،مثل آن که آنها را با فریاد بخواند،نمازش باطل است.‏

‏‏         مسأله 1006- انسان باید نماز را یاد بگیرد که غلط نخواند و کسی که به هیچ قسم ‏‎ ‎‏نمی‌تواند صحیح آن را یاد بگیرد،باید هر طور که می‌تواند بخواند و احتیاط مستحب ‏‎ ‎‏آن است که نماز را به جماعت به‌جا آورد.‏

‏‏         مسأله 1007- کسی که«حمد»و سوره و چیزهای دیگر نماز را بخوبی نمی‌داند ‏‎ ‎‏و می‌تواند یاد بگیرد،چنانچه وقت نماز وسعت دارد،باید یاد بگیرد و اگر وقت ‏‎ ‎‏تنگ است،بنابر احتیاط واجب در صورتی که ممکن باشد،باید نمازش را به ‏‎ ‎‏جماعت بخواند.‏

‏‏         مسأله 1008- مزد گرفتن برای یاد دادن واجبات نماز حرام ‏‎[5]‎‏است ولی برای ‏‎ ‎‏مستحبات آن اشکال ندارد.‏

‏‏         مسأله 1009- اگر یکی از کلمات«حمد»یا سوره را نداند،یا عمداً آن را نگوید یا به ‏‎ ‎‏جای حرفی حرف دیگر بگوید،مثلاً به جای(ض)(ظ)بگوید یا جایی که باید بدون ‏‎ ‎‏زیر و زبر خوانده شود،زیر و زبر بدهد،یا تشدید را نگوید نماز او باطل است.‏

‏‏         مسأله 1010- اگر انسان کلمه‌ای را صحیح بداند و در نماز همان طور بخواند و بعد ‏‎ ‎‏بفهمد غلط خوانده باید دوباره نماز را بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.‏

‏‏         مسأله 1011- اگر زیر و زبر کلمه‌ای را نداند یا نداند مثلاً کلمه‌ای به(س)است یا به ‏‎ ‎
‏‎

‏‏         مسأله 1012- اگر در کلمه‌ای واو باشد و حرف قبل از واو در آن کلمه پیش داشته باشد ‏‎ ‎‏و حرف بعد از واو در آن کلمه همزه«ء»باشد مثل کلمۀ«سوء»باید آن واو را،مدّ بدهد ‏‎ ‎‏یعنی آن را بکشد و همچنین اگر در کلمه‌ای الف باشد و حرف قبل از الف در آن کلمه ‏‎ ‎‏زبر داشته باشد و حرف بعد از الف در آن کلمه همزه باشد مثل«جاء»باید الف آن را ‏‎ ‎‏بکشد و نیز اگر در کلمه‌ای«ی»باشد و حرف پیش از«ی»در آن کلمه زیر داشته باشد ‏‎ ‎‏و حرف بعد از«ی»در آن کلمه همزه باشد مثل«جیء»باید«ی»را با مدّ بخواند و اگر ‏‎ ‎‏بعد از این واو و الف و«ی»به جای همزه«ء»حرفی باشد که ساکن است یعنی زیر و ‏‎ ‎‏زبر و پیش ندارد باز هم باید این سه حرف را با مدّ بخواند،مثلاً در > وَ لاَ الضّٰالِّینَ < که ‏‎ ‎‏بعد از الف حرف لام ساکن است،باید الف آن را با مدّ بخواند و چنانچه به دستوری که ‏‎ ‎‏گفته شد رفتار نکند،احتیاط واجب ‏‎[7]‎‏آن است که نماز را تمام کند و دوباره بخواند.‏

‏‏         مسأله 1013- احتیاط واجب ‏‎[8]‎‏آن است که در نماز،وقف به حرکت و وصل به سکون ‏‎ ‎‏ننماید و معنی وقف به حرکت آن است که زیر یا زبر یا پیش آخر کلمه‌ای را بگوید و ‏‎ ‎‏بین آن کلمه و کلمۀ بعدش فاصله دهد.مثلاً بگوید:> اَلرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ < و میم الرحیم را ‏‎ ‎‏زیر بدهد و بعد قدری فاصله دهد و بگوید:> مٰالِکِ یَوْمِ الدِّینِ <.و معنی وصل به ‏‎ ‎‏سکون آن است که زیر یا زبر یا پیش کلمه‌ای را نگوید و آن کلمه را به کلمۀ بعد ‏‎ ‎‏بچسباند مثل آن که بگوید:> اَلرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ < و میم الرحیم را زیر ندهد و فوراً > مٰالِکِ ‏‎ ‎‏یَوْمِ الدِّینِ < را بگوید. ‏

