احکام طهارت

احکام استحاضه

‏ ‏

احکام استحاضه

‏         مسأله 394- در استحاضۀ قلیله باید زن برای هر نماز یک وضو بگیرد و ظاهر فرج ‏‎ ‎‏را هم اگر خون به آن رسیده،آب بکشد و بنابر احتیاط واجب پنبه را عوض کند یا ‏‎ ‎‏آب بکشد.‏

‏         مسأله 395- اگر پیش از نماز یا در بین نماز خون استحاضۀ متوسطه ببیند باید برای ‏‎ ‎‏آن نماز غسل کند.‏

‏         مسأله 396- در استحاضۀ کثیره علاوه بر کارهای استحاضۀ متوسطه که در مسأله ‏‎ ‎‏پیش گفته شد،باید برای هر نماز دستمال را عوض کند،یا آب بکشد و یک غسل برای ‏‎ ‎‏نماز ظهر و عصر و یکی برای نماز مغرب و عشا به‌جا آورد،و بین نماز ظهر و عصر ‏‎ ‎‏فاصله نیندازد،و اگر فاصله بیندازد باید برای نماز عصر دوباره غسل کند و نیز اگر بین ‏

کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 68
‏نماز مغرب و عشا فاصله بیندازد باید برای نماز عشا دوباره غسل نماید.‏

‏         مسأله 397- اگر خون استحاضه،پیش از وقت نماز هم بیاید اگرچه زن برای آن ‏‎ ‎‏خون،وضو و غسل را انجام داده باشد بنابر احتیاط واجب،باید در موقع نماز وضو و ‏‎ ‎‏غسل را به‌جا آورد.‏

‏         مسأله 398- مستحاضۀ متوسطه و کثیره که باید وضو بگیرد و غسل کند هر کدام را ‏‎ ‎‏اول به‌جا آورد صحیح است،ولی بهتر آن است که اول وضو بگیرد.‏

‏         مسأله 399- اگر استحاضۀ قلیلۀ زن،بعد از نماز صبح،متوسطه شود،باید برای ‏‎ ‎‏نماز ظهر و عصر غسل کند،و اگر بعد از نماز ظهر و عصر متوسطه شود باید برای نماز ‏‎ ‎‏مغرب و عشا غسل نماید.‏

‏         مسأله 400- اگر استحاضۀ قلیله یا متوسطۀ زن بعد از نماز صبح کثیره شود باید برای ‏‎ ‎‏نماز ظهر و عصر یک غسل،و برای نماز مغرب و عشا غسل دیگری به‌جا آورد و اگر ‏‎ ‎‏بعد از نماز ظهر و عصر کثیره شود،باید برای نماز مغرب و عشا غسل نماید.‏

‏         مسأله 401- مستحاضۀ کثیره یا متوسطه اگر پیش از داخل شدن وقت نماز برای ‏‎ ‎‏نماز غسل کند،غسل او باطل است بلکه اگر نزدیک اذان صبح برای نماز شب غسل ‏‎ ‎‏کند و نماز شب را بخواند احتیاط واجب آن است که بعد از داخل شدن صبح،دوباره ‏‎ ‎‏غسل و وضو را به‌جا آورد.‏

‏         مسأله 402- زن مستحاضه،برای هر نمازی چه واجب باشد و چه مستحب،باید ‏‎ ‎‏وضو بگیرد و نیز اگر بخواهد نمازی را که خوانده احتیاطاً دوباره بخواند،یا بخواهد ‏‎ ‎‏نمازی را که تنها خوانده است دوباره با جماعت بخواند،باید تمام کارهایی را که برای ‏‎ ‎‏استحاضه گفته شد انجام دهد.ولی برای خواندن نماز احتیاط و سجدۀ فراموش شده و ‏‎ ‎‏تشهد فراموش شده و سجدۀ سهو،اگر آنها را بعد از نماز فوراً به‌جا آورد لازم نیست ‏‎ ‎‏کارهای استحاضه را انجام دهد.‏


کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 69
‏         مسأله 403- زن مستحاضه بعد از آن که خونش قطع شد،فقط برای نماز اولی که ‏‎ ‎‏می‌خواند،باید کارهای استحاضه را انجام دهد و برای نمازهای بعد لازم نیست.‏

‏         مسأله 404- اگر زن نداند استحاضۀ او چه قسم است،موقعی که می‌خواهد نماز ‏‎ ‎‏بخواند،بنابر احتیاط واجب مقداری پنبه داخل فرج نماید و کمی صبر کند و بیرون ‏‎ ‎‏آورد و بعد از آن که فهمید استحاضۀ او کدام یک از آن سه قسم است کارهایی را که ‏‎ ‎‏برای آن قسم دستور داده شده انجام دهد،ولی اگر بداند تا وقتی که می‌خواهد نماز ‏‎ ‎‏بخواند استحاضۀ او تغییر نمی‌کند پیش از داخل شدن وقت هم می‌تواند خود را ‏‎ ‎‏وارسی نماید.‏

