احکام نماز

ترجمۀ اذان و اقامه

‏ ‏

ترجمۀ اذان و اقامه

‏«اَللّٰهُ اکْبَرُ» یعنی خدای تعالی بزرگ‌تر از آن است که او را وصف کنند.‏

‏«اَشْهَدُ انْ لاٰ ‏‎ ‎‏الٰهَ الَّا اللّٰهُ» یعنی شهادت می‌دهم که غیر خدایی که یکتا و بی‌همتا است خدای دیگری ‏‎ ‎‏سزاوار پرستش نیست.‏

‏«اَشْهَدُ انَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّٰه» یعنی شهادت می‌دهم که حضرت ‏‎ ‎‏محمد بن عبداللّٰه صلی الله علیه و آله و سلم پیغمبر و فرستادۀ خداست.‏

‏«اَشْهَدُ انَّ عَلِیّاً امیرُالمُؤْمِنینَ وَلِیُّ ‏‎ ‎‏اللّٰهِ» یعنی شهادت می‌دهم که حضرت علی علیه الصلاة و السلام امیرالمؤمنین و ولیّ ‏‎ ‎‏خدا بر همۀ خلق است.‏

‏«حَیَّ عَلَی الصَّلاة» یعنی بشتاب برای نماز.‏

‏«حَیَّ عَلَی الْفَلاٰحِ»          ‏‎ ‎‏یعنی بشتاب برای رستگاری.‏

‏«حَیَّ عَلیٰ خَیْرِ الْعَمَلِ» یعنی بشتاب برای بهترین کارها که ‏‎ ‎‏نماز است.‏

‏«قَدْ قٰامَتِ الصَّلاةُ» یعنی به تحقیق نماز برپا شد.‏

‏«لاٰ الٰهَ الَّا اللّٰهُ» یعنی خدایی ‏‎ ‎‏سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بی‌همتا است.‏

‏         مسأله 929- بین جمله‌های اذان و اقامه باید خیلی فاصله نشود و اگر بین آنها بیشتر از ‏‎ ‎‏معمول فاصله بیندازد،باید دوباره آن را از سر بگیرد.‏

‏         مسأله 930- اگر در اذان و اقامه صدا را در گلو بیندازد چنانچه غنا شود؛یعنی به طور ‏‎ ‎‏آوازه‌خوانی که در مجالس لهو و بازیگری معمول است اذان و اقامه را بگوید،حرام ‏‎ ‎‏است و اگر غنا نشود مکروه می‌باشد.‏

‏         مسأله 931- درپنج نماز اذان ساقط می‌شود:اول:نماز عصر روز جمعه.دوم:نماز ‏

کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 194
‏عصر روز عرفه که روز نهم ذی حجه است.سوم:نماز عشا شب عید قربان،برای ‏‎ ‎‏کسی که در مشعر الحرام باشد.چهارم:نماز عصر و عشا زن مستحاضه.پنجم:نماز ‏‎ ‎‏عصر و عشای کسی که نمی‌تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند و در این ‏‎ ‎‏پنج نماز در صورتی اذان ساقط می‌شود که با نماز قبلی هیچ فاصله نشود یا فاصلۀ کمی ‏‎ ‎‏بین آنها باشد،ولی فاصله شدن نافله و تعقیب ضرر ندارد.‏

‏         مسأله 932- اگر برای نماز جماعتی اذان و اقامه گفته باشند،کسی که با آن جماعت ‏‎ ‎‏نماز می‌خواند،نباید برای نماز خود اذان و اقامه بگوید.‏

‏         مسأله 933- اگر برای خواندن نماز جماعت به مسجد رود و ببیند جماعت تمام شده ‏‎ ‎‏تا وقتی که صف‌ها به‌هم نخورده و جمعیت متفرق نشده،نمی‌تواند ‏‎[1]‎‏برای نماز خود ‏‎ ‎‏اذان و اقامه نگوید.‏

‏         مسأله 934- در جایی که عده‌ای مشغول نماز جماعتند،یا نماز آنان تازه تمام شده و ‏‎ ‎‏صف‌ها به‌هم نخورده است،اگر انسان بخواهد فرادا یا با جماعت دیگری که برپا ‏‎ ‎‏می‌شود نماز بخواند،با شش ‏‎[2]‎‏شرط اذان و اقامه از او ساقط می‌شود:‏

‏اول:آن که نماز جماعت در مسجد باشد و اگر در مسجد نباشد،ساقط شدن اذان و ‏‎ ‎‏اقامه اشکال دارد.دوم:آن که برای آن نماز،اذان و اقامه گفته باشند.سوم:آن که نماز ‏‎ ‎‏جماعت باطل نباشد.چهارم:آن که نماز او و نماز جماعت در یک مکان باشد،پس اگر ‏‎ ‎‏نماز جماعت،داخل مسجد باشد و او بخواهد در بام مسجد نماز بخواند،مستحب ‏‎ ‎‏است اذان و اقامه بگوید.پنجم:آن که نماز او و نماز جماعت هر دو ادا باشد.ششم:آن ‏‎ ‎‏که وقت نماز او و نماز جماعت مشترک باشد مثلاً هر دو نماز ظهر،یا هر دو نماز عصر ‏


کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 195
‏بخوانند،یا نمازی که به جماعت خوانده می‌شود،نماز ظهر باشد و او نماز عصر ‏‎ ‎‏بخواند یا او نماز ظهر بخواند و نماز جماعت نماز عصر باشد.‏

