احکام محتضر
مسأله 539- مسلمانی را که محتضر است؛یعنی در حال جان دادن می‌باشد،مرد باشد یا زن،بزرگ باشد یا کوچک،باید به پشت بخوابانند به طوری که کف پاهایش به طرف قبله باشد،و اگر خواباندن او کاملاً به این‌طور ممکن نیست تا اندازه‌ای که ممکن است باید به این دستور عمل کنند،و چنانچه خواباندن او به هیچ قسم ممکن نباشد باید او را رو به قبله بنشانند،و اگر آن هم نشود،باید او را به پهلوی راست یا به پهلوی چپ،رو به قبله بخوابانند.
مسأله 540- احتیاط واجب آن است که تا وقتی غسل میت تمام نشده او را رو به قبله بخوابانند ولی بعد از آن که غسلش تمام شد،بهتر است او را مثل حالتی
کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 113
که بر او نماز می‌خوانند بخوابانند.
مسأله 541- رو به قبله کردن محتضر بر هر مسلمان واجب است و اجازه گرفتن از ولیّ او لازم نیست.
مسأله 542- مستحب است شهادتین و اقرار به دوازده امام علیهم السلام و سایر عقاید حقّه را، به کسی که در حال جان دادن است طوری تلقین کنند که بفهمد،و نیز مستحب است چیزهایی را که گفته شد تا وقت مرگ تکرار کنند.
مسأله 543- مستحب است این دعاها را طوری به محتضر تلقین کنند که بفهمد:
«اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الْکَثیرَ مِنْ مَعٰاصِیکَ،وَاقْبَلْ مِنِّی الْیَسیرَ مِنْ طٰاعَتِکَ،یٰا مَنْ یَقْبَلُ
الْیَسیرَ وَیَعْفُو عَنِ الْکَثِیرِ،اِقْبَلْ مِنِّی الْیَسیرَ وَاعْفُ عَنِّی الْکَثیرَ،اِنَّکَ انْتَ الْعَفُوُّ الْغَفُورُ،اَللّهُمَّ ارْحَمْنِی فَاِنَّکَ رَحیمٌ».
مسأله 544- مستحب است کسی را که سخت جان می‌دهد،اگر ناراحت نمی‌شود به جایی که نماز می‌خوانده ببرند.
مسأله 545- مستحب است برای راحت شدن محتضر بر بالین او سوره مبارکۀ«یس» و«الصافات»و«احزاب»و«آیة الکرسی»و آیۀ پنجاه و چهارم از سورۀ«اعراف»و سه آیۀ آخر سورۀ«بقره»بلکه هر چه از قرآن ممکن است بخوانند.
مسأله 546- تنها گذاشتن محتضر و گذاشتن چیزی روی شکم او و بودن جُنُب و حائض نزد او و همچنین حرف زدن زیاد،و گریه کردن و تنها گذاشتن زن‌ها نزد او مکروه است.
کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 114