‏         مسأله 405- زن مستحاضه اگر پیش از آن که خود را وارسی کند،مشغول نماز ‏‎ ‎‏شود،چنانچه قصد قربت داشته و به وظیفۀ خود عمل کرده مثلاً استحاضه‌اش قلیله ‏‎ ‎‏بوده و به وظیفۀ استحاضۀ قلیله عمل نموده،نماز او صحیح است و اگر قصد قربت ‏‎ ‎‏نداشته یا عمل او مطابق وظیفه‌اش نبوده مثل آن که استحاضۀ او متوسطه بوده و به ‏‎ ‎‏وظیفۀ قلیله رفتار کرده،نماز او باطل است.‏

‏         مسأله 406- زن مستحاضه اگر نتواند خود را وارسی نماید،باید به آنچه مسلّماً ‏‎ ‎‏وظیفۀ او است عمل کند مثلاً اگر نمی‌داند استحاضۀ او قلیله است یا متوسطه،باید ‏‎ ‎‏کارهای استحاضۀ قلیله را انجام دهد،و اگر نمی‌داند متوسطه است یا کثیره،باید ‏‎ ‎‏کارهای استحاضۀ متوسطه را انجام دهد،ولی اگر بداند سابقاً کدام یک از آن سه قسم ‏‎ ‎‏بوده باید به وظیفۀ همان قسم رفتار نماید.‏

‏         مسأله 407- اگر خون استحاضه در باطن باشد و بیرون نیاید،وضو و غسل باطل ‏‎ ‎‏نمی‌شود و اگر بیرون بیاید هرچند کم باشد،وضو و غسل را به تفصیلی که گذشت ‏‎ ‎‏باطل می‌کند.‏

‏         مسأله 408- زن مستحاضه اگر بعد از نماز خود را وارسی کند و خون نبیند اگرچه ‏‎ ‎‏بداند دوباره خون می‌آید،با وضویی که دارد می‌تواند نماز بخواند.‏


کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 70
‏         مسأله 409- زن مستحاضه اگر بداند از وقتی که مشغول وضو یا غسل شده خونی ‏‎ ‎‏از او بیرون نیامده و تا بعد از نماز هم خون در داخل فرج نیست و بیرون نمی‌آید، ‏‎ ‎‏می‌تواند خواندن نماز را تأخیر بیندازد.‏

‏         مسأله 410- اگر مستحاضه بداند که پیش از گذشتن وقت نماز به کلی پاک می‌شود، ‏‎ ‎‏یا به اندازۀ خواندن نماز،خون بند می‌آید،باید صبر کند و نماز را در وقتی که پاک ‏‎ ‎‏است بخواند.‏

‏         مسأله 411- اگر بعد از وضو و غسل،خون در ظاهر قطع شود و مستحاضه بداند که ‏‎ ‎‏اگر نماز را تأخیر بیندازد،به مقداری که وضو و غسل و نماز را به‌جا آورد،به کلی پاک ‏‎ ‎‏می‌شود،باید نماز را تأخیر بیندازد و موقعی که به کلی پاک شد،دوباره وضو و غسل را ‏‎ ‎‏به‌جا آورد و نماز را بخواند.و اگر وقت نماز تنگ شد لازم نیست وضو و غسل را ‏‎ ‎‏دوباره به‌جا آورد،بلکه با وضو و غسلی که دارد می‌تواند نماز بخواند.‏

‏         مسأله 412- مستحاضۀ کثیره و متوسطه وقتی به کلی از خون پاک شد باید غسل ‏‎ ‎‏کند،ولی اگر بداند از وقتی که برای نماز پیش،مشغول غسل شده دیگر خون نیامده ‏‎ ‎‏لازم نیست دوباره غسل نماید.‏

‏         مسأله 413- مستحاضۀ قلیله بعد از وضو،و مستحاضۀ کثیره و متوسطه بعد از ‏‎ ‎‏غسل و وضو،باید فوراً مشغول نماز شود،ولی گفتن اذان و اقامه و خواندن دعاهای ‏‎ ‎‏قبل از نماز اشکال ندارد و در نماز هم می‌تواند کارهای مستحب مثل قنوت و غیر آن ‏‎ ‎‏را به‌جا آورد.‏

