احکام مالی که انسان آن را پیدا می کند

‏‏ ‏

‏‏احکام مالی که انسان آن را پیدا می‌کند‏

‏‏         مسأله 2564- مالی که انسان پیدا می‌کند اگر نشانه‌ای نداشته باشد که به واسطۀ آن، ‏‎ ‎‏صاحبش معلوم شود،احتیاط واجب آن است که از طرف صاحبش صدقه بدهد.‏

‏‏         مسأله 2565- اگر مالی پیدا کند که نشانه دارد و قیمت آن از 12/6 نخود نقرۀ ‏‎ ‎‏سکه‌دار کمتر است،چنانچه صاحب آن معلوم باشد و انسان نداند راضی است یا نه، ‏‎ ‎‏نمی‌تواند بدون اجازۀ او بردارد،و اگر صاحب آن معلوم نباشد،می‌تواند به قصد ‏‎ ‎‏این که ملک خودش شود بردارد و در این صورت اگر تلف شود نباید عوض آن را ‏‎ ‎‏بدهد،بلکه اگر قصد ملک شدن هم نکرده و بدون تقصیر او تلف شود،دادن عوض بر ‏‎ ‎‏او واجب نیست.‏

‏‏         مسأله 2566- هرگاه چیزی که پیدا کرده نشانه‌ای دارد که به واسطۀ آن می‌تواند ‏‎ ‎‏صاحبش را پیدا کند،اگرچه صاحب آن کافری باشد که در امان مسلمانان است،در ‏‎ ‎‏صورتی که قیمت آن چیز به 12/6 نخود نقرۀ سکه‌دار برسد باید اعلان کند،و چنانچه ‏‎ ‎‏از روزی که آن را پیدا کرده تا یک هفته هر روزی و بعد تا یک سال هفته‌ای یک مرتبه ‏‎ ‎‏در محل اجتماع مردم اعلان کند کافی است.‏

‏‏         مسأله 2567- اگر انسان خودش نخواهد اعلان کند می‌تواند به کسی که اطمینان ‏‎ ‎‏دارد بگوید از طرف او اعلان نماید.‏

‏
‏‎

‏‏         مسأله 2569- اگر بعد از آن که یک سال اعلان کرد و صاحب مال پیدا نشد مال را ‏‎ ‎‏برای صاحبش نگهداری کند و از بین برود،چنانچه در نگهداری آن کوتاهی نکرده و ‏‎ ‎‏تعدی یعنی زیاده‌روی هم ننموده ضامن نیست ولی اگر از طرف صاحبش صدقه داده ‏‎ ‎‏باشد،یا برای خود برداشته باشد،در هر صورت ضامن است.‏

‏‏         مسأله 2570- کسی که مالی را پیدا کرده،اگر عمداً به دستوری که گفته شد اعلان ‏‎ ‎‏نکند،گذشته از این که معصیت کرده،باز هم واجب است اعلان کند.‏

‏‏مسأله 2571- اگر بچۀ نابالغ چیزی پیدا کند،ولیّ او باید اعلان نماید.‏

‏‏         مسأله 2572- اگر انسان در بین سالی که اعلان می‌کند از پیدا شدن صاحب مال ‏‎ ‎‏ناامید شود احتیاط واجب آن است که آن را صدقه بدهد.‏

‏‏         مسأله 2573- اگر در بین سالی که اعلان می‌کند مال از بین برود،چنانچه در ‏‎ ‎‏نگهداری آن کوتاهی کرده،یا تعدی یعنی زیاده‌روی کرده باشد باید عوض آن را ‏‎ ‎‏به صاحبش بدهد،و اگر کوتاهی نکرده و زیاده‌روی هم ننموده چیزی بر او واجب ‏‎ ‎‏نیست.‏

