1-شک در چیزی که محل آن گذشته است
مسأله 1168- اگر در بین نماز شک کند که یکی از کارهای واجب آن را انجام داده یا نه،مثلاً شک کند که«حمد»خوانده یا نه،چنانچه مشغول کاری که باید بعد از آن انجام دهد نشده،باید آنچه را که در انجام آن شک کرده بهجا آورد،و اگر مشغول کاری که باید بعد از آن انجام دهد شده به شک خود اعتنا نکند.
مسأله 1169- اگر در بین خواندن آیهای شک کند که آیۀ پیش را خوانده یا نه یا وقتی آخر آیه را میخواند شک کند که اول آن را خوانده یا نه،باید به شک خود اعتنا نکند.
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 209
مسأله 1170- اگر بعد از رکوع یا سجود شک کند که کارهای واجب آن مانند ذکر و آرام بودن بدن را انجام داده یا نه،باید به شک خود اعتنا نکند.
مسأله 1171- اگر در حالی که به سجده میرود شک کند که رکوع کرده یا نه،یا شک کند که بعد از رکوع ایستاده یا نه،به شک خود اعتنا نکند.
مسأله 1172- اگر در حال برخاستن شک کند که تشهد را بهجا آورده یا نه،باید اعتنا نکند ولی اگر شک کند که سجده را بهجا آورده یا نه،باید برگردد و بهجا آورد.
مسأله 1173- کسی که نشسته یا خوابیده نماز میخواند،اگر موقعی که«حمد»یا تسبیحات میخواند،شک کند که سجده یا تشهد را بهجا آورده یا نه،باید به شک خود اعتنا نکند و اگر پیش از آن که مشغول«حمد»یا تسبیحات شود،شک کند که سجده یا تشهد را بهجا آورده یا نه،باید بهجا آورد.
مسأله 1174- اگر شک کند که یکی از رکنهای نماز را بهجا آورده یا نه،چنانچه مشغول کاری که بعد از آن است نشده،باید آن را بهجا آورد،مثلاً اگر پیش از خواندن تشهد شک کند که دوسجده را بهجا آورده یا نه،باید بهجا آورد و چنانچه بعد یادش بیاید که آن رکن را بهجا آورده بوده،چون رکن زیاد شده نمازش باطل است.
مسأله 1175- اگر شک کند عملی را که رکن نیست بهجا آورده یا نه چنانچه مشغول کاری که بعد از آن است نشده،باید آن را بهجا آورد،مثلاً اگر پیش از خواندن سوره شک کند که«حمد»را خوانده یا نه،باید«حمد»را بخواند و اگر بعد از انجام آن یادش بیاید که آن را بهجا آورده بوده چون رکن زیاد نشده نماز صحیح است.
مسأله 1176- اگر شک کند که رکنی را بهجا آورده یا نه،چنانچه مشغول تشهد است اگر شک کند که دو سجده را بهجا آورده یا نه،باید به شک خود اعتنا نکند و اگر یادش بیاید که آن رکن را بهجا نیاورده،در صورتی که مشغول رکن بعد نشده، باید آن را بهجا آورد و اگر مشغول رکن بعد شده نمازش باطل است،مثلاً اگر پیش از رکوع رکعت بعد یادش بیاید که دو سجده را بهجا نیاورده،باید بهجا آورد و اگر
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 210
در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید نمازش باطل است.
مسأله 1177- اگر شک کند عملی را که رکن نیست بهجا آورده یا نه چنانچه مشغول کاری که بعد از آن است شده،باید به شک خود اعتنا نکند،مثلاً موقعی که مشغول خواندن سوره است،اگر شک کند که«حمد»را خوانده یا نه،باید به شک خود اعتنا نکند،و اگر بعد یادش بیاید که آن را بهجا نیاورده در صورتی که مشغول رکن بعد نشده،باید بهجا آورد و اگر مشغول رکن بعد شده نمازش صحیح است.بنابراین اگر مثلاً در قنوت یادش بیاید که«حمد»را نخوانده،باید بخواند و اگر در رکوع یادش بیاید نماز او صحیح است.
مسأله 1178- اگر شک کند که سلام نماز را گفته یا نه،یا شک کند درست گفته یا نه، چنانچه مشغول تعقیب نماز یا مشغول نماز دیگر شده،یا به واسطۀ انجام کاری که نماز را بههم میزند،از حال نمازگزار بیرون رفته،باید به شک خود اعتنا نکند و اگر پیش از اینها شک کند،باید سلام را بگوید.اما اگر در صحیح گفتن سلام شک کند در هر صورت باید به شک خود اعتنا ننماید چه مشغول کار دیگر شده باشد یا نه.
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 211