‏
‏‎

‏‏«سُبْحٰانَ اللّٰهِ ‏

‏‏وَالْحَمْدُ للّٰهِ وَلاٰ الٰهَ الَّا اللّٰهُ وَاللّٰهُ اکْبَرُ» و می‌تواند در یک رکعت«حمد»و در رکعت ‏‎ ‎‏دیگر تسبیحات بگوید و بهتر است در هر دو رکعت تسبیحات بخواند.‏

‏‏مسأله 1015- در تنگی وقت باید تسبیحات اربعه را یک مرتبه بگوید.‏

‏‏         مسأله 1016- بر مرد و زن واجب است که در رکعت سوم و چهارم نماز،«حمد»یا ‏‎ ‎‏تسبیحات را آهسته بخوانند.‏

‏‏         مسأله 1017- اگر در رکعت سوم و چهارم«حمد»بخواند،بنابر احتیاط واجب باید ‏‎ ‎‏بسم‌اللّٰه آن را هم آهسته بگوید.‏

‏‏         مسأله 1018- کسی که نمی‌تواند تسبیحات را یاد بگیرد یا درست بخواند،باید در ‏‎ ‎‏رکعت سوم و چهارم«حمد»بخواند.‏

‏‏         مسأله 1019- اگر در دو رکعت اول نماز به خیال این که دو رکعت آخر است تسبیحات ‏‎ ‎‏بگوید،چنانچه پیش از رکوع بفهمد،باید«حمد»و سوره را بخواند و اگر در رکوع یا ‏‎ ‎‏بعد از رکوع بفهمد،نمازش صحیح است.‏

‏‏         مسأله 1020- اگر در دو رکعت آخر نماز به خیال این که در دو رکعت اول است ‏‎ ‎‏«حمد»بخواند،یا در دو رکعت اول نماز با این که گمان می‌کرده در دو رکعت ‏‎ ‎‏آخر است«حمد»بخواند،چه پیش از رکوع بفهمد چه بعد از آن نمازش صحیح ‏‎ ‎‏است.‏

‏‏         مسأله 1021- اگر در رکعت سوم یا چهارم می‌خواست«حمد»بخواند تسبیحات به ‏‎ ‎‏زبانش آمد،یا می‌خواست تسبیحات بخواند«حمد»به زبانش آمد باید آن را رها کند و ‏‎ ‎
‏‎

‏‏         مسأله 1022- کسی که عادت دارد در رکعت سوم و چهارم تسبیحات بخواند اگر بدون ‏‎ ‎‏قصد مشغول خواندن«حمد»شود باید آن را رها کند و دوباره«حمد»یا تسبیحات ‏‎ ‎‏را بخواند.‏

‏‏         مسأله 1023- در رکعت سوم و چهارم مستحب است بعد از تسبیحات استغفار کند، ‏‎ ‎‏مثلاً بگوید:‏

‏‏«اَسْتَغْفِرُ اللّٰهَ رَبِّی وَاَتُوبُ الَیْهِ» یا بگوید:‏

‏‏«اَللّهُمَّ اغْفِرْلِی» ،و کسی که مشغول ‏‎ ‎‏گفتن استغفار است،اگر شک کند که«حمد»یا تسبیحات را خوانده یا نه،چنانچه ‏‎ ‎‏عادت داشته در نماز فقط بعد از تسبیحات استغفار کند باید به شک خود اعتنا ننماید، ‏‎ ‎‏و اگر در جاهای دیگر نماز هم استغفار می‌کرده ‏‎[11]‎‏باید«حمد»یا تسبیحات را بخواند،و ‏‎ ‎‏نیز اگر نمازگزار پیش از خم شدن برای رکوع در حالی که مشغول گفتن استغفار ‏‎ ‎‏نیست،شک کند که«حمد»یا تسبیحات را خوانده یا نه،باید«حمد»یا تسبیحات ‏‎ ‎‏را بخواند.‏

