مکان نمازگزار
مکان نمازگزار ده شرط دارد:
شرط اول: آن که مباح باشد.
مسأله 875- کسی که در ملک غصبی نماز میخواند اگرچه روی فرش و تخت و مانند اینها باشد،نمازش باطل است ولی نماز خواندن در زیر سقف غصبی و خیمۀ غصبی مانعی ندارد.
مسأله 876- نماز خواندن در ملکی که منفعت آن مال دیگری است بدون اجازۀ کسی که منفعت ملک،مال او میباشد باطل است،مثلاً در خانه اجارهای اگر صاحب خانه یا دیگری بدون اجازۀ کسی که آن خانه را اجاره کرده نماز بخواند،نمازش باطل است،و همچنین است اگر در ملکی که دیگری در آن حقی دارد نماز بخواند،مثلاً اگر میت وصیت کرده باشد که ثلث مال او را به مصرفی برسانند،تا وقتی ثلث را جدا نکنند نمیشود در ملک او نماز خواند.
کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 184
مسأله 877- کسی که در مسجد نشسته،اگر دیگری جای او را غصب کند و در آنجا نماز بخواند نمازش باطل است.
مسأله 878- اگر در جایی که نمیداند غصبی است نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد، یا در جایی که غصبی بودن آن را فراموش کرده نماز بخواند و بعد از نماز یادش بیاید، نماز او صحیح است ولی کسی که خودش جایی را غصب کرده،اگر فراموش کند و در آنجا نماز بخواند نمازش باطل است
مسأله 879- اگر بداند جایی غصبی است ولی نداند که در جای غصبی نماز باطل است و در آنجا نماز بخواند،نماز او باطل میباشد.
مسأله 880- کسی که ناچار است نماز واجب را سواره بخواند،چنانچه حیوان سواری یا زین یا نعل آن غصبی باشد نماز او باطل است و همچنین است اگر بخواهد بر آن حیوان نماز مستحبی بخواند.
مسأله 881- کسی که در ملکی با دیگری شریک است اگر سهم او جدا نباشد،بدون اجازۀ شریکش نمیتواند در آن ملک تصرف کند و نماز بخواند.
مسأله 882- اگر با عین پولی که خمس و زکات آن را نداده ملکی بخرد،تصرف او در آن ملک حرام و نمازش هم در آن باطل است.
مسأله 883- اگر صاحب ملک به زبان،اجازۀ نماز خواندن بدهد و انسان بداند که قلباً راضی نیست،نماز خواندن در ملک او باطل است.و اگر اجازه ندهد و انسان
کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 185
یقین کند که قلباً راضی است نماز صحیح است.
مسأله 884- تصرف در ملک میتی که خمس یا زکات بدهکار است حرام و نماز در آن باطل است ولی اگر بدهی او را بدهند یا ضامن شوند که ادا نمایند،تصرف و نماز در ملک او اشکال ندارد.
مسأله 885- تصرف در ملک میتی که به مردم بدهکار است،حرام و نماز در آن باطل است ولی اگر ضامن شوند که قرضهای او را بپردازند یا این که طلب کارها و وصیّ میت یا طلب کارها و حاکم شرع اجازه بدهند،تصرف ونماز در ملک او مانعی ندارد.
مسأله 886- اگر میت قرض نداشته باشد ولی بعضی از ورثۀ او صغیر یا دیوانه یا غایب باشند،تصرف در ملک او حرام و نماز در آن باطل است.
مسأله 887- نماز خواندن در مسافرخانه و حمام و مانند اینها که برای واردین آماده است اشکال ندارد ،ولی در غیر این قبیل جاها،در صورتی میشود نماز خواند که مالک آن اجازه بدهد،یا حرفی بزند که معلوم شود،برای نماز خواندن اذن داده است، مثل این که به کسی اجازه دهد در ملک او بنشیند و بخوابد،که از اینها فهمیده میشود برای نماز خواندن هم اذن داده است.
کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 186
مسأله 888- در زمین بسیار وسیعی که برای بیشتر مردم مشکل است،موقع نماز از آنجا به جای دیگر بروند،بیاجازۀ مالک میشود نماز خواند.
شرط دوم:
مسأله 889- مکان نمازگزار باید بیحرکت باشد و اگر به واسطۀ تنگی وقت یا جهت دیگر ناچار باشد در جایی که حرکت دارد،مانند اتومبیل و کشتی و ترن نماز بخواند، به قدری که ممکن است باید در حال حرکت چیزی نخواند و اگر آنها از قبله به طرف دیگر حرکت کنند به طرف قبله برگردد.