‏         مسأله 414- زن مستحاضه اگر بین غسل و نماز فاصله بیندازد،باید دوباره غسل ‏‎ ‎‏کند و بلافاصله مشغول نماز شود،ولی اگر خون در داخل فضای فرج نیاید غسل ‏‎ ‎‏لازم نیست.‏

‏         مسأله 415- اگر خون استحاضۀ زن جریان داشته باشد و قطع نشود،چنانچه برای ‏‎ ‎‏او ضرر نداشته باشد،باید پیش از غسل و بعد از آن به وسیلۀ پنبه از بیرون آمدن خون ‏

کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 71
‏جلوگیری کند،ولی اگر همیشه جریان ندارد فقط باید بعد از وضو و غسل از بیرون ‏‎ ‎‏آمدن خون جلوگیری نماید،و چنانچه کوتاهی کند و خون بیرون آید،باید دوباره ‏‎ ‎‏غسل کند و وضو هم بگیرد و اگر نماز هم خوانده باید دوباره بخواند.‏

‏         مسأله 416- اگر در موقع غسل،خون قطع نشود،غسل صحیح است،ولی اگر در ‏‎ ‎‏بین غسل،استحاضۀ متوسطه کثیره شود،واجب است چنانچه مشغول غسل ترتیبی یا ‏‎ ‎‏ارتماسی بوده همان را از سر بگیرد.‏

‏         مسأله 417- احتیاط واجب آن است که زن مستحاضه در تمام روزی که روزه است ‏‎ ‎‏به مقداری که می‌تواند از بیرون آمدن خون جلوگیری کند.‏

‏         مسأله 418- روزۀ زن مستحاضه‌ای که غسل بر او واجب می‌باشد در صورتی ‏‎ ‎‏صحیح است که در روز غسل‌هایی را که برای نمازهای روزش واجب است،انجام ‏‎ ‎‏دهد،و نیز بنابر احتیاط واجب،باید غسل نماز مغرب و عشای شبی که می‌خواهد ‏‎ ‎‏فردای آن را روزه بگیرد به‌جا آورد،ولی اگر برای نماز مغرب و عشا غسل نکند و برای ‏‎ ‎‏خواندن نماز شب پیش از اذان صبح غسل نماید و در روز هم غسل‌هایی را که برای ‏‎ ‎‏نمازهای روزش واجب است به‌جا آورد،روزۀ او صحیح است.‏

‏         مسأله 419- اگر بعد از نماز عصر،مستحاضه شود و تا غروب غسل نکند روزۀ او ‏‎ ‎‏صحیح است.‏

‏         مسأله 420- اگر استحاضۀ قلیلۀ زن پیش از نماز،متوسطه یا کثیره شود باید کارهای ‏‎ ‎‏متوسطه یا کثیره را که گفته شد انجام دهد.و اگر استحاضۀ متوسطه،کثیره شود باید ‏‎ ‎‏کارهای استحاضۀ کثیره را انجام دهد و چنانچه برای استحاضۀ متوسطه غسل کرده ‏‎ ‎‏باشد فایده ندارد و باید دوباره برای کثیره غسل کند.‏

‏         مسأله 421- اگر در بین نماز،استحاضۀ متوسطۀ زن کثیره شود،باید نماز را بشکند ‏‎ ‎‏و برای استحاضۀ کثیره غسل کند و وضو بگیرد و کارهای دیگر آن را انجام دهد و ‏‎ ‎‏همان نماز را بخواند.و اگر برای هیچ کدام از غسل و وضو وقت ندارد،باید دو تیمم ‏

کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 72
‏کند،یکی بدل از غسل،و دیگری بدل از وضو،و اگر برای یکی از آنها وقت ندارد باید ‏‎ ‎‏عوض آن تیمم کند و دیگری را به‌جا آورد،ولی اگر برای تیمم هم وقت ندارد ‏‎ ‎‏نمی‌تواند نماز را بشکند،و باید نماز را تمام کند،و بنابر احتیاط واجب قضا نماید،و ‏‎ ‎‏همچنین است اگر در بین نماز استحاضۀ قلیلۀ او متوسطه یا کثیره شود.‏

‏         مسأله 422- اگر در بین نماز،خون،بند بیاید و مستحاضه نداند که در باطن هم قطع ‏‎ ‎‏شده یا نه،چنانچه بعد از نماز بفهمد قطع شده بوده،باید وضو و غسل و نماز را دوباره ‏‎ ‎‏به‌جا آورد.‏