‏‏         مسأله 1024- اگر در رکوع رکعت سوم یا چهارم یا در حال رفتن به رکوع شک کند ‏‎ ‎‏که«حمد»یا تسبیحات را خوانده یا نه،باید به شک خود اعتنا نکند.‏

‏‏         مسأله 1025- هرگاه شک کند که آیه یا کلمه‌ای را درست گفته یا نه اگر به چیزی که ‏‎ ‎‏بعد از آن است مشغول نشده،باید آن آیه یا کلمه را به طور صحیح بگوید و اگر به ‏‎ ‎‏چیزی که بعد از آن است مشغول شده،چنانچه آن چیز رکن باشد مثل آن که در رکوع ‏

‏
‏‎

‏‏مسأله 1026- مستحب است در رکعت اول،پیش از خواندن«حمد»بگوید:‏

‏‏«اَعُوذُ بِاللّٰهِ ‏‎ ‎‏مِنَ الشَّیْطٰانِ الرَّجیمِ» و در رکعت اول و دوم نماز ظهر و عصر «بسم اللّٰه» را بلند بگوید و ‏‎ ‎‏«حمد»و سوره را شمرده بخواند و در آخر هر آیه وقف کند؛یعنی آن را به آیۀ بعد ‏‎ ‎‏نچسباند،و در حال خواندن«حمد»و سوره به معنای آیه توجه داشته باشد.اگر نماز ‏‎ ‎‏را به جماعت می‌خواند،بعد از تمام شدن«حمد»امام،و اگر فرادا می‌خواند،بعد از آن ‏‎ ‎‏که«حمد»خودش تمام شد بگوید:‏

‏‏«الحَمْدُ للّٰهِ ربِّ العالَمِینَ» .بعد از خواندن سورۀ«قل ‏‎ ‎‏هو اللّٰهُ احد»،یک،یا دو،یا سه مرتبه‏

‏‏«کَذَلِکَ اللّٰهُ ربّی» یا سه مرتبه‏

‏‏«کَذَلِکَ اللّٰهُ رَبُّنٰا»          ‏‎ ‎‏بگوید،بعد از خواندن سوره کمی صبر کند بعد تکبیر پیش از رکوع را بگوید یا ‏‎ ‎‏قنوت را بخواند.‏

‏‏         مسأله 1027- مستحب است در تمام نمازها در رکعت اول،سوره«اِنّا انزلناه»و در ‏‎ ‎‏رکعت دوم،سورۀ«قل هو اللّٰه احد»را بخواند.‏

‏‏         مسأله 1028- مکروه است انسان در تمام نمازهای یک شبانه‌روز سورۀ«قل هو اللّٰه ‏‎ ‎‏احد»را نخواند.‏

‏‏مسأله 1029- خواندن سورۀ«قل هو اللّٰه احد»به یک نفس مکروه است.‏

‏‏         مسأله 1030- سوره‌ای را که در رکعت اول خوانده مکروه است در رکعت دوم ‏‎ ‎‏بخواند ولی اگر سورۀ«قل هو اللّٰه احد»را در هر دو رکعت بخواند مکروه نیست.‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‎

• -و همچنین اگر در کاری عجله داشته باشد.
• -بلکه در بین نماز با اشاره سجده آیه را به جا آورد و به همان سوره که خوانده اکتفا کند.
• -بلکه در بین نماز با اشاره سجده کند.
• -اگر وصل کند به کلمه بعد و اگر وقف کند بعید نیست که بلند گفتن حرف آخر لازم نباشد.
• -بنابر احتیاط واجب.
• -آخر کلمه را که وقف بر آن جایز است اگر همیشه وقف کند لازم نیست یاد بگیرد.
• -واجب نیست و این مدها لازم نیست.
• -واجب نیست.
• -واجب نیست و یک مرتبه کافی است.
• -در صورتی که در خزانه قلبش آن را قصد داشته و الّا باید آن را رها کند و از سر شروع کند.
• -اگر مشغول استغفار شده به گمان آن که«حمد»یا تسبیحات را گفته و شک کند اعتنا به‌شک نکند چه عادت داشته یا نه.