شیطان بزرگ همیشه شیطنت های بزرگ می کند
(مصاحبه با سید علی رضی واحدی از سوریه)
اشاره
سیدعلی رضی واحدی، سرپرستی آستان مقدس حضرت سکینه(سلام الله علیها) را در سوریه به عهده دارد. پدر وی (آیت الله سید احمد رضی واحدی) که از روحانیون برجسته و مخالف رژیم محمدرضاشاه بود همواره مورد اذیت و آزار عوامل شاه قرار می گرفت. به خاطر این موضوع، به همراه خانواده از ایران هجرت می کند و راهی کشورهای عربی می شود. پس از چند سال حضور در فلسطین و برخی کشورهای عربی در سوریه اقامت می گزیند و سرپرستی آستان مقدّس حضرت سکینه(س) را عهدهدار می شود. بعد از او این منصب به پسرش سیدعلی می رسد. سیدعلی رضی واحدی تاکید می کند که در حال حاضر نوکری این بانوی بزرگ را بر عهده دارد، بانویی که دختر حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س) می باشد. در ادامه گفتگوی اختصاصی خبرنگار حضور با سیدعلی رضی واحدی را می خوانید.
حضور: دلایل عزیمت شما و خانواده به سوریه چه بود؟
آقای سیدعلی رضی واحدی: حدود 36 سال است که با خانواده و پدر گرامی ام آیت ا... سید احمد رضی واحدی در کشور سوریه زندگی میکنیم. علّت اصلی رفتن ما به سوریه فرار از ظلم شاه و تعقیب پدرم از سوی نیروهای امنیتی محمدرضا شاه بود. پدرم با اشاره برخی علما و
حضورج. 82صفحه 155
روحانیون ایران را ترک کرد و به برخی کشورهای عربی از جمله فلسطین پناه برد اما در نهایت به این نتیجه رسید که سوریه را برای زندگی انتخاب کند و در کنار مرقد حضرت زینب(س) که قهرمان کربلا به شمار می روند سکنی گزیدند. تا قبل از انقلاب اسلامی و در این مدتی که پدرم آنجا بودند برنامه های مذهبی و دینی زیادی در سوریه داشتند. حوزه علمیهای به نام زینبیه تشکیل داد و به تدریس طلبههای افغانی، هندی و پاکستانی پرداخت که در سوریه پراکنده بودند. در آن زمان من هفت ساله بودم که به اتفاق خانواده به سوریه رفتیم. من تمام مقاطع تحصیلی ام را در سوریه سپری کردم. از سال 1371 به خاطر انجام یک فعالیت اقتصادی وارد ایران و جزیره کیش شدم و تا سال 1384 در ایران حضور داشتم. در طی این چند سالی که در ایران بودم ازدواج کردم و باید اشاره کنم که همسرم نیز ایرانی است. در طی این 13 سال، هم فعالیت های دینی و مذهبی و هم فعالیتهای اقتصادی در ایران داشتم. در سال 1384 مجدداً به سوریه برگشتم و در آنجا نوکری آستان مقدس حضرت سکینه(س)، دختر حضرت علی(ع) و فاطمه زهرا(س) را بر عهده گرفتم. از آنجا که تولیت این حرم بر عهده پدرم بود من دوباره به سوریه رفتم تا به وی کمک کنم چرا که سن پدرم زیاد شده بود. در ضمن برای اداره کردن این مجموعه پدرم تنها بود و لازم بود به وی کمک کنم.
در کنار این کار فرهنگی یک شرکت به نام شرکت بازرگانی ایران و سوریه تأسیس کردم. هدف از تأسیس این شرکت این بود که بتوانیم یک رابطه اقتصادی و تجاری مناسبی بین ایران و سوریه راهاندازی کنیم.
