مسائل متفرقۀ اجاره

‏‏ ‏

‏‏مسائل متفرقۀ اجاره‏

‏‏         مسأله 2193- مالی را که مستأجر بابت اجاره می‌دهد باید معلوم باشد.پس اگر از ‏‎ ‎‏چیزهایی است که مثل گندم با وزن معامله می‌کنند،باید وزن آن معلوم باشد و اگر از ‏‎ ‎‏چیزهایی است که مثل تخم مرغ با شماره معامله می‌کنند باید شمارۀ آن معیّن باشد و ‏‎ ‎‏اگر مثل اسب و گوسفند است،باید اجاره دهنده آن را ببیند،یا مستأجر خصوصیات آن ‏‎ ‎‏را به او بگوید.‏

‏‏         مسأله 2194- اگر زمینی را برای زراعت جو یا گندم اجاره دهد و مال الاجاره را جو ‏‎ ‎‏یا گندم همان زمین قرار دهد،اجاره صحیح نیست.‏

‏‏         مسأله 2195- کسی که چیزی را اجاره داده،تا آن چیز را تحویل ندهد،حق ندارد ‏‎ ‎‏اجارۀ آن را مطالبه کند و نیز اگر برای انجام عملی اجیر شده باشد،پیش از انجام عمل ‏‎ ‎‏حق مطالبۀ اجرت ندارد.‏

‏‏         مسأله 2196- هرگاه چیزی را که اجاره داده تحویل دهد،اگرچه مستأجر تحویل ‏‎ ‎‏نگیرد یا تحویل بگیرد و تا آخر مدت اجاره از آن استفاده نکند،باید مال الاجاره آن ‏‎ ‎‏را بدهد.‏

‏‏         مسأله 2197- اگر انسان اجیر شود که در روز معینی کاری را انجام دهد و در آن ‏‎ ‎‏روز برای انجام آن کار حاضر شود،کسی که او را اجیر کرده اگرچه آن کار را به ‏‎ ‎‏او مراجعه نکند،باید اجرت او را بدهد،مثلاً اگر خیاطی را در روز معینی برای ‏‎ ‎‏دوختن لباسی اجیر نماید و خیاط در آن روز آمادۀ کار باشد،اگرچه پارچه را به او ‏‎ ‎‏ندهد که بدوزد،باید اجرتش را بدهد چه خیاط بیکار باشد،چه برای خودش یا ‏‎ ‎‏دیگری کار کند.‏

‏‏         مسأله 2198- اگر بعد از تمام شدن مدت اجاره معلوم شود که اجاره باطل بوده، ‏‎ ‎‏مستأجر باید مال الاجاره را به مقدار معمول به صاحب ملک بدهد،مثلاً اگر خانه‌ای ‏
‏‎

‏‏         مسأله 2199- اگر چیزی را که اجاره کرده از بین برود،چنانچه در نگهداری آن ‏‎ ‎‏کوتاهی نکرده و در استفاده بردن از آن هم زیاده‌روی ننموده ضامن نیست.و نیز اگر ‏‎ ‎‏مثلاً پارچه‌ای را که به خیاط داده از بین برود،در صورتی که خیاط زیاده‌روی نکرده و ‏‎ ‎‏در نگهداری آن هم کوتاهی نکرده باشد،نباید عوض آن را بدهد.‏

‏‏مسأله 2200- هرگاه صنعتگر چیزی را که گرفته ضایع کند،ضامن است.‏

‏‏         مسأله 2201- اگر قصاب سر حیوانی را ببرد و آن را حرام کند چه مزد گرفته باشد، ‏‎ ‎‏چه مجانی سر بریده باشد،باید قیمت آن را به صاحبش بدهد.‏

‏‏         مسأله 2202- اگر حیوانی را اجاره کند و معیّن نماید که چقدر بار بر آن بگذارد، ‏‎ ‎‏چنانچه بیشتر از آن مقدار بار کند و آن حیوان بمیرد یا معیوب شود ضامن است.و نیز ‏‎ ‎‏اگر مقدار بار را معیّن نکرده باشند و بیشتر از معمول بار کند و حیوان تلف شود،یا ‏‎ ‎‏معیوب گردد ضامن می‌باشد.‏

‏‏         مسأله 2203- اگر حیوانی را برای بردن بار شکستنی اجاره دهد چنانچه آن حیوان ‏‎ ‎‏بلغزد،یا رم کند و بار را بشکند،صاحب حیوان ضامن نیست.ولی اگر به واسطۀ زدن و ‏‎ ‎‏مانند آن کاری کند که حیوان زمین بخورد و بار را بشکند ضامن است.‏

‏‏         مسأله 2204- اگر کسی بچه‌ای را ختنه کند و ضرری به آن بچه برسد،یا بمیرد ‏‎ ‎‏چنانچه بیشتر از معمول بریده باشد ضامن است،و اگر بیشتر از معمول نبریده باشد ‏‎ ‎‏ضامن نیست.‏

‏‏         مسأله 2205- اگر دکتر به دست خود به مریض دوا بدهد،یا درد و دوای مریض ‏
‏‎

‏‏         مسأله 2206- هرگاه دکتر به مریض یا ولیّ او بگوید که اگر ضرری به مریض برسد ‏‎ ‎‏ضامن نباشد،در صورتی که دقت و احتیاط خود را بکند و به مریض ضرری برسد،یا ‏‎ ‎‏بمیرد،دکتر ضامن نیست.‏

