5-جواهری که به واسطۀ فرو رفتن در دریا به دست می‌آید
مسأله 1819- اگر به واسطۀ غواصی؛یعنی فرو رفتن در دریا،لؤلؤ و مرجان یا جواهر دیگری که با فرو رفتن در دریا بیرون می‌آید بیرون آورند،روییدنی باشد،یا معدنی،چنانچه بعد از کم کردن مخارجی که برای بیرون آوردن آن کرده‌اند،قیمت آن به 18 نخود طلا برسد،باید خمس آن را بدهند،چه در یک دفعه آن را از دریا بیرون آورده باشند یا در چند دفعه،آنچه بیرون آمده از یک جنس باشد یا از چند جنس،ولی اگر چند نفر آن را بیرون آورده باشند هر کدام آنان که قیمت سهمش به 18 نخود طلا برسد فقط او باید خمس بدهد.
مسأله 1820- اگر بدون فرو رفتن در دریا به وسیلۀ اسبابی جواهر بیرون آورد و بعد از کم کردن مخارجی که برای آن کرده قیمت آن به 18 نخود طلا برسد بنابر احتیاط خمس آن واجب است.ولی اگر از روی آب دریا یا از کنار دریا جواهر بگیرد،در صورتی باید خمس آن را بدهد که این کار شغلش باشد و از مخارج سالش به تنهایی یا با منفعت‌های دیگر زیاد بیاید.
مسأله 1821- خمس ماهی و حیوانات دیگری که انسان بدون فرو رفتن در دریا می‌گیرد در صورتی واجب است که برای کسب بگیرد و به تنهایی یا با منفعت‌های دیگر کسب او از مخارج سالش زیادتر باشد.
مسأله 1822- اگر انسان بدون قصد این که چیزی از دریا بیرون آورد در دریا فرو رود و اتفاقاً جواهری به دستش آید در صورتی که قصد کند که آن چیز ملکش باشد باید خمس آن را بدهد.
مسأله 1823- اگر انسان در دریا فرو رود و حیوانی را بیرون آورد و در شکم آن جواهری پیدا کند که قیمتش هجده نخود طلا یا بیشتر باشد چنانچه آن حیوان مانند صدف باشد که نوعاً در شکمش جواهر است،باید خمس آن را بدهد،و اگر اتفاقاً
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 315
جواهر بلعیده باشد احتیاط آن است که حکم گنج را در آن جاری کنند.
مسأله 1824- اگر در رودخانه‌های بزرگ مانند دجله و فرات فرو رود و جواهری بیرون آورد،چنانچه در آن رودخانه جواهر عمل می‌آید،باید خمس آن را بدهد.
مسأله 1825- اگر در آب فرو رود و مقداری عنبر بیرون آورد که قیمت آن 18 نخود طلا یا بیشتر باشد،باید خمس آن را بدهد.و چنانچه از روی آب یا از کنار دریا به دست آورد،اگر قیمت آن به مقدار 18 نخود طلا هم نرسد در صورتی که این کار کسبش باشد و به تنهایی یا با منفعت‌های دیگر او از مخارج سالش زیاد بیاید باید خمس آن را بدهد.
مسأله 1826- کسی که کسبش غواصی یا بیرون آوردن معدن است اگر خمس آنها را بدهد و چیزی از مخارج سالش زیاد بیاید،لازم نیست دوباره خمس آن را بدهد.
مسأله 1827- اگر بچه‌ای معدنی را بیرون آورد،یا مال حلال مخلوط به حرام داشته باشد،یا گنجی پیدا کند،یا به واسطۀ فرو رفتن در دریا جواهری بیرون آورد،ولیّ او باید خمس آنها را بدهد.
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 316