احکام تیمم
مسأله 702- اگر مختصری از پیشانی و پشت دست‌ها را هم مسح نکند تیمم باطل است،چه عمداً مسح نکند،یا مسأله را نداند،یا فراموش کرده باشد ولی دقت زیاد هم لازم نیست و همین قدر که بگویند تمام پیشانی و پشت دست مسح شده کافی است.
مسأله 703- برای آن که یقین کند تمام پشت دست را مسح کرده باید مقداری بالاتر از مچ را هم مسح نماید،ولی مسح بین انگشتان لازم نیست.
مسأله 704- پیشانی و پشت دست‌ها را باید از بالا به پایین مسح نماید و کارهای آن را باید پشت سر هم به‌جا آورد و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد که نگویند تیمم می‌کند باطل است.
مسأله 705- در موقع نیت باید معیّن کند که تیمم او بدل از غسل است یا بدل از وضو،و اگر بدل از غسل باشد باید آن غسل را معیّن نماید،و چنانچه اشتباهاً به جای بدل از وضو،بدل از غسل یا به جای بدل از غسل،بدل از وضو نیت کند،یا مثلاً در تیمم بدل از غسل جنابت،نیت تیمم بدل از غسل مس میت نماید،تیمم او باطل است.
مسأله 706- در تیمم باید پیشانی و کف دست‌ها و پشت دست‌ها پاک باشد و اگر کف دست نجس باشد و نتواند آن را آب بکشد،باید با همان کف دست نجس تیمم کند.
مسأله 707- انسان باید برای تیمم انگشتر را از دست بیرون آورد و اگر در پیشانی یا پشت دست‌ها یا در کف دست‌ها مانعی باشد،مثلاً چیزی به آنها چسبیده باشد،باید برطرف نماید.
مسأله 708- اگر پیشانی یا پشت دست‌ها زخم است و پارچه یا چیز دیگری را که بر آن بسته نمی‌تواند باز کند،باید دست را روی آن بکشد و نیز اگر کف دست زخم باشد و پارچه یا چیز دیگری را که بر آن بسته نتواند باز کند،باید دست را با همان
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 127
پارچه به چیزی که تیمم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دست‌ها بکشد.
مسأله 709- اگر پیشانی و پشت دست‌ها مو داشته باشد اشکال ندارد ولی اگر موی سر روی پیشانی آمده باشد،باید آن را عقب بزند.
مسأله 710- اگر احتمال دهد که در پیشانی و کف دست‌ها یا پشت دست‌ها مانعی هست،چنانچه احتمال او در نظر مردم به‌جا باشد باید جست‌وجو نماید،تا یقین یا اطمینان پیدا کند که مانعی نیست.
مسأله 711- اگر وظیفۀ او تیمم است و نمی‌تواند تیمم کند،باید نایب بگیرد.و کسی که نایب می‌شود،باید او را با دست خود او تیمم دهد و اگر ممکن نباشد باید نایب، دست خود را به چیزی که تیمم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دست‌های او بکشد.
مسأله 712- اگر بعد از آن که وارد تیمم شد شک کند که قسمت پیش از آن را فراموش کرده یا نه،اعتنا نکند و تیمم او صحیح است،و نیز اگر بعد از به‌جا آوردن هر جزء شک کند که درست به‌جا آورده یا نه اعتنا نکند و تیمم او صحیح است.
مسأله 713- اگر بعد از مسح دست چپ شک کند که درست تیمم کرده یا نه،تیمم او صحیح است.
مسأله 714- کسی که وظیفه‌اش تیمم است بنابر احتیاط واجب نباید پیش از وقت نماز برای نماز تیمم کند،ولی اگر برای کار واجب دیگر یا مستحبی تیمم کند و تا وقت نماز عذر او باقی باشد،می‌تواند با همان تیمم نماز بخواند.
مسأله 715- کسی که وظیفه‌اش تیمم است،اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی می‌ماند،در وسعت وقت می‌تواند با تیمم نماز بخواند،ولی اگر بداند که تا آخر وقت عذر او برطرف می‌شود،باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند،یا در تنگی وقت با تیمم نماز را به‌جا آورد.