‏         مسأله 423- اگر استحاضۀ کثیرۀ زن متوسطه شود،باید برای نماز اول عمل کثیره و ‏‎ ‎‏برای نمازهای بعد عمل متوسطه را به‌جا آورد.مثلاً اگر پیش از نماز ظهر استحاضۀ ‏‎ ‎‏کثیره متوسطه شود،باید برای نماز ظهر غسل کند و برای نماز عصر و مغرب و عشا ‏‎ ‎‏فقط وضو بگیرد ولی اگر برای نماز ظهر غسل نکند و فقط به مقدار نماز عصر وقت ‏‎ ‎‏داشته باشد،باید برای نماز عصر غسل نماید،و اگر برای نماز عصر هم غسل نکند باید ‏‎ ‎‏برای نماز مغرب غسل کند.و اگر برای آن هم غسل نکند و فقط به مقدار نماز عشا ‏‎ ‎‏وقت داشته باشد باید برای عشا غسل نماید.‏

‏         مسأله 424- اگر پیش از هر نماز خون مستحاضۀ کثیره قطع شود و دوباره بیاید ‏‎ ‎‏برای هر نماز باید یک غسل به‌جا آورد،ولی اگر بعد از غسل و پیش از نماز قطع شود ‏‎ ‎‏چنانچه وقت تنگ باشد که نتواند غسل کند و نماز را در وقت بخواند با همان غسل ‏‎ ‎‏می‌تواند نماز را بخواند و همین‌طور است حکم وضو.‏

‏         مسأله 425- اگر استحاضۀ کثیره قلیله شود،باید برای نماز اول عمل کثیره و برای ‏‎ ‎‏نمازهای بعد عمل قلیله را انجام دهد،و نیز اگر استحاضۀ متوسطه قلیله شود باید برای ‏‎ ‎‏نماز اول،عمل متوسطه و برای نمازهای بعد عمل قلیله را به‌جا آورد.‏

‏         مسأله 426- اگر مستحاضه یکی از کارهایی را که بر او واجب می‌باشد حتی عوض ‏‎ ‎‏کردن پنبه را ترک کند،نمازش باطل است.‏


کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 73
‏         مسأله 427- مستحاضۀ قلیله اگر بخواهد غیر از نماز کاری انجام دهد،که شرط آن ‏‎ ‎‏وضو داشتن است،مثلاً بخواهد جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند باید وضو ‏‎ ‎‏بگیرد و وضویی که برای نماز گرفته کافی نیست،بنابر احتیاط واجب.‏

‏         مسأله 428- رفتن در مسجد مکه و مدینه و توقف در سایر مساجد و خواندن ‏‎ ‎‏سوره‌ای که سجده واجب دارد برای زن مستحاضه اشکال ندارد ولی نزدیکی شوهر ‏‎ ‎‏با او بنابر احتیاط واجب در صورتی حلال می‌شود که غسل کند اگرچه کارهای ‏‎ ‎‏دیگری را که برای نماز واجب است،مثل وضو و عوض کردن پنبه و دستمال انجام ‏‎ ‎‏نداده باشد.‏

‏         مسأله 429- اگر زن در استحاضۀ کثیره یا متوسطه بخواهد پیش از وقت نماز جایی ‏‎ ‎‏از بدن خود را به خط قرآن برساند،باید غسل کند و وضو هم بگیرد.‏

‏         مسأله 430- نماز آیات بر مستحاضه واجب است.و باید برای نماز آیات هم ‏‎ ‎‏کارهایی را که برای نماز یومیه گفته شد انجام دهد.‏

‏         مسأله 431- هرگاه در وقت نماز یومیه نماز آیات بر مستحاضه واجب شود اگرچه ‏‎ ‎‏بخواهد هر دو را پشت سر هم به‌جا آورد،باید برای نماز آیات هم تمام کارهایی را که ‏‎ ‎‏برای نماز یومیه او واجب است انجام دهد و احتیاط واجب آن است که هر دو را با یک ‏‎ ‎‏غسل و وضو به‌جا نیاورد.‏

‏         مسأله 432- اگر زن مستحاضه بخواهد نماز قضا بخواند،باید برای هر نماز ‏‎ ‎‏کارهایی را که برای نماز ادا بر او واجب است به‌جا آورد.‏

‏         مسأله 433- اگر زن بداند خونی که از او خارج می‌شود خون زخم نیست و شرعاً ‏‎ ‎‏حکم حیض و نفاس را ندارد بنابر احتیاط واجب،باید به دستور استحاضه عمل کند، ‏‎ ‎‏بلکه اگر شک داشته باشد که خون استحاضه است یا خون‌های دیگر،چنانچه نشانۀ ‏‎ ‎‏آنها را نداشته باشد،بنابر احتیاط واجب باید کارهای استحاضه را انجام دهد.‏

‏ ‏

‏ ‏

کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 74