نماز آیات
مسأله 1491- نماز آیات که دستور آن بعداً گفته خواهد شد به واسطۀ چهار چیز واجب میشود:اول:گرفتن خورشید،دوم:گرفتن ماه،اگرچه مقدار کمی از آنها گرفته شود و کسی هم از آن نترسد.سوم:زلزله اگرچه کسی هم نترسد.چهارم:رعد و برق و بادهای سیاه و سرخ و مانند اینها در صورتی که بیشتر مردم بترسند که بنابر احتیاط واجب باید برای اینها هم نماز آیات بخوانند.
مسأله 1492- اگر از چیزهایی که نماز آیات برای آنها واجب است بیشتر از یکی اتفاق بیفتد،انسان باید برای هر یک از آنها یک نماز آیات بخواند،مثلاً اگر خورشید بگیرد و زلزله هم بشود،باید دو نماز آیات بخواند.
مسأله 1493- کسی که چند نماز آیات بر او واجب است،اگر همۀ آنها برای یک چیز بر او واجب شده باشد،مثلاً سه مرتبه خورشید گرفته و نماز آنها را نخوانده است موقعی که قضای آنها را میخواند،لازم نیست معیّن کند که برای کدام دفعۀ آنها باشد و همچنین است اگر چند نماز برای رعد و برق و بادهای سیاه و سرخ و مانند اینها بر او واجب شده باشد ولی اگر برای آفتاب گرفتن و ماه گرفتن و زلزله،یا برای دو تای اینها نمازهایی بر او واجب شده باشد بنابر احتیاط واجب،باید موقع نیت،معیّن کند نماز آیاتی را که میخواند برای کدام یک آنها است.
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 261
مسأله 1494- چیزهایی که نماز آیات برای آنها واجب است،در هر شهری اتفاق بیفتد،فقط مردم همان شهر باید نماز آیات بخوانند و بر مردم جاهای دیگر واجب نیست،ولی اگر مکان آنها به قدری نزدیک باشد که با آن شهر یکی حساب شود،نماز آیات بر آنها هم واجب است.
مسأله 1495- از وقتی که خورشید یا ماه شروع به گرفتن میکند انسان باید نماز آیات را بخواند و بنابر احتیاط واجب،باید به قدری تأخیر نیندازد که شروع به بازشدن کند.
مسأله 1496- اگر خواندن نماز آیات را به قدری تأخیر بیندازد که آفتاب یا ماه شروع به باز شدن کند،باید نیت ادا و قضا نکند ولی اگر بعد از باز شدن تمام آن،نماز بخواند باید نیت قضا نماید.
مسأله 1497- اگر مدت گرفتن خورشید یا ماه بیشتر از خواندن یک رکعت باشد ولی انسان نماز را نخواند،تا به اندازۀ خواندن یک رکعت به آخر وقت آن مانده باشد باید نیت ادا کند بلکه اگر مدت گرفتن آنها به اندازۀ خواندن یک رکعت هم باشد بنابر احتیاط واجب باید نماز آیات را بخواند و ادا است.
مسأله 1498- موقعی که زلزله و رعد و برق و مانند اینها اتفاق میافتد،انسان باید فوراً نماز آیات را بخواند و اگر نخواند معصیت کرده و تا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت بخواند ادا است.
مسأله 1499- اگر بعد از باز شدن آفتاب یا ماه بفهمد که تمام آن گرفته بوده،باید قضای نماز آیات را بخواند.ولی اگر بفهمد مقداری از آن گرفته بوده قضا بر او واجب نیست.
مسأله 1500- اگر عدهای بگویند که خورشید یا ماه گرفته است چنانچه انسان از گفتۀ آنان یقین پیدا نکند و نماز آیات نخواند و بعد معلوم شود راست گفتهاند،در
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 262
صورتی که تمام خورشید یا ماه گرفته باشد باید نماز آیات را بخواند.و اگر دو نفر که عادل بودن آنان معلوم نیست بگویند خورشید یا ماه گرفته،بعد معلوم شود که عادل بودهاند باید نماز آیات را بخواند بلکه اگر معلوم شود که مقداری از آن گرفته احتیاط واجب آن است که نماز آیات را بخواند.
مسأله 1501- اگر انسان به گفتۀ کسانی که از روی قاعدۀ علمی وقت گرفتن خورشید و ماه را میدانند،اطمینان پیدا کند که خورشید یا ماه گرفته،بنابر احتیاط واجب باید نماز آیات را بخواند و نیز اگر بگویند فلان وقت خورشید یا ماه میگیرد و فلان مقدار طول میکشد و انسان به گفتۀ آنان اطمینان پیدا کند،بنابر احتیاط واجب باید به حرف آنان عمل نماید،مثلاً اگر بگویند آفتاب فلان ساعت شروع به باز شدن میکند احتیاطاً باید نماز را تا آن وقت تأخیر نیندازد.
مسأله 1502- اگر بفهمد نماز آیاتی که خوانده باطل بوده،باید دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.
مسأله 1503- اگر در وقت نماز یومیه نماز آیات هم بر انسان واجب شود،چنانچه برای هر دو نماز وقت دارد،هر کدام را اول بخواند اشکال ندارد.و اگر وقت یکی از آن دو تنگ باشد،باید اول آن را بخواند و اگر وقت هر دو تنگ باشد،باید اول نماز یومیه را بخواند.
مسأله 1504- اگر در بین نماز یومیه بفهمد که وقت نماز آیات تنگ است،چنانچه وقت نماز یومیه هم تنگ باشد،باید آن را تمام کند بعد نماز آیات را بخواند.و اگر وقت نماز یومیه تنگ نباشد،باید آن را بشکند و اول نماز آیات،بعد نماز یومیه را بهجا آورد.
مسأله 1505- اگر در بین نماز آیات بفهمد که وقت نماز یومیه تنگ است،باید نماز آیات را رها کند و مشغول نماز یومیه شود و بعد از آن که نماز را تمام کرد پیش از انجام کاری که نماز را بههم بزند،بقیۀ نماز آیات را از همان جا که رها کرده بخواند.
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 263
مسأله 1506- اگر در حال حیض یا نفاس زن،آفتاب یا ماه بگیرد و تا آخر مدتی که خورشید یا ماه باز میشوند در حال حیض یا نفاس باشد نماز آیات بر او واجب نیست و قضا هم ندارد.
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 264