از آنجا که روابط سیاسی و حسنه بسیار خوبی بین دو کشور وجود داشت من ترجیح دادم این فعالیت را شروع کنم. روابط ایران و سوریه در زمینههای فرهنگی، نظامی و سیاسی بسیار خوب بود اما روابط اقتصادی زیادی بین دو کشور وجود نداشت. من هم که یک ایرانی آشنا به امور سوریه بودم و با عرف هر دو کشور آشنایی داشتم متوجه شدم که گزینه مناسبی برای ایجاد روابط اقتصادی بین ایران و سوریه هستم. بنابراین با این دلایل کار اقتصادی را با این شرکت شروع کردم و احساس می کنم که در این زمینه هم موفق بوده ام.
حضورج. 82صفحه 156
حضور: مردم سوریه و سایر کشورهای مسلمان تا چه اندازه به زیارت اماکن مذهبی سوریه به ویژه حرم حضرت سکینه(س) که شما متولّی آن هستید می آیند؟
واحدی: در کشور سوریه سه نور قدسیه داریم که اطراف دمشق واقع شده اند. این سه نور شامل مرقد مطهر حضرت زینب(س)، حضرت سکینه(س) و حضرت رقیّه(س) می باشد. لازم به ذکر است که حضرت سکینه(س) دختر حضرت علی(ع) و حضرت رقیّه(س) دختر امام حسین(ع) می باشد. این سه نور مقدس به فاصله 10 کیلومتری همدیگر واقع شده اند. مرقد حضرت رقیّه(س) در شهر دمشق قرار دارد و دو مرقد دیگر در حومه شهر دمشق واقع شدهاند.
به طور متوسط در طول سال هشت هزار زائر ایرانی داریم که از اماکن متبرّک سوریه زیارت می کنند. از سایر کشورها از جمله هند، افغانستان، پاکستان و سایر کشورهای عربی هم زائران زیادی به سوریه می آیند. البته قرار بود در سال جاری تعداد زائران ایرانی افزایش پیدا کند که متاسفانه شرایط سیاسی و داخلی سوریه این هشت هزار نفر را به صفر رسانده است.
حضورج. 82صفحه 157
از آنجا که قبر مطهر حضرت سکینه(س) حدود 28 سال قبل کشف شد و در گذشته این مرقد در اذهان مردم وجود نداشت می توان گفت که به طور متوسط حرم حضرت سکینه(س) روزانه بین دو هزار تا دو هزار و پانصد نفر زائر دارد که این میزان زائر در طی چند ماه اخیر بسیار افت کرده است. در طی چند ماه اخیر فقط زائرانی از کشور سوریه و کشورهای عربی به زیارت این حرم مطهر می آیند.
حضور: ارزیابی شما از وضعیت سیاسی سوریه چیست؟ آینده این کشور را چگونه پیش بینی می کنید؟
واحدی: اوضاع کشور سوریه خیلی مناسب نیست. در حال حاضر وضعیت به گونه ای شده که نمی توان تشخیص داد همسایه ات طرفدار نظام حاکم و دولت بشار اسد است یا مخالف نظام حاکم. هنگامی که در کوچه، خیابان و بازار قدم می زنید نمی توانید با اطمینان از این اماکن عبور کنید چرا که هر جایی امکان دارد بمبگذاری کرده باشند. خودروها نیز امنیت کافی ندارند و برخی اوقات بمب ها را در ماشین ها جاسازی می کنند.
یک ترس عمومی همه جا را در سوریه فرا گرفته است. هنگامی که به شرایط سوریه نگاه میکنیم متوجه می شویم که شرایط رو به افول است. مردم در حال حاضر در نگرانی و اضطراب هستند اما در عین حال عشق و علاقه مردم به دکتر بشار اسد زیاد است و در مقایسه با مخالفان برتری با بشار اسد است.