مسأله 890- نماز خواندن در اتومبیل و کشتی و ترن و مانند اینها،وقتی ایستادهاند مانعی ندارد.
مسأله 891- روی خرمن گندم و جو و مانند اینها که نمیشود بیحرکت ماند نماز باطل است.
شرط سوم:
مسأله 892- بنابر احتیاط واجب باید در جایی نماز بخواند که اطمینان داشته باشد نماز را تمام میکند و در جایی که به واسطۀ احتمال باد و باران و زیادی جمعیت و
کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 187
مانند اینها اطمینان ندارد که بتواند نماز را تمام کند،احتیاط واجب آن است که نماز نخواند.
شرط چهارم: آن که در جایی که ماندن در آن حرام است.مثلاً زیر سقفی که نزدیک است خراب شود نماز نخواند.
شرط پنجم: آن که روی چیزی که ایستادن و نشستن روی آن حرام است،مثل فرشی که اسم خدا بر آن نوشته شده نماز نخواند.
شرط ششم: آن که در جایی که سقف آن کوتاه است و نمیتواند در آنجا راست بایستد،یا به اندازهای کوچک است که جای رکوع و سجود ندارد نماز نخواند،و اگر ناچار شود که در چنین جایی نماز بخواند باید به قدری که ممکن است قیام و رکوع و سجود را بهجا آورد.
شرط هفتم:
مسأله 893- بنابر احتیاط واجب باید جلوتر از قبر پیغمبر و امام علیهم السلام نماز نخواند
مسأله 894- اگر در نماز چیزی مانند دیوار بین او و قبر مطهر باشد که بیاحترامی نشود اشکال ندارد،ولی فاصله شدن صندوق شریف و ضریح و پارچهای که روی آن افتاده کافی نیست.
شرط هشتم: آن که مکان نمازگزار اگر نجس است به طوری تر نباشد که رطوبت آن به بدن یا لباس او برسد ولی جایی که پیشانی را بر آن میگذارد اگر نجس باشد در صورتی که خشک هم باشد نماز باطل است،و احتیاط مستحب آن است که مکان نمازگزار اصلاً نجس نباشد.
کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 188
شرط نهم:
مسأله 895- بنابر احتیاط واجب باید زن عقبتر از مرد بایستد و جای سجدۀ او از جای ایستادن مرد کمی عقبتر باشد.
مسأله 896- اگر زن برابر مرد یا جلوتر بایستد و با هم وارد نماز شوند،احتیاط واجب آن است که نماز را دوباره بخوانند و اگر یکی زودتر از دیگری به نماز بایستد،نماز او صحیح است و کسی که بعد مشغول نماز شده،بنابر احتیاط واجب باید نمازش را دوباره بخواند.
مسأله 897- اگر بین مرد و زن،دیوار،یا پرده یا چیز دیگری باشد که یکدیگر را نبینند،یا بین آنان اقلاً ده ذراع که تقریباً پنج ذرع میشود،فاصله باشد چنانچه زن برابر مرد یا جلوتر از او باشد نماز هر دو صحیح است و همچنین است اگر مکان یکی از آنان به قدری بلند باشد که نگویند زن جلوتر از مرد یا برابر او ایستاده است.
شرط دهم: آن که جای پیشانی نمازگزار از جای زانوها و سرانگشتان پای او،بیش از چهار انگشت بسته،پستتر یا بلندتر نباشد،و تفصیل این مسأله در احکام سجده گفته میشود.
مسأله 898- بودن مرد و زن نامحرم در اتاقی که کسی در آنجا نیست و کسی هم نمیتواند وارد شود،حرام است و احتیاط واجب آن است که در آنجا نماز نخوانند ولی اگر یکی از آنها مشغول نماز باشد و دیگری که با او نامحرم است وارد شود،نماز او اشکال ندارد.
کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 189
مسأله 899- نماز خواندن در جایی که تار و مانند آن استعمال میکنند باطل است .
مسأله 900- احتیاط واجب آن است که در خانۀ کعبه و بر بام آن نماز واجب نخوانند ولی در حال ناچاری اشکال ندارد.
مسأله 901- خواندن نماز مستحب در خانۀ کعبه و بر بام آن اشکال ندارد،بلکه مستحب است در داخل خانه مقابل هر رکنی دو رکعت نماز بخوانند.
کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 190