‏‏         مسأله 2207- مستأجر و کسی که چیزی را اجاره داده،با رضایت یکدیگر می‌توانند ‏‎ ‎‏معامله را به‌هم بزنند و نیز اگر در اجاره شرط کنند که هر دو یا یکی از آنان حق به‌هم ‏‎ ‎‏زدن معامله را داشته باشند،می‌توانند مطابق قرارداد،اجاره را به‌هم بزنند.‏

‏‏         مسأله 2208- اگر اجاره دهنده،یا مستأجر بفهمد که مغبون شده است،چنانچه در ‏‎ ‎‏موقع خواندن صیغه ملتفت نباشد که مغبون است،می‌تواند اجاره را به‌هم بزند.ولی ‏‎ ‎‏اگر در صیغۀ اجاره شرط کنند که اگر مغبون هم باشند حق به‌هم زدن معامله را نداشته ‏‎ ‎‏باشند،نمی‌توانند اجاره را به‌هم بزنند.‏

‏‏         مسأله 2209- اگر چیزی را اجاره دهد و پیش از آن که تحویل دهد کسی آن را ‏‎ ‎‏غصب نماید،مستأجر می‌تواند اجاره را به‌هم بزند و چیزی را که به اجاره دهنده داده ‏‎ ‎‏پس بگیرد،یا اجاره را به‌هم نزند و اجارۀ مدتی را که در تصرف غصب کننده بوده به ‏‎ ‎‏میزان معمول از او بگیرد،پس اگر حیوانی را یک ماهه به ده تومان اجاره نماید و کسی ‏‎ ‎‏آن را ده روز غصب کند و اجارۀ معمولی ده روز آن پانزده تومان باشد می‌تواند پانزده ‏‎ ‎‏تومان را از غصب کننده بگیرد.‏

‏‏         مسأله 2210- اگر چیزی را که اجاره کرده تحویل بگیرد،و بعد دیگری آن را غصب ‏‎ ‎‏کند،نمی‌تواند اجاره را به‌هم بزند و فقط حق دارد کرایۀ آن چیز را به مقدار معمول از ‏‎ ‎‏غصب کننده بگیرد.‏

‏
‏‎

‏‏         مسأله 2212- اگر پیش از ابتدای مدت اجاره،ملک به طوری خراب شود که هیچ ‏‎ ‎‏قابل استفاده نباشد،یا قابل استفاده‌ای که شرط کرده‌اند نباشد،اجاره باطل می‌شود.و ‏‎ ‎‏پولی که مستأجر به صاحب ملک داده به او بر می‌گردد،بلکه اگر طوری باشد که بتواند ‏‎ ‎‏استفادۀ مختصری هم از آن ببرد،می‌تواند اجاره را به‌هم بزند.‏

‏‏         مسأله 2213- اگر ملکی را اجاره کند و بعد از گذشتن مقداری از مدت اجاره به ‏‎ ‎‏طوری خراب شود که هیچ قابل استفاده نباشد،یا قابل استفاده‌ای که شرط کرده‌اند ‏‎ ‎‏نباشد،اجارۀ مدتی که باقی مانده باطل می‌شود و اگر استفادۀ مختصری هم بتواند از آن ‏‎ ‎‏ببرد،می‌تواند اجارۀ مدت باقیمانده را به‌هم بزند.‏

‏‏         مسأله 2214- اگر خانه‌ای را که مثلاً دو اتاق دارد اجاره دهد و یک اتاق آن خراب ‏‎ ‎‏شود،چنانچه فوراً آن را بسازد و هیچ مقدار از استفادۀ آن از بین نرود اجاره باطل ‏‎ ‎‏نمی‌شود و مستأجر هم نمی‌تواند اجاره را به‌هم بزند،ولی اگر ساختن آن به قدری ‏‎ ‎‏طول بکشد که مقداری از استفادۀ مستأجر از بین برود،اجاره به آن مقدار باطل ‏‎ ‎‏می‌شود و مستأجر می‌تواند اجارۀ باقیمانده را به‌هم بزند.‏

‏‏         مسأله 2215- اگر اجاره دهنده یا مستأجر بمیرد،اجاره باطل نمی‌شود.ولی اگر ‏‎ ‎‏خانه مال اجاره دهنده نباشد مثلاً دیگری وصیت کرده باشد که تا او زنده است منفعت ‏‎ ‎‏خانه مال او باشد،چنانچه آن خانه را اجاره دهد و پیش از تمام شدن مدت اجاره ‏‎ ‎‏بمیرد،از وقتی که مرده اجاره باطل است.‏

‏‏         مسأله 2216- اگر صاحب کار بنّا را وکیل کند که برای او عمله بگیرد چنانچه بنّا ‏‎ ‎‏کمتر از مقداری که از صاحب کار می‌گیرد به عمله بدهد زیادی آن بر او حرام است و ‏‎ ‎‏باید آن را به صاحب کار بدهد،ولی اگر اجیر شود که ساختمان را تمام کند و برای خود ‏
‏‎

‏‏         مسأله 2217- اگر رنگرز قرار بگذارد که مثلاً پارچه را با نیل رنگ کند،چنانچه با ‏‎ ‎‏رنگ دیگر رنگ نماید حق ندارد چیزی بگیرد.‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‎