در این لحظه (خرداد 1391) که با شما صحبت میکنم حدود 60 درصد از مردم سوریه حامی بشار اسد هستند و به ایشان اعتقاد کامل دارند. از 40 درصد باقیمانده حدود 15 درصد به طور کامل مخالف سیاست های بشار اسد هستند و 25 درصد هم به دلایل مختلف از جمله دادن شهید در طی ناآرامی های این چند ماه، داشتن ترس از مخالفان بشار اسد و ... از شرایط موجود کشور ناراحت هستند و بشار اسد را قبول ندارند.
حضورج. 82صفحه 158
حضور: با توجه به اینکه شما شناخت زیادی از مردم و نظام حاکم در دو کشور ایران و سوریه دارید ارزیابی شما از نوع روابط دو ملّت چیست؟
واحدی: انصافاً در طی این چند سالی که ما در سوریه حضور داریم و از نزدیک با مردم این کشور تعامل داریم هیچگونه بدی از مردم این کشور ندیده ایم. مردم سوریه یک مردم عاطفی و احساسی هستند. از آنجا که در کشور سوریه به ویژه در زمان مرحوم حافظ اسد هیچ تفرقه ای بین شیعه و اهل سنّت شکل نگرفت و این اختلاف مذهبی در مجموع در سوریه رسم و عرف نشده بر روی روابط دو کشور تاثیر زیادی داشته است. در برخی کشورهای عربی با کلمه ایرانی و عجم به طور کامل لجاجت دارند. همان طور که می دانید لجاجت بر حق نیست و کسی که لجاجت می کند معمولاً بر حق نیست. به خاطر اینکه از یک طرف در کشور سوریه عرق مذهبیت یا همان شیعه و سنّی بودن خیلی رشد نکرده و از طرفی به دلیل پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی(ره) ارتباط تنگاتنگی بین دو کشور شکل گرفت و باعث شد که مردم سوریه به ایرانی ها احترام زیادی بگذارند.
حضور: چند درصد از مردم سوریه شیعه هستند؟
واحدی: حدود دو درصد از مردم سوریه شیعه هستند اما به برکت حضور اهلبیت و وجود سه حرم مطهر حضرت زینب(س)، حضرت سکینه(س) و حضرت رقیه(س) و برکت انقلاب اسلامی ایران و ارتباط تنگاتنگ دو کشور، در ظاهر بیش از این به نظر می رسد. البته دولت هم احترام زیادی برای شیعیان سوریه قائل است.
حضورج. 82صفحه 159
حضور: شیعیان در برخی کشورهای اسلامی با مشکلات و تبعیض های زیادی مواجه هستند. وضعیت شیعیان در سوریه چگونه است؟ آیا این گونه مشکلات در سوریه هم وجود دارد؟
واحدی: متأسفانه به خاطر مسائل سیاسی، اخیراً یک بحث مذهبی به نام شیعه و سنّی در سوریه به راه انداخته اند و در حال حاضر شیعیان سوریه در معرض خطر هستند. تا یک سال قبل شیعیان در سوریه هیچ مشکلی نداشتند به گونه ای که در حوزه های علمیه و مدارس این کشور مشخص نبود که طلّاب و دانش آموزان حاضر شیعه یا اهل سنّت هستند. در جنگ ها و نا آرامی های اخیر سوریه، هدف اصلی مخالفان دولت، شیعه ها هستند.
حضور: مردم سوریه تا چه اندازه با امام خمینی و اندیشه های ایشان آشنا هستند؟
واحدی: به نظر من مردم سوریه صددرصد امام خمینی را می شناسند. این شناخت می تواند ناشی از تبلیغات تلویزیونی و ماهواره ای شبکه های ایرانی باشد. همچنین این شناخت می تواند به خاطر مطالبی باشد که دشمنان ایران علیه ایران منتشر می کنند و در این مطالب از امام و انقلاب نام برده می شود. رایزنی فرهنگی ایران در سوریه، زائران و علمای ایرانی که در سوریه تردد دارند نیز در شناخت بیشتر مردم سوریه از انقلاب اسلامی و نهضت امام خمینی مؤثر هستند. من معتقد هستم از دورترین نقطه شهر دمشق تا شهر دمشق همه مردم امام خمینی را می شناسند و اسم وی را شنیدهاند. بیشتر مردم سوریه اگر فیلم امام خمینی را ندیده باشند حداقل عکس وی را دیدهاند.
