وضو
مسأله 236- در وضو واجب است صورت و دستها را بشویند و جلوی سر و روی پاها را مسح کنند.
مسأله 237- درازای صورت را باید از بالای پیشانی-جایی که موی سر بیرون میآید-تا آخر چانه شست،و پهنای آن به مقداری که بین انگشت وسط و شست قرار میگیرد باید شسته شود،و اگر مختصری از این مقدار را نشوید وضو باطل است.و برای آن که یقین کند این مقدار کاملاً شسته شده باید کمی اطراف آن را هم بشوید.
مسأله 238- اگر صورت یا دست کسی کوچکتر یا بزرگتر از معمول مردم باشد باید ملاحظه کند که مردمان معمولی تا کجای صورت خود را میشویند،او هم تا همان جا را بشوید و اگر دست و صورتش هر دو بر خلاف معمول باشد ولی با هم متناسب باشند لازم نیست ملاحظه معمول را بکند بلکه به دستوری که در مسأله پیش گفته شد وضو بگیرد،و نیز اگر در پیشانی او مو روییده یا جلوی سرش مو ندارد باید به اندازۀ معمول پیشانی را بشوید.
مسأله 239- اگر احتمال دهد چرک یا چیز دیگری در ابروها و گوشههای چشم و لب او هست که نمیگذارد آب به آنها برسد،چنانچه احتمال او در نظر مردم بهجا باشد،باید پیش از وضو وارسی کند که اگر هست برطرف نماید.
مسأله 240- اگر پوست صورت از لای مو پیدا باشد باید آب را به پوست برساند،و اگر پیدا نباشد شستن مو کافی است،و رساندن آب به زیر آن لازم نیست.
مسأله 241- اگر شک کند که پوست صورت از لای مو پیدا است یا نه،بنابر احتیاط واجب باید مو را بشوید و آب را به پوست هم برساند.
مسأله 242- شستن توی بینی و مقداری از لب و چشم که در وقت بستن دیده نمیشود واجب نیست،ولی برای آن که یقین کند از جاهایی که باید شسته شود چیزی
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 42
باقی نمانده واجب است مقداری از آنها را هم بشوید.و کسی که نمیدانسته باید این مقدار را بشوید اگر نداند در وضوهایی که گرفته این مقدار را شسته یا نه،نمازهایی که خوانده صحیح است.
مسأله 243- باید صورت را بنابر احتیاط واجب از بالا به پایین شست و اگر از پایین به بالا بشوید وضو باطل است،و دستها را باید از مرفق به طرف سر انگشتان بشوید.
مسأله 244- اگر دست را تر کند و به صورت و دستها بکشد،چنانچه تری دست به قدری باشد که به واسطۀ کشیدن دست،آب کمی بر آنها جاری شود کافی است.
مسأله 245- بعد از شستن صورت باید دست راست و بعد از آن دست چپ را از آرنج تا سر انگشتها بشوید.
مسأله 246- برای آن که یقین کند آرنج را کاملاً شسته باید مقداری بالاتر از آرنج را هم بشوید.
مسأله 247- کسی که پیش از شستن صورت دستهای خود را تا مچ شسته، در موقع وضو باید تا سر انگشتان را بشوید و اگر فقط تا مچ را بشوید وضوی او باطل است.
مسأله 248- در وضو،شستن صورت و دستها،مرتبۀ اول واجب و مرتبۀ دوم جایز و مرتبۀ سوم و بیشتر از آن حرام میباشد،و اگر با یک مشت آب،تمام عضو شسته شود و به قصد وضو بریزد یک مرتبه حساب میشود چه قصد بکند یک مرتبه را،یا قصد نکند.
مسأله 249- بعد از شستن هر دو دست باید جلوی سر را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند،و لازم نیست با دست راست باشد یا از بالا به پایین مسح نماید.
مسأله 250- یک قسمت از چهار قسمت سر که مقابل پیشانی است جای مسح میباشد،و هر جای این قسمت را به هر اندازه مسح کند کافی است،اگرچه احتیاط
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 43
مستحب آن است که از درازا به اندازۀ درازای یک انگشت و از پهنا به اندازۀ پهنای سه انگشت بسته،مسح نماید.
مسأله 251- لازم نیست مسح سر بر پوست آن باشد بلکه بر موی جلوی سر هم صحیح است.ولی کسی که موی جلوی سر او به اندازهای بلند است که اگر مثلاً شانه کند به صورتش میریزد،یا به جاهای دیگر سر میرسد،باید بیخ موها را مسح کند،یا فرق سر را باز کرده پوست سر را مسح نماید،و اگر موهایی را که به صورت میریزد یا به جاهای دیگر سر میرسد جلوی سر جمع کند و بر آنها مسح نماید،یا بر موی جاهای دیگر سر،که جلوی آن آمده مسح کند باطل است.
مسأله 252- بعد از مسح سر باید با تری آب وضو که در دست مانده روی پاها را از سر یکی از انگشتها تا برآمدگی روی پا مسح کند.
مسأله 253- پهنای مسح پا به هر اندازه باشد کافی است،ولی بهتر،بلکه احوط آن است که با تمام کف دست،روی پا را مسح کند.
مسأله 254- اگر در مسح پا همۀ دست را روی پا بگذارد و کمی بکشد صحیح است.
مسأله 255- در مسح سر و روی پا باید دست را روی آنها بکشد،و اگر دست را نگه دارد و سر یا پا را به آن بکشد وضو باطل است،ولی اگر موقعی که دست را میکشد سر یا پا مختصری حرکت کند اشکال ندارد.
مسأله 256- جای مسح باید خشک باشد.و اگر به قدری تر باشد که رطوبت کف دست به آن اثر نکند مسح باطل است.ولی اگر تری آن به قدری کم باشد که رطوبتی که بعد از مسح در آن دیده میشود بگویند فقط از تری کف دست است اشکال ندارد.
مسأله 257- اگر برای مسح،رطوبتی در کف دست نمانده باشد نمیتواند دست را با آب خارج،تر کند،بلکه باید از اعضای دیگر وضو رطوبت بگیرد و با آن مسح نماید.
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 44
مسأله 258- اگر رطوبت کف دست فقط به اندازۀ مسح سر باشد،میتواند سر را با همان رطوبت مسح کند،و برای مسح پاها از اعضای دیگر وضو رطوبت بگیرد.
مسأله 259- مسح کردن از روی جوراب و کفش باطل است،ولی اگر به واسطۀ سرمای شدید یا ترس از دزد و درنده و مانند اینها نتواند کفش یا جوراب را بیرون آورد،مسح کردن بر آنها اشکال ندارد،و اگر روی کفش نجس باشد باید چیز پاکی بر آن بیندازد و بر آن چیز مسح کند.
مسأله 260- اگر روی پا نجس باشد و نتواند برای مسح،آن را آب بکشد باید تیمم نماید.
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 45