اول:از موارد تیمم
آن که تهیۀ آب به قدر وضو یا غسل ممکن نباشد.
مسأله 648- اگر انسان در آبادی باشد،باید برای تهیۀ آب وضو و غسل،به قدری جست‌وجو کند که از پیدا شدن آن نا امید شود،و اگر در بیابان باشد،چنانچه زمین آن پست و بلند است و یا به واسطه درخت و مانند آن عبور در آن زمین مشکل است باید در هر یک از چهار طرف به اندازۀ پرتاب یک تیر قدیمی که با کمان پرتاب می‌کردند در جست‌وجوی آب برود و اگر زمین آن این‌طور نیست،باید در هر
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 118
طرف به اندازۀ پرتاب دو تیر جست‌وجو نماید.
مسأله 649- اگر بعضی از چهار طرف هموار و بعضی دیگر پست و بلند یا عبور در آن مشکل باشد،باید در طرفی که هموار است به اندازۀ پرتاب دو تیر و در طرفی که این‌طور نیست به اندازۀ پرتاب یک تیر جست‌وجو کند.
مسأله 650- در هر طرفی که یقین دارد آب نیست،در آن طرف جست‌وجو لازم نیست.
مسأله 651- کسی که وقت نماز او تنگ نیست و برای تهیۀ آب وقت دارد،اگر یقین دارد،در محلی دورتر از مقداری که باید جست‌وجو کند آب هست در صورتی که مانعی نباشد و مشقت هم نداشته باشد باید برای تهیۀ آب برود،و اگر گمان دارد آب هست رفتن به آن محل لازم نیست ولی اگر اطمینان داشته باشد،بنابر احتیاط واجب باید برای تهیۀ آب به آن محل برود.
مسأله 652- لازم نیست خود انسان در جست‌وجوی آب برود،بلکه می‌تواند کسی را که به گفتۀ او اطمینان دارد بفرستد و در این صورت اگر یک نفر از طرف چند نفر برود کافی است.
مسأله 653- اگر احتمال دهد که داخل بار سفر خود،یا در منزل یا در قافله آب هست باید به قدری جست‌وجو نماید که به نبودن آب یقین کند یا از پیدا کردن آن ناامید شود.
مسأله 654- اگر پیش از وقت نماز جست‌وجو نماید و آب پیدا نکند و تا وقت نماز همان‌جا بماند،لازم نیست که دوباره در جست‌وجوی آب برود.
مسأله 655- اگر بعد از داخل شدن وقت نماز جست‌وجو کند و آب پیدا نکند و تا وقت نماز دیگر در همان‌جا بماند،جست‌وجو لازم نیست.
مسأله 656- اگر از درنده بترسد،یا جست‌وجوی آب به قدری سخت باشد که
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 119
نتواند تحمل کند یا وقت نماز به قدری تنگ باشد که هیچ نتواند جست‌وجو کند، جست‌وجو لازم نیست ولی اگر بتواند مقداری جست‌وجو کند به همان مقدار جست‌وجو لازم است،و اگر از دزد بر جان یا مال خودش بترسد نباید در جست‌وجوی آب برود،ولی اگر مالی که احتمال می‌دهد از بین برود به حسب حال او قابل اعتنا نباشد و ترس دیگری هم نداشته باشد جست‌وجوی آب واجب است.
مسأله 657- اگر در جست‌وجوی آب نرود تا وقت نماز تنگ شود معصیت کرده، ولی نمازش با تیمم صحیح است.
مسأله 658- کسی که یقین دارد آب پیدا نمی‌کند،چنانچه دنبال آب نرود و با تیمم نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد که اگر جست‌وجو می‌کرد آب پیدا می‌شد نمازش باطل است.
مسأله 659- اگر بعد از جست‌وجو آب پیدا نکند و با تیمم نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد،در جایی که جست‌وجو کرده آب بوده نماز او صحیح است.
مسأله 660- اگر بعد از داخل شدن وقت نماز،وضو داشته باشد و بداند که اگر وضوی خود را باطل کند نمی‌تواند وضو بگیرد چنانچه بتواند بدون ضرر و مشقت وضوی خود را نگه دارد،نباید آن را باطل نماید،و همچنین است اگر بداند یا دو شاهد عادل خبر دهند که تهیۀ آب برای او ممکن نیست بلکه اگر احتمال صحیح عقلایی هم بدهد احتیاط واجب آن است که وضوی خود را باطل نکند.
مسأله 661- اگر پیش از وقت نماز وضو داشته باشد و بداند یا احتمال عقلایی دهد یا دو شاهد عادل خبر دهند که اگر وضوی خود را باطل کند،تهیۀ آب برای او ممکن نیست چنانچه بتواند بدون ضرر و مشقت وضوی خود را نگه دارد احتیاط واجب آن است که آن را باطل نکند.
مسأله 662- کسی که فقط به مقدار وضو یا به مقدار غسل آب دارد اگر بداند یا دو شاهد عادل خبر دهند که اگر آن را بریزد آب پیدا نمی‌کند،چنانچه وقت نماز داخل
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 120
شده باشد،ریختن آن حرام است،و احتیاط واجب آن است که پیش از وقت نماز هم آن را نریزد،بلکه خالی از قوّت نیست و هرگاه احتمال عقلایی هم بدهد که اگر آب را بریزد دیگر آب پیدا نمی‌کند احتیاط واجب آن است که پیش از وقت نماز هم آب را نریزد.
مسأله 663- کسی که می‌داند یا دو شاهد عادل خبر دهند که آب پیدا نمی‌کند،اگر بعد از داخل شدن وقت نماز وضوی خود را باطل کند یا آبی که دارد بریزد معصیت کرده ولی نمازش با تیمم صحیح است،اگرچه احتیاط مستحب آن است که قضای آن نماز را بخواند.
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 121