احکام تیمم

‏‏ ‏

‏‏احکام تیمم‏

‏‏         مسأله 710- اگر مختصری از پیشانی و پشت دست‌ها را هم مسح نکند تیمم باطل ‏‎ ‎‏است،چه عمداً مسح نکند،یا مسأله را نداند،یا فراموش کرده باشد ولی دقت ‏‎ ‎‏زیاد هم لازم نیست و همین قدر که بگویند تمام پیشانی و پشت دست مسح شده ‏‎ ‎‏کافی است.‏

‏‏         مسأله 711- برای آن که یقین کند تمام پشت دست را مسح کرده باید مقداری بالاتر ‏‎ ‎‏از مچ را هم مسح نماید،ولی مسح بین انگشتان لازم نیست.‏

‏‏         مسأله 712- پیشانی و پشت دست‌ها را باید از بالا به پایین مسح نماید و کارهای آن ‏

‏
‏‎

‏‏         مسأله 713- در موقع نیت باید معیّن کند که تیمم او بدل از غسل است یا بدل از ‏‎ ‎‏وضو،و اگر بدل از غسل باشد باید آن غسل را معیّن نماید،و چنانچه اشتباهاً به ‏‎ ‎‏جای بدل از وضو،بدل از غسل یا به جای بدل از غسل،بدل از وضو نیت کند،یا ‏‎ ‎‏مثلاً در تیمم بدل ازغسل جنابت،نیت تیمم بدل ازغسل مس میت نماید،تیمم او ‏‎ ‎‏باطل است.‏

‏‏         مسأله 714- درتیمم باید پیشانی وکف دست‌ها وپشت دست‌ها پاک باشد و اگر کف ‏‎ ‎‏دست نجس باشد و نتواند آن را آب بکشد،احتیاط واجب ‏‎[1]‎‏آن است که دو تیمم کند: ‏

‏‏یکی با کف دست و یکی با پشت دست؛یعنی پشت دست را به چیزی که تیمم به آن ‏‎ ‎‏صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دست‌ها بکشد.‏

‏‏         مسأله 715- انسان باید برای تیمم انگشتر را از دست بیرون آورد و اگر در پیشانی یا ‏‎ ‎‏پشت دست‌ها یا در کف دست‌ها مانعی باشد،مثلاً چیزی به آنها چسبیده باشد،باید ‏‎ ‎‏برطرف نماید.‏

‏‏         مسأله 716- اگر پیشانی یا پشت دست‌ها زخم است و پارچه یا چیز دیگری را که بر ‏‎ ‎‏آن بسته نمی‌تواند باز کند،باید دست را روی آن بکشد و نیز اگر کف دست زخم باشد ‏‎ ‎‏و پارچه یا چیز دیگری را که بر آن بسته نتواند باز کند،باید دست را با همان پارچه به ‏‎ ‎‏چیزی که تیمم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دست‌ها بکشد.‏

‏‏         مسأله 717- اگر پیشانی و پشت دست‌ها مو داشته باشد اشکال ندارد ولی اگر موی ‏‎ ‎‏سر روی پیشانی آمده باشد،باید آن را عقب بزند.‏

‏‏         مسأله 718- اگر احتمال دهد که در پیشانی و کف دست‌ها یا پشت دست‌ها مانعی ‏‎ ‎
‏‎

‏‏         مسأله 719- اگر وظیفۀ او تیمم است و نمی‌تواند تیمم کند،باید نایب بگیرد.و کسی ‏‎ ‎‏که نایب می‌شود،باید او را با دست خود او تیمم دهد و اگر ممکن نباشد باید نایب، ‏‎ ‎‏دست خود را به چیزی که تیمم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت ‏‎ ‎‏دست‌های او بکشد.‏

‏‏         مسأله 720- اگر در بین تیمم شک کند که قسمتی از آن را فراموش کرده یا نه،باید آن ‏‎ ‎‏قسمت ‏‎[3]‎‏را با آن‌چه بعد از آن است به‌جا آورد.‏

