احکام وقف

‏‏ ‏

‏‏احکام وقف‏

‏‏         مسأله 2676- اگر کسی چیزی را وقف کند،از ملک او خارج می‌شود و خود او و ‏‎ ‎‏دیگران نمی‌توانند آن را ببخشند،یا بفروشند و کسی هم از آن ملک ارث نمی‌برد ولی ‏‎ ‎‏در بعضی از موارد که در مسأله 2094 و 2095 گفته شد،فروختن آن اشکال ندارد.‏

‏‏         مسأله 2677- لازم نیست صیغۀ وقف را به عربی بخوانند،بلکه اگر مثلاً بگوید ‏‎ ‎‏خانۀ خود را وقف کردم وقف صحیح است و محتاج به قبول هم نیست حتی در ‏‎ ‎‏وقف خاص.‏

‏‏         مسأله 2678- اگر ملکی را برای وقف معیّن کند و پیش از خواندن صیغۀ وقف ‏‎ ‎‏پشیمان شود،یا بمیرد،وقف درست نیست.‏

‏‏         مسأله 2679- کسی که مالی را وقف می‌کند،باید برای همیشه وقف کند پس اگر ‏‎ ‎‏مثلاً بگوید این مال تا ده سال وقف باشد و بعد نباشد و یا بگوید این مال تا ده سال ‏‎ ‎‏وقف باشد و بعد تا پنج سال وقف نباشد و بعد دوباره وقف باشد باطل است،و به ‏‎ ‎‏احتیاط واجب باید وقف از موقع خواندن صیغه باشد پس اگر مثلاً بگوید این مال ‏‎ ‎‏بعد از مردن من وقف باشد چون از موقع خواندن صیغه تا مردنش وقف نبوده، ‏‎ ‎‏اشکال دارد.‏

‏‏         مسأله 2680- وقف در صورتی صحیح است که مال وقف را به تصرف کسی که ‏
‏‎

‏‏         مسأله 2681- اگر مسجدی را وقف کنند،بعد از آن که واقف به قصد واگذار کردن ‏‎ ‎‏اجازه دهد که در آن مسجد نماز بخوانند همین که یک نفر در آن مسجد نماز خواند، ‏‎ ‎‏وقف درست می‌شود.‏

‏‏         مسأله 2682- وقف کننده باید مکلف و عاقل و با قصد و اختیار باشد و شرعاً بتواند ‏‎ ‎‏در مال خود تصرف کند بنابراین سفیهی که در حال بالغ بودن سفیه بوده یا حاکم شرع ‏‎ ‎‏او را از تصرف در اموالش جلوگیری کرده چون حق ندارد در مال خود تصرف نماید ‏‎ ‎‏اگر چیزی را وقف کند صحیح نیست.‏

‏‏         مسأله 2683- اگر مالی را برای کسانی که به دنیا نیامده‌اند وقف کند درست نیست ‏‎ ‎‏ولی وقف برای اشخاصی که بعضی از آنها به دنیا آمده‌اند صحیح و آنها که به دنیا ‏‎ ‎‏نیامده‌اند بعد از آمدن به دنیا با دیگران شریک می‌شوند.‏

‏‏         مسأله 2684- اگر چیزی را بر خودش وقف کند مثل آن که دکانی را وقف کند که ‏‎ ‎‏عایدی آن را بعد از مرگ او خرج مقبره‌اش نمایند صحیح نیست.ولی اگر مثلاً مالی را ‏‎ ‎‏بر فقرا وقف کند و خودش فقیر شود،می‌تواند از منافع وقف استفاده نماید.‏

‏‏         مسأله 2685- اگر برای چیزی که وقف کرده متولّی معیّن کند باید مطابق قرارداد او ‏‎ ‎‏رفتار نمایند.و اگر معیّن نکند،چنانچه بر افراد مخصوصی مثلاً بر اولاد خود وقف ‏‎ ‎‏کرده باشد راجع به چیزهایی که مربوط به مصلحت وقف است که در نفع بردن طبقات ‏‎ ‎‏بعد نیز دخالت دارد اختیار با حاکم شرع است و راجع به چیزهایی که مربوط به نفع ‏‎ ‎‏بردن طبقۀ موجود است اگر آنها بالغ باشند،اختیار با خود آنان است و اگر بالغ نباشند، ‏‎ ‎‏اختیار با ولیّ ایشان است و برای استفادۀ از وقف اجازۀ حاکم شرع لازم نیست.‏

‏‏         مسأله 2686- اگر ملکی را مثلاً بر فقرا یا سادات وقف کند یا وقف کند که منافع آن ‏
‏‎

‏‏         مسأله 2687- اگر ملکی را بر افراد مخصوصی مثلاً بر اولاد خود وقف کند که هر ‏‎ ‎‏طبقه‌ای بعد از طبقۀ دیگر از آن استفاده کنند،چنانچه متولی ملک آن را اجاره دهد و ‏‎ ‎‏بمیرد در صورتی که مراعات مصلحت وقف یا مصلحت طبقۀ بعد را کرده باشد اجاره ‏‎ ‎‏باطل نمی‌شود.ولی اگر متولی نداشته باشد و یک طبقه از کسانی که ملک بر آنها وقف ‏‎ ‎‏شده آن را اجاره دهند و در بین مدت اجاره بمیرند در صورتی که طبقۀ بعد اجازه ‏‎ ‎‏نکنند،اجاره باطل می‌شود و در صورتی که مستأجر،مال الاجارۀ تمام مدت را داده ‏‎ ‎‏باشد مال الاجاره از زمان مردنشان تا آخر مدت اجاره را از مال آنان می‌گیرد.‏

‏‏مسأله 2688- اگر ملک وقف خراب شود،از وقف بودن بیرون نمی‌رود.‏

‏‏         مسأله 2689- ملکی که مقداری از آن وقف است و مقداری از آن وقف نیست اگر ‏‎ ‎‏تقسیم نشده باشد،حاکم شرع یا متولی وقف می‌تواند با نظر خبره سهم وقف را ‏‎ ‎‏جدا کند.‏

‏‏         مسأله 2690- اگر متولی وقف خیانت کند و عایدات آن را به مصرفی که معیّن شده ‏‎ ‎‏نرساند چنانچه برای عموم وقف نشده باشد در صورت امکان حاکم شرع باید به جای ‏‎ ‎‏او متولی امینی معیّن نماید.‏

‏‏         مسأله 2691- فرشی را که برای حسینیه وقف کرده‌اند،نمی‌شود برای نماز به ‏‎ ‎‏مسجد ببرند،اگرچه آن مسجد نزدیک حسینیه باشد.‏

‏‏         مسأله 2692- اگر ملکی را برای تعمیر مسجدی وقف نمایند،چنانچه آن مسجد ‏‎ ‎‏احتیاج به تعمیر ندارد و احتمال هم نمی‌رود که تا مدتی احتیاج به تعمیر پیدا کند،در ‏‎ ‎‏صورتی که غیر از تعمیر احتیاج دیگری نداشته باشد و عایداتش در معرض تلف و ‏‎ ‎‏نگهداری آن لغو و بیهوده باشد می‌توانند عایدات آن ملک را به مصرف مسجدی که ‏‎ ‎‏احتیاج به تعمیر دارد برسانند.‏

‏
‏‎

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‎ ‎

‏‎