سرقفلی

‏‏ ‏

‏‏سرقفلی‏

‏‏         مسأله 2846- کسانی که خانه یا دکان یا غیر آنها را از صاحبانش اجاره می‌کنند، ‏‎ ‎‏مدت اجاره که به سر رسید حرام است بدون اذن صاحب محل در آن‌جا اقامت کنند،و ‏‎ ‎‏باید محل را فوراً با عدم رضایت صاحبش تخلیه کنند،و اگر نکنند غاصب و ضامن ‏‎ ‎‏محل،و ضامن مثل مال الاجارۀ آن هستند و برای آنها به هیچ وجه حقی شرعاً نیست، ‏‎ ‎‏چه مدت اجاره آنها کوتاه باشد یا طولانی،و چه بودن آنها در مدت اجاره موجب ‏‎ ‎‏زیادت ارزش محل شده باشد یا نه،و چه بیرون رفتن از محل،موجب نقص در ‏‎ ‎‏تجارتشان باشد یا نه.‏

‏‏         مسأله 2847- اگر کسی از مستأجر سابق که مدت اجاره‌اش گذشته است،آن محل ‏‎ ‎‏را اجاره کند،اجاره‌اش صحیح نیست.مگر به اجازۀ صاحب محل،و توقفش در محل، ‏‎ ‎‏حرام و غصب است،و اگر به محل،خسارت وارد شود یا تلف شود،موجب ضمان ‏‎ ‎‏است برای این شخص،و مادامی که توقف نموده است،باید مثل مال الاجاره را به ‏‎ ‎‏صاحب محل بپردازد.‏

‏
‏‎

‏‏         مسأله 2849- اگر محلی را اجاره کند در مدتی،و حق داشته باشد که به غیر اجاره ‏‎ ‎‏دهد در بین مدت،و اجاره محل ترقی کند،می‌تواند آن محل را اجاره دهد به همان ‏‎ ‎‏مقدار که اجاره کرده است،و مقداری هم به عنوان سرقفلی از آن شخص بگیرد که به ‏‎ ‎‏او اجاره دهد،مثلاً اگر دکانی را اجاره نموده ده سال به ماهی ده تومان،و پس از مدتی ‏‎ ‎‏اجارۀ محل افزایش پیدا کرد به ماهی صد تومان،در صورتی که حق اجاره داشته باشد ‏‎ ‎‏می‌تواند آن‌جا را در مابقی مدت،اجاره دهد به ماهی ده تومان،و یک هزار تومان مثلاً ‏‎ ‎‏به رضایت طرفین از آن شخص بگیرد که محل را به او اجاره دهد.‏

‏‏         مسأله 2850- اگر محلی را اجاره کند از صاحبش و شرط کند بر او که مدت بیست ‏‎ ‎‏سال مثلاً قیمت اجاره را بالا نبرد و شرط کند که اگر محل مذکور را به غیر تحویل داد، ‏‎ ‎‏صاحب محل با شخص ثالث نیز همین نحو عمل کند،و اگر ثالث به دیگری تحویل ‏‎ ‎‏داد،نیز همین نحو عمل کند و اجاره را بالا نبرد،جایز است از برای مستأجر که محل را ‏‎ ‎‏به دیگری تحویل دهد و مقداری سرقفلی از او بگیرد که محل را به او تحویل دهد،و ‏‎ ‎‏سرقفلی به این نحو حلال است و دومی به سومی و سومی به چهارمی نیز می‌تواند به ‏‎ ‎‏حسب قرار تحویل دهد و از او به این عنوان سرقفلی بگیرد.‏

‏‏         مسأله 2851- اگر مستأجر بر موجر شرط کند در ضمن عقد اجاره که مال الاجاره ‏‎ ‎‏را تا مدتی،زیاد نکند،و حق اخراج او را از محل نداشته باشد،و حق داشته باشد به ‏‎ ‎‏مقداری که اجاره نموده در سال‌های بعد از او اجاره نماید،و بر موجر لازم باشد که ‏‎ ‎‏اجاره به او بدهد،می‌تواند مبلغی از او بگیرد یا از غیر او،برای اسقاط حق خود یا برای ‏‎ ‎‏تخلیه محل،و این‌گونه سرقفلی حلال است.‏

‏‏         مسأله 2852- مالک می‌تواند هر مقداری بخواهد به عنوان سرقفلی از شخص ‏
‏‎

‏‏ ‏

‏‎ ‎

‏‎