حضور: خود شما تا چه اندازه با اندیشه های امام آشنا هستید؟
واحدی: من کسی نیستم که بخواهم در مورد امام خمینی صحبت کنم اما باید بگویم که امام خمینی آمدند زنده شدیم، رفتند تقریباً مرده شدیم، هر چند که مقام معظم رهبری جانشین امام خمینی شدند و ما زیر سایه وی هستیم.
حضورج. 82صفحه 160
امیدوار هستم خداوند عنایتی کند که ما در مسیر امام خمینی و شهدای گرانقدر حرکت کنیم و رهرو آنها باشیم.
حضور: با توجه به شناختی که شما از شرایط سوریه و ایران دارید فکر می کنید همکاری و تعامل دو کشور چه صورتی دارد؟
واحدی: به نظر من ایران و سوریه به حمایت همدیگر نیاز متقابل دارند. اگر بخواهیم به بحث حمایت از حزب ا... لبنان فکر کنیم طبیعی است که راه اصلی و گذر ایران از سوریه است. بنابراین ایران به سوریه نیاز دارد. از طرفی سوریه هم به ایران نیاز دارد چرا که حدود 30 سال در کنار ایران ایستاده و اگر در شرایط کنونی بخواهد به ایران پشت کند و در دامن دشمنان ایران به ویژه آمریکا قرار گیرد قطعاً آنها به سوریه جواب رد می دهند. این موضوعاتی که دشمنان ایران در مورد سوریه مطرح می کنند فقط مانورهای سیاسی است و اگر سوریه به سمت آنها برود چیزی عایدش نمی شود. با توجه به ارتباطات زیادی که اینجانب با مردم و مسئولان هر دو کشور دارم احساس می کنم که در این شرایط هر دو کشور به صورت شدید به یکدیگر نیاز دارند.
حضور: ارزیابی شما از آینده تحولات سوریه چیست؟
واحدی: وعده هایی که بشار اسد داده نویدبخش روزهای خوبی است. این وعده ها
حضورج. 82صفحه 161
امیدوارکننده بوده و می تواند شرایط را به سمت بهبودی سوق دهد. بسیاری از تحلیلگران سوریه ای نیز بر همین باور هستند. به نظر من برای اینکه شرایط سیاسی سوریه تثبیت شود حداقل به یک سال زمان نیاز داریم. بعد از گذشت یک سال سوریه ای شکل خواهد گرفت که متفاوت از سوریه کنونی و سوریه قبلی است. در دولت جدید مردم آزادی بیشتری خواهند داشت و از امکانات و راحتی بیشتری برخوردار خواهند شد. مجلسی که اخیراً در سوریه تشکیل شده یک مجلس آزاد و مستقل است. دولتمردان در سوریه به این نتیجه رسیدهاند که حتماً به حرف مردم گوش کنند.