‏‏         مسأله 2574- اگر مالی را که نشانه دارد و قیمت آن به 12/6 نخود نقرۀ سکه‌دار ‏‎ ‎‏می‌رسد در جایی پیدا کند که معلوم است به واسطۀ اعلان صاحب آن پیدا نمی‌شود ‏‎ ‎‏می‌تواند در روز اول آن را از طرف صاحبش صدقه بدهد و چنانچه صاحبش پیدا شود ‏‎ ‎‏و به صدقه دادن راضی نشود باید عوض آن را به او بدهد و ثواب صدقه‌ای که داده مالِ ‏‎ ‎‏خود او است.‏

‏‏         مسأله 2575- اگر چیزی را پیدا کند و به خیال این که مالِ خود او است بردارد بعد ‏
‏‎

‏‏         مسأله 2576- لازم نیست موقع اعلان،جنس چیزی را که پیدا کرده بگوید بلکه ‏‎ ‎‏همین قدر که بگوید چیزی پیدا کرده‌ام کافی است.‏

‏‏         مسأله 2577- اگر کسی چیزی را پیدا کند و دیگری بگوید مالِ من است،در ‏‎ ‎‏صورتی باید به او بدهد که نشانه‌های آن را بگوید،و یقین پیدا کند که مال او است ولی ‏‎ ‎‏اگر ذکر نشانه‌ها فقط موجب گمان مالک بودنش باشد مخیر است که به او بدهد یا از ‏‎ ‎‏دادن به او خودداری نماید.‏

‏‏         مسأله 2578- اگر قیمت چیزی که پیدا کرده به 12/6 نخود نقرۀ سکه‌دار برسد ‏‎ ‎‏چنانچه اعلان نکند و در مسجد،یا جای دیگری که محل اجتماع مردم است بگذارد و ‏‎ ‎‏آن چیز از بین برود،یا دیگری آن را بردارد کسی که آن را پیدا کرده ضامن است.‏

‏‏         مسأله 2579- هرگاه چیزی پیدا کند که اگر بماند فاسد می‌شود باید تا مقداری که ‏‎ ‎‏ممکن است آن را نگه دارد بعد قیمت کند و خودش بردارد یا بفروشد و پولش را نگه ‏‎ ‎‏دارد و احتیاط مستحب آن است که در فروش آن به خودش یا به دیگری از حاکم ‏‎ ‎‏شرع در صورت امکان اجازه بگیرد و در هر صورت باید تعریف تا یک سال را ادامه ‏‎ ‎‏دهد تا اگر صاحب آن پیدا شد،پول را به او تسلیم کند.و اگر صاحب آن پیدا نشد از ‏‎ ‎‏طرف او صدقه بدهد و احتیاط واجب آن است که برای صدقه دادن از حاکم شرع ‏‎ ‎‏اجازه بگیرد.‏

‏‏         مسأله 2580- اگر چیزی را که پیدا کرده موقع وضو گرفتن و نماز خواندن همراه او ‏‎ ‎‏باشد،در صورتی که قصدش این باشد که صاحب آن را پیدا کند اشکال ندارد.‏

‏‏         مسأله 2581- اگر کفش او را ببرند و کفش دیگری به جای آن بگذارند چنانچه ‏‎ ‎‏بداند کفشی که مانده مالِ کسی است که کفش او را برده در صورتی که از پیدا شدن ‏‎ ‎‏صاحبش مأیوس و یا برایش مشقت داشته باشد می‌تواند به جای کفش خودش ‏‎ ‎‏بردارد،ولی اگر قیمت آن از کفش خودش بیشتر باشد باید هر وقت صاحب آن پیدا ‏
‏‎

‏‏         مسأله 2582- اگر مالی را که کمتر از 12/6 نخود نقرۀ سکه‌دار ارزش دارد پیدا کند ‏‎ ‎‏و از آن صرف نظر نماید و در مسجد یا جای دیگر بگذارد چنانچه کسی آن را بردارد، ‏‎ ‎‏برای او حلال است.‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‎