احکام طهارت

احکام وضوی جبیره

‏ ‏

احکام وضوی جبیره

‏چیزی که با آن زخم و شکسته را می‌بندند و دوایی که روی زخم و مانند آن ‏‎ ‎‏می‌گذارند جبیره نامیده می‌شود.‏

‏         مسأله 330- اگر در یکی از جاهای وضو زخم یا دمل یا شکستگی باشد،چنانچه ‏‎ ‎‏روی آن باز است و آب برای آن ضرر ندارد،باید به طور معمول وضو گرفت.‏

‏         مسأله 331- اگر زخم یا دمل یا شکستگی در صورت و دست‌ها است و روی آن باز ‏‎ ‎‏است ‏‎[1]‎‏و آب ریختن روی آن ضرر دارد،چنانچه کشیدن دست تر بر آن ضرر ندارد، ‏‎ ‎‏احتیاط واجب آن است که دست تر بر آن بکشد و بعد پارچۀ پاکی روی آن بگذارد و ‏‎ ‎

کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 68
‏دست تر را روی پارچه هم بکشد.و اگر این مقدار هم ضرر دارد یا زخم نجس است و ‏‎ ‎‏نمی‌شود آب کشید،باید اطراف زخم را به طوری که در وضو گفته شد،از بالا به پایین ‏‎ ‎‏بشوید و بنابر احتیاط واجب پارچه پاکی روی زخم بگذارد و دست تر روی آن بکشد، ‏‎ ‎‏و اگر گذاشتن پارچه ممکن نیست باید اطراف زخم را بشوید و بنابر احتیاط واجب ‏‎ ‎‏تیمم هم بنماید ‏‎[2]‎

‏         مسأله 332- اگر زخم یا دمل یا شکستگی در جلوی سر یا روی پاها است و روی آن ‏‎ ‎‏باز است،چنانچه نتواند آن را مسح کند ‏‎[3]‎‏،باید پارچۀ پاکی روی آن بگذارد و روی ‏‎ ‎‏پارچه را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند،و اگر گذاشتن پارچه ممکن ‏‎ ‎‏نباشد،مسح لازم نیست ولی باید بعد از وضو تیمم نماید ‏‎[4]‎

‏         مسأله 333- اگر روی دمل یا زخم یا شکستگی بسته باشد،چنانچه باز کردن آن ‏‎ ‎‏ممکن است ‏‎[5]‎‏و آب هم برای آن ضرر ندارد،باید باز کند و وضو بگیرد،چه زخم و ‏‎ ‎‏مانند آن در صورت و دست‌ها باشد،یا جلوی سر و روی پاها.‏

‏         مسأله 334- اگر زخم یا دمل یا شکستگی در صورت یا دست‌ها باشد و بشود روی ‏‎ ‎‏آن را باز کرد،چنانچه ریختن آب،روی آن ضرر دارد و کشیدن دست تر ضرر ندارد، ‏‎ ‎‏احتیاط واجب آن است که دست تر روی آن بکشد و بعد پارچۀ پاکی روی آن ‏‎[6]‎‎ ‎‏بگذارد و روی پارچه را هم دست تر بکشد.‏

‏         مسأله 335- اگر نمی‌شود روی زخم را باز کرد ولی زخم و چیزی که روی آن گذاشته ‏


کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 69
‏پاک است و رسانیدن آب به زخم ممکن است ‏‎[7]‎‏و ضرر هم ندارد،باید آب را به روی ‏‎ ‎‏زخم برساند،و اگر زخم یا چیزی که روی آن گذاشته نجس است،چنانچه آب کشیدن ‏‎ ‎‏آن و رساندن آب به روی زخم ممکن باشد باید آن را آب بکشد و موقع وضو آب را ‏‎ ‎‏به زخم برساند،و در صورتی که آب برای زخم ضرر دارد،یا آن که رساندن آب به ‏‎ ‎‏روی زخم ممکن نیست،یا زخم نجس است و نمی‌شود آن را آب کشید،باید اطراف ‏‎ ‎‏زخم را بشوید،و اگر جبیره پاک است روی آن را مسح کند،و اگر جبیره نجس است یا ‏‎ ‎‏نمی‌شود روی آن را دست تر کشید،مثلاً دوایی است که به دست می‌چسبد،پارچه ‏‎ ‎‏پاکی را به طوری که جزء جبیره حساب شود،روی آن بگذارد و دست تر روی آن ‏‎ ‎‏بکشد،و اگر این هم ممکن نیست احتیاط واجب آن است که وضو بگیرد و تیمم ‏‎ ‎‏هم بنماید.‏

‏         مسأله 336- اگر جبیره،تمام صورت یا تمام یکی از دست‌ها یا تمام هر دو دست را ‏‎ ‎‏گرفته باشد باید وضوی جبیره‌ای بگیرد و بنابر احتیاط واجب تیمم هم بنماید.‏

‏         مسأله 337- اگر جبیره تمام اعضای وضو را گرفته باشد،بنابر احتیاط واجب باید ‏‎ ‎‏وضوی جبیره‌ای بگیرد و تیمم هم بنماید ‏‎[8]‎

‏         مسأله 338- کسی که در کف دست و انگشت‌ها جبیره دارد و در موقع وضو دست تر ‏‎ ‎‏روی آن کشیده است،باید سر و پا را با همان رطوبت مسح کند ‏‎[9]‎

‏         مسأله 339- اگر جبیره تمام پهنای روی پا را گرفته ولی مقداری از طرف انگشتان و ‏‎ ‎‏مقداری از طرف بالای پا باز است،باید جاهایی که باز است روی پا را،و جایی که ‏‎ ‎‏جبیره است روی جبیره را مسح کند. ‏


کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 70
‏         مسأله 340- اگر در صورت یا دست‌ها چند جبیره باشد،باید بین آنها را بشوید و اگر ‏‎ ‎‏جبیره‌ها در سر یا روی پاها باشد،باید بین آنها را مسح کند و در جاهایی که جبیره ‏‎ ‎‏است باید به دستور جبیره عمل نماید.‏

‏         مسأله 341- اگر جبیره بیشتر از معمول اطراف زخم را گرفته و برداشتن آن ممکن ‏‎ ‎‏نیست،باید به دستور جبیره عمل کند،و بنابر احتیاط واجب تیمم هم بنماید،و اگر ‏‎ ‎‏برداشتن جبیره ممکن است باید جبیره را بردارد،پس اگر زخم در صورت و دست‌ها ‏‎ ‎‏است اطراف آن را بشوید و اگر در سر یا روی پاها است اطراف آن را مسح کند و برای ‏‎ ‎‏جای زخم به دستور جبیره عمل نماید.‏

‏         مسأله 342- اگر در جای وضو زخم و جراحت و شکستگی نیست،ولی به جهت ‏‎ ‎‏دیگری آب برای آن ضرر دارد،باید تیمم کند ‏‎[10]‎‏و احتیاط مستحب آن است که ‏‎ ‎‏وضوی جبیره‌ای هم بگیرد.‏

‏         مسأله 343- اگر جایی از اعضای وضو را رگ زده است و نمی‌تواند آن را آب بکشد ‏‎ ‎‏یا آب برای آن ضرر دارد،باید به دستور جبیره عمل کند ‏‎[11]‎

‏         مسأله 344- اگر در جای وضو یا غسل چیزی چسبیده است که برداشتن آن ممکن ‏‎ ‎‏نیست،یا به قدری مشقت دارد که نمی‌شود تحمل کرد،باید به دستور جبیره عمل کند ‏‎ ‎‏و بنابر احتیاط واجب تیمم هم بنماید ‏‎[12]‎‏. ‏


کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 71
‏         مسأله 345- غسل جبیره‌ای مثل وضوی جبیره‌ای است،ولی باید آن را ترتیبی به‌جا ‏‎ ‎‏آورند و اگر ارتماسی انجام دهند باطل است.‏

‏         مسأله 346- کسی که وظیفه او تیمم است،اگر در بعضی از جاهای تیمم او زخم یا ‏‎ ‎‏دمل یا شکستگی باشد باید به دستور وضوی جبیره‌ای،تیمم جبیره‌ای نماید.‏

‏         مسأله 347- کسی که باید با وضو یا غسل جبیره‌ای نماز بخواند،چنانچه بداند ‏‎ ‎‏که تا آخر وقت عذر او برطرف نمی‌شود،می‌تواند در اول وقت نماز بخواند،ولی ‏‎ ‎‏اگر امید دارد که تا آخر وقت عذر او برطرف شود احتیاط واجب آن است که صبر ‏‎ ‎‏کند و اگر عذر او برطرف نشد در آخر وقت نماز را با وضو یا غسل جبیره‌ای به‌جا ‏‎ ‎‏آورد.‏

‏         مسأله 348- اگر انسان برای مرضی که در چشم اوست موی چشم خود را بچسباند، ‏‎ ‎‏باید وضو و غسل را جبیره‌ای انجام دهد و احتیاط آن است که تیمم هم بنماید.‏

‏         مسأله 349- کسی که نمی‌داند وظیفه‌اش تیمم است یا وضوی جبیره‌ای بنابر احتیاط ‏‎ ‎‏واجب باید هر دو را به‌جا آورد.‏

‏         مسأله 350- نمازهایی را که انسان با وضوی جبیره‌ای خوانده صحیح است ولی بعد ‏‎ ‎‏از آن که عذرش برطرف شد،برای نمازهای بعد باید وضو بگیرد ‏‎[13]‎

‏ ‏

کتابرساله توضیح المسائل آیة الله العظمی بروجردی با حواشی امام خمینی (س)صفحه 72

  • -تیمم لازم نیست.
  • -تیمم لازم نیست.
  • -و به احتیاط واجب تیمم نیز بکند.
  • -تیمم کفایت می‌کند و بهتر آن است که وضو به طوری که ذکر شده نیز بگیرد.
  • -بدون زحمت و مشقت.
  • -لازم نیست پارچه روی آن بگذارد و بر آن مسح کند همان دست تر مالیدن روی زخم‌کفایت می‌کند.
  • -بدون مشقّت و همین‌طور است در موارد دیگر.
  • -همان تیمم کافی است.
  • -و می‌تواند از رطوبتی که در اعضای وضو هست مسح کند.
  • -اگر آب وضو به بعض دست یا صورت ضرر دارد و اطراف آن را می‌شود شست بعیدنیست که شستن اطراف کفایت کند لکن احتیاط تیمم ترک نشود،و بهتر آن است که پارچه بگذارند و بر آن دست بکشند با رطوبت،و اگر به تمام دست و صورت ضرر دارد تیمم کافی است و احتیاط به جبیره خوب است.
  • -اگر روی آن بسته است و اگر معمولاً باز است شستن اطراف آن کفایت می‌کند.
  • -واجب نیست.
  • -لازم نیست وضو بگیرد مگر آن که موردی باشد که نمی‌دانسته تکلیفش جبیره بوده یا تیمم و هر دو را به‌جا آورد در این صورت باید برای نمازهای بعد وضو بگیرد.