حضور: هدف اصلی آمریکا از دخالت در تحولات کشور سوریه چیست و در این دخالتها و درگیریها چه موضوعاتی را دنبال می کند؟
واحدی: امام خمینی(ره) فرمودند که آمریکا شیطان بزرگ است. شیطان بزرگ باید شیطنت بزرگ کند و همیشه و در همه جا باید اثری از خودش به جا بگذارد. از آنجا که ایران و سوریه ضد اسرائیل و ضد آمریکا هستند طبیعی است که آمریکا در تحولات سوریه ساکت نمی نشیند. آمریکا اولتیماتوم می دهد، وعده می دهد و چراغ سبز نشان می دهد اما اگر متوجه شود کشور مقابل کرنش نشان نمی دهد در آن کشور شورش و بلوا برپا می کند. آمریکا هنوز این موضوع را نمی داند که کشورهای ایران و سوریه مانند کشورهای مصر، لیبی، یمن و افغانستان نیستند. مسئولان این دو کشور از همان روز اول گفته اند که ای آمریکا از اینکه ما را تحریم کردهای از شما سپاسگزار هستیم. هر قدر بیشتر ما را تحریم کنید پیشرفت و اکتشافات ما بیشتر خواهد شد. همین چند سال قبل که بحران جهانی اقتصاد رخ داد و اقتصاد آمریکا و بسیاری از کشورهای دنیا دستخوش تحولات زیادی شد اما در این شرایط اقتصاد ایران و سوریه دستخوش تغییر آنچنانی نشد چرا که این دو کشور به خودشان متّکی بودند و به آمریکا و اروپا وابستگی زیادی نداشتند. آمریکا خودش را یک اهریمن می داند که همه کشورها باید در مقابل آن کرنش کنند در حالی که ایران و سوریه اهل کرنش در مقابل آمریکا نیستند.
حضورج. 82صفحه 162
حضور: حضور مهمانان خارجی در مراسم رحلت امام خمینی چه تأثیرات مثبتی دارد؟
واحدی: طبیعی است که این حضور خیلی تاثیرگذار است. افرادی که برای رحلت امام به ایران دعوت می شوند قطعاً همگی عاشقان امام و انقلاب اسلامی هستند و امام رضا(ع) را نیز خیلی دوست دارند. به خاطر علاقه ای که مهمانان خارجی به امام رضا(ع) دارند لازم است که هر ساله این مهمانان را به زیارت امام هشتم در مشهد ببرند. به قول عرب ها امام خمینی اظهر من الشمس شده اند. تمام دنیا امام خمینی را شناختهاند و فهمیدهاند که امام خمینی که بود. مهمانان خارجی وقتی که به ایران می آیند با یک فرهنگ جدید آشنا می شوند، سخنان جدیدی از ایران می شنوند، پیشرفتهای ایران را می بینند و همین که در خیابان های تهران تردد میکنند و از نزدیک حرکات مردم ایران، نشاط، سرزندگی، پیشرفت و امیدواری مردم را مشاهده می کنند بر دیدگاه و نگرش آنها نسبت به ایران تاثیر زیادی دارد.
تمام دوستان و افرادی که به ایران می آیند می گویند که ما فکر می کردیم ایران یک کشور بسیار عقب افتاده و ضعیف باشد و از نظر فرهنگی هم در جایگاه پایینی قرار داشته باشد اما هنگامی که به ایران میآیند می گویند که ایران اگر از اروپا جلوتر نباشد حداقل مثل اروپاست. البته حضور این مهمانان در ایران بر شناخت بیشتر آنها از امام خمینی تاثیرگذار است اما باید تاکید کنم که امام خمینی خودش شناخته شده هست.
حضورج. 82صفحه 163
حضور: برای بهتر برگزار شدن مراسم ارتحال امام خمینی در سالهای آتی اگر پیشنهادی دارید بیان کنید.
واحدی: ستاد سالگرد ارتحال امام هر ساله زحمات زیادی برای برگزاری این مراسم میکشد و هزینههای زیادی هم پرداخت میکند. چه زیباست که هزینه بلیط رفت و برگشت مهمانان شرکت کننده در مراسم سالگرد ارتحال امام نیز از سوی این ستاد تامین شود چرا که اگر بخواهیم مهمان دعوت کنیم و هزینه بلیط آنها را قبول نکنیم برای مهمانان صورت خوشی ندارد و از همان لحظه حرکت به سمت ایران، شاید مقداری تحت تاثیر این موضوع قرار گیرند.
مصاحبه کننده: سیدمسعود حسینی ده سروی
حضورج. 82صفحه 164