‏‏         مسأله 721- اگر بعد از مسح دست چپ شک کند که درست تیمم کرده یا نه،تیمم او ‏‎ ‎‏صحیح است.‏

‏‏         مسأله 722- کسی که وظیفه‌اش تیمم است نمی‌تواند ‏‎[4]‎‏پیش از وقت نماز برای نماز ‏‎ ‎‏تیمم کند،ولی اگر برای کار واجب دیگر یا مستحبی تیمم کند و تا وقت نماز عذر او ‏‎ ‎‏باقی باشد،می‌تواند با همان تیمم نماز بخواند.‏

‏‏         مسأله 723- کسی که وظیفه‌اش تیمم است،اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی می‌ماند، ‏‎ ‎‏در وسعت وقت می‌تواند با تیمم نماز بخواند،ولی اگر بداند که تا آخر وقت عذر او ‏‎ ‎‏برطرف می‌شود،باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند،و نیز اگر امید دارد ‏‎[5]‎‏که ‏

‏
‏‎

‏‏         مسأله 724- کسی‌که نمی‌تواند وضو بگیرد یا غسل کند،اگر احتمال ندهد که ‏‎ ‎‏عذرش به زودی برطرف شود،می‌تواند نمازهای قضای خود را با تیمم بخواند ‏‎ ‎‏ولی اگر احتمال دهد،به زودی عذر او برطرف می‌شود،خواندن نماز قضا برای او ‏‎ ‎‏اشکال دارد ‏‎[6]‎

‏‏         مسأله 725- کسی که نمی‌تواند وضو بگیرد یا غسل کند،جایز است نمازهای ‏‎ ‎‏مستحبی را که مثل نافله‌های شبانه روز وقت معیّن دارد با تیمم بخواند،ولی اگر ‏‎ ‎‏احتمال دهد که تا آخر وقت آنها عذر او برطرف می‌شود،نباید آنها را در اول وقتشان ‏‎ ‎‏به‌جا آورد ‏‎[7]‎

‏‏         مسأله 726- کسی که احتیاطاً باید غسل جبیره‌ای و تیمم نماید مثلاً جراحتی در ‏‎ ‎‏پشت او است،اگر بعد از غسل و تیمم نماز بخواند و بعد از نماز حَدَث اصغری از او ‏‎ ‎‏سر زند مثلاً بول کند،برای نمازهای بعد،باید بدل از غسل،احتیاطاً تیمم کند و وضو ‏‎ ‎‏هم بگیرد ‏‎[8]‎

‏‏         مسأله 727- اگر به واسطۀ نداشتن آب یا عذر دیگری تیمم کند،بعد از برطرف شدن ‏‎ ‎‏عذر،تیمم او باطل می‌شود.‏

‏‏         مسأله 728- چیزهایی که وضو را باطل می‌کند،تیمم بدل از وضو را هم باطل می‌کند، ‏‎ ‎‏و چیزهایی که غسل را باطل می‌نماید،تیمم بدل از غسل را هم باطل می‌نماید.‏

‏‏         مسأله 729- کسی که نمی‌تواند غسل کند،اگر چند غسل بر او واجب باشد،احتیاط ‏

‏
‏‎

‏‏         مسأله 730- کسی که نمی‌تواند غسل کند،اگر بخواهد عملی را که برای آن غسل ‏‎ ‎‏واجب است انجام دهد،باید بدل از غسل تیمم نماید،و اگر نتواند وضو بگیرد ‏‎ ‎‏و بخواهد عملی را که برای آن وضو واجب است انجام دهد،باید بدل از وضو ‏‎ ‎‏تیمم نماید.‏

‏‏         مسأله 731- اگر بدل از غسل جنابت تیمم کند،لازم نیست برای نماز وضو بگیرد، ‏‎ ‎‏ولی اگر بدل از غسل‌های دیگر تیمم کند،باید وضو بگیرد،و اگر نتواند وضو بگیرد، ‏‎ ‎‏باید تیمم دیگری هم بدل از وضو بنماید.‏