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 128
مسأله 716- کسی که نمی‌تواند وضو بگیرد یا غسل کند،می‌تواند نمازهای قضای خود را با تیمم بخواند هرچند احتمال بدهد که به زودی عذر او برطرف می‌شود ولی در صورت علم به زوال عذر تا پیش از ضیق شدن وقت باید منتظر بماند.
مسأله 717- کسی که نمی‌تواند وضو بگیرد یا غسل کند،جایز است نمازهای مستحبی را که مثل نافله‌های شبانه روز وقت معیّن دارد با تیمم بخواند،حتی در اول وقت به شرط آن که علم به زوال عذر تا آخر وقت نداشته باشد.
مسأله 718- کسی که احتیاطاً باید غسل جبیره‌ای و تیمم نماید مثلاً جراحتی در پشت او است،اگر بعد از غسل و تیمم نماز بخواند و بعد از نماز حَدَث اصغری از او سر زند مثلاً بول کند،برای نمازهای بعد،باید وضو بگیرد.
مسأله 719- اگر به واسطۀ نداشتن آب یا عذر دیگری تیمم کند،بعد از برطرف شدن عذر،تیمم او باطل می‌شود.
مسأله 720- چیزهایی که وضو را باطل می‌کند،تیمم بدل از وضو را هم باطل می‌کند،و چیزهایی که غسل را باطل می‌نماید،تیمم بدل از غسل را هم باطل می‌نماید.
مسأله 721- کسی که نمی‌تواند غسل کند،اگر چند غسل بر او واجب باشد،احتیاط واجب آن است که بدل هر یک از آنها یک تیمم نماید.
مسأله 722- کسی که نمی‌تواند غسل کند،اگر بخواهد عملی را که برای آن غسل واجب است انجام دهد،باید بدل از غسل تیمم نماید،و اگر نتواند وضو بگیرد و بخواهد عملی را که برای آن وضو واجب است انجام دهد،باید بدل از وضو تیمم نماید.
مسأله 723- اگر بدل از غسل جنابت تیمم کند،لازم نیست برای نماز وضو بگیرد، ولی اگر بدل از غسل‌های دیگر تیمم کند،باید وضو بگیرد،و اگر نتواند وضو بگیرد، باید تیمم دیگری هم بدل از وضو بنماید.
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 129
مسأله 724- اگر بدل از غسل تیمم کند و بعد کاری که وضو را باطل می‌کند برای او پیش آید،چنانچه برای نمازهای بعد نتواند غسل کند باید وضو بگیرد،و اگر نمی‌تواند وضو بگیرد،باید بدل از وضو تیمم نماید.
مسأله 725- کسی که وظیفه‌اش آن است که بدل از وضو و بدل از غسل تیمم کند، همین دو تیمم کفایت می‌کند و تیمم دیگری لازم نیست.
مسأله 726- کسی که وظیفه‌اش تیمم است اگر برای کاری تیمم کند،تا تیمم و عذر او باقی است،کارهایی را که باید با وضو یا غسل انجام داد،می‌تواند به‌جا آورد ولی اگر با داشتن آب برای نماز میت یا خوابیدن تیمم کرده فقط کاری را که برای آن تیمم نموده می‌تواند انجام دهد و در مورد تیمم به خاطر تنگی وقت به احتیاط واجب سایر غایات را انجام ندهد.
مسأله 727- در چند مورد مستحب است نمازهایی را که انسان با تیمم خوانده دوباره بخواند:
اول:آن که از استعمال آب ترس داشته و عمداً خود را جنب کرده و با تیمم نماز خوانده است.
دوم:آن که می‌دانسته یا گمان داشته که آب پیدا نمی‌کند و عمداً خود را جنب کرده و با تیمم نماز خوانده است.
سوم:آن که تا آخر وقت،عمداً در جست‌وجوی آب نرود و با تیمم نماز بخواند و بعد بفهمد که اگر جست‌وجو می‌کرد،آب پیدا می‌شد.
چهارم:آن که عمداً نماز را تأخیر انداخته و در آخر وقت با تیمم نماز خوانده است.
پنجم:آن که می‌دانسته یا گمان داشته که آب پیدا نمی‌شود و آبی را که داشته ریخته است.
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 130