‏         مسأله 935- اگر در شرط سوم از شرطهایی که در مسأله پیش گفته شد شک کند؛ ‏‎ ‎‏یعنی شک کند که نماز جماعت صحیح بوده یا نه،اذان و اقامه از او ساقط است ولی ‏‎ ‎‏اگر در یکی از پنج شرط دیگر شک کند مستحب است اذان و اقامه بگوید.‏

‏         مسأله 936- کسی که اذان و اقامۀ دیگری را می‌شنود مستحب است هر قسمتی را که ‏‎ ‎‏می‌شنود بگوید ‏‎[3]‎

‏         مسأله 937- کسی که اذان و اقامۀ دیگری را شنیده،چه با او گفته باشد یا نه،در ‏‎ ‎‏صورتی که بین آن اذان و اقامه و نمازی که می‌خواهد بخواند زیاد فاصله نشده باشد، ‏‎ ‎‏می‌تواند برای نماز خود اذان و اقامه نگوید.‏

‏         مسأله 938- اگر مرد اذان زن را با قصد لذت بشنود،اذان از او ساقط نمی‌شود.بلکه ‏‎ ‎‏اگر قصد لذت هم نداشته باشد،ساقط شدن اذان اشکال دارد.‏

‏         مسأله 939- اذان و اقامۀ نماز جماعت را باید مرد بگوید،ولی در جماعت زنان اگر ‏‎ ‎‏زن اذان و اقامه بگوید کافی است.‏

‏         مسأله 940- اقامه باید بعد از اذان گفته شود و اگر قبل از اذان بگویند صحیح ‏‎ ‎‏نیست.‏

‏         مسأله 941- اگر کلمات اذان و اقامه را بدون ترتیب بگوید،مثلاً«حیّ علی الفلاح» ‏‎ ‎‏را پیش از«حیّ علی الصّلاٰة»بگوید باید از جایی که ترتیب به‌هم خورده،دوباره ‏‎ ‎‏بگوید.‏

‏         مسأله 942- باید بین اذان و اقامه فاصله ندهد و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد که ‏‎ ‎

کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 196
‏اذانی را که گفته اذان این اقامه حساب نشود مستحب است دوباره اذان و اقامه را ‏‎ ‎‏بگوید و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز به قدری فاصله دهد که اذان و اقامۀ آن نماز ‏‎ ‎‏حساب نشود،مستحب است دوباره برای آن نماز،اذان و اقامه بگوید.‏

‏         مسأله 943- اذان و اقامه باید به عربی صحیح گفته شود،پس اگر به عربی غلط ‏‎ ‎‏بگوید،یا به جای حرفی حرف دیگر بگوید،یا مثلاً ترجمۀ آنها را به فارسی بگوید ‏‎ ‎‏صحیح نیست.‏

‏         مسأله 944- اذان و اقامه باید بعد از داخل شدن وقت نماز گفته شود و اگر عمداً یا از ‏‎ ‎‏روی فراموشی پیش از وقت بگوید باطل است.‏

‏         مسأله 945- اگر پیش از گفتن اقامه شک کند که اذان گفته یا نه باید اذان را بگوید،ولی ‏‎ ‎‏اگر مشغول اقامه شود و شک کند که اذان گفته یا نه،گفتن اذان لازم نیست.‏

‏         مسأله 946- اگر در بین اذان یا اقامه پیش از آن که قسمتی را بگوید شک کند که ‏‎ ‎‏قسمت پیش از آن را گفته یا نه،باید قسمتی را که در گفتن آن شک کرده بگوید،ولی ‏‎ ‎‏اگر در حال گفتن قسمتی از اذان یا اقامه شک کند که آنچه پیش از آن است گفته یا نه، ‏‎ ‎‏گفتن آن لازم نیست.‏

‏         مسأله 947- مستحب است انسان در موقع گفتن اذان،رو به قبله بایستد و با وضو یا ‏‎ ‎‏غسل باشد و دست‌ها را به گوش بگذارد و صدا را بلند نماید و بکشد و بین جمله‌های ‏‎ ‎‏اذان کمی فاصله دهد و بین آنها حرف نزند.‏

‏         مسأله 948- مستحب است بدن انسان در موقع گفتن اقامه آرام باشد و آن را از اذان ‏‎ ‎‏آهسته‌تر بگوید و جمله‌های آن را به‌هم نچسباند،ولی به اندازه‌ای که بین جمله‌های ‏‎ ‎‏اذان فاصله می‌دهد،بین جمله‌های اقامه فاصله ندهد.‏

‏         مسأله 949- مستحب است بین اذان و اقامه یک قدم بردارد،یا قدری بنشیند یا سجده ‏‎ ‎‏کند یا ذکر بگوید یا دعا بخواند یا قدری ساکت باشد یا حرفی بزند یا دو رکعت نماز ‏

کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 197
‏بخواند ولی حرف زدن بین اذان و اقامۀ نماز صبح و نماز خواندن بین اذان و اقامۀ نماز ‏‎ ‎‏مغرب مستحب نیست ‏‎[4]‎

‏         مسأله 950- مستحب است کسی را که برای گفتن اذان معیّن می‌کنند،عادل و ‏‎ ‎‏وقت‌شناس و صدایش بلند باشد و اذان را در جای بلند بگوید.‏

‏ ‏

کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 198

  • -بلکه نباید اذان و اقامه بگوید.
  • -در شرط بودن اول و پنجم و ششم اشکال است،بلکه شرط نبودن اولی خالی از قوّت نیست،پس احوط نگفتن اذان و اقامه است.
  • -از«حیّ علی الصلاة»تا«حیّ علی خیر العمل»به طور امید ثواب بگوید.
  • -نماز را به امید ثواب بیاورد و بهتر آن است که کارهای دیگر را به‌جا آورد.