‏‏         مسأله 732- اگر بدل از غسل تیمم کند و بعد کاری که وضو را باطل می‌کند برای او ‏‎ ‎‏پیش آید،چنانچه برای نمازهای بعد نتواند غسل کند باید وضو بگیرد و بنابر احتیاط ‏‎ ‎‏واجب ‏‎[9]‎‏بدل از غسل تیمم نماید،و اگر نمی‌تواند وضو بگیرد،باید دو تیمم کند ‏‎ ‎‏یکی بدل از غسل و دیگری بدل از وضو.ولی اگر تیمم او بدل از غسل جنابت باشد، ‏‎ ‎‏چنانچه یک تیمم نماید به قصد این که آن چه تکلیف اوست انجام داده باشد، ‏‎ ‎‏کافی است.‏

‏‏         مسأله 733- کسی که باید برای انجام عملی مثلاً برای خواندن نماز،بدل از وضو و ‏‎ ‎‏بدل از غسل تیمم کند،احتیاط واجب ‏‎[10]‎‏آن است که تیمم سومی هم به قصد این که ‏‎ ‎‏بتواند آن عمل را انجام دهد بنماید.ولی اگر در تیمم اول،نیت بدل از وضو یا نیت بدل ‏‎ ‎‏از غسل نماید و تیمم دوم را به قصد این که وظیفۀ خود را انجام داده باشد به‌جا آورد، ‏‎ ‎‏تیمم سوم لازم نیست. ‏

‏
‏‎

‏‏         مسأله 735- در چند مورد مستحب است نمازهایی را که انسان با تیمم خوانده ‏‎ ‎‏دوباره بخواند:‏

‏‏اول:آن که از استعمال آب ترس داشته و عمداً خود را جنب کرده و با تیمم نماز ‏‎ ‎‏خوانده است.‏

‏‏دوم:آن که می‌دانسته یا گمان داشته که آب پیدا نمی‌کند و عمداً خود را جنب کرده ‏‎ ‎‏و با تیمم نماز خوانده است.‏

‏‏سوم:آن که تا آخر وقت،عمداً در جست‌وجوی آب نرود و با تیمم نماز بخواند و ‏‎ ‎‏بعد بفهمد که اگر جست‌وجو می‌کرد،آب پیدا می‌شد.‏

‏‏چهارم:آن که عمداً نماز را تأخیر انداخته و در آخر وقت با تیمم نماز خوانده ‏‎ ‎‏است.‏

‏‏پنجم:آن که می‌دانسته یا گمان داشته که آب پیدا نمی‌شود و آبی را که داشته ‏‎ ‎‏ریخته است.‏

‏‏ششم:آن که از ترس مزاحمت جمعیت و نرسیدن به نماز جماعت،نماز جمعه را ‏‎ ‎‏با تیمم خوانده است ‏‎[11]‎‏. ‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‎

• -دو تیمم لازم نیست همان با کف دست کفایت می‌کند.
• -گمان کافی نیست.
• -اگر شک کند در آوردن جزئی بعد از آن که وارد جزء دیگر شده شکش اعتبار ندارد و تیممش صحیح است،و اگر بعد از تمام کردن هر جزء شک کند که آن را درست به‌جا آورده نیز اعتنا نکند و تیمم صحیح است.
• -بنابر احتیاط واجب.
• -در صورت امید لازم نیست صبر کند.
• -اشکال ندارد.
• -می‌تواند به‌جا آورد.
• -تیمم لازم نیست و وضو کفایت می‌کند.
• -این احتیاط واجب نیست و وضو کفایت می‌کند و اگر وضو نتواند بگیرد یک تیمم بدل‌از وضو کافی است.
• -واجب نیست.
• -داخل شدن در نماز جمعه با تیمم محل اشکال است و اگر به واسطه تقیه نماز خواند باید نماز ظهر را با وضو یا غسل بخواند.