فهرست مطالب
مقدمه ناشر
پیش‌گفتار
اصل صلح و زندگی مسالمت آمیز
دفاع مشروع
دفاع یک حق فطری
دفاع پیش‌گیرانه
ترور
ترور در حقوق بین الملل
دیدگاه فقه شیعه در باره ترور
سخنرانی آیت‌الله یزدی
قرآن اولین منبع بررسی هر مسأله در اسلام
جهاد ابتدایی و دفاع
شعاع ولایت ولی فقیه
تفاوت مشروعیت با مقبولیت (به کار‌گیری ولایت)
نسخ نشدن امر به قتال
دفاع، امری فطری و عقلانی
دفاع جمعی
تفاوت هجوم با بحث و گفت وگوی علمی
وجوب دفاع از اسلام، قرآن و کعبه
کتابهمایش دفاع مشروع: بررسی فقهی مسئله ترور از دیدگاه امام خمینی(س)صفحه v
دفاع از سرزمین
دفاع از اموال و اقتصاد اسلامی
ترور
استشهاد
پرسش و پاسخ
دفاع در خارج مرزها
دفاع هابیل
تفاوت اهل کتاب با کفار بی‌دین
نگاهی به دفاع مشروع از دیدگاه فقه شیعه
محمدجواد سلطانی
مقدمه
مفهوم دفاع مشروع
خطر
ضروری بودن دفاع
استیفای حق برقراری عدالت
هدف از دفاع در اسلام
وجوب دفاع
نظریۀ فقها به وجوب دفاع
فصل اول: دفاع فردی
اقسام دفاع فردی
الف. دفاع از نفس
ب. دفاع از مال
ج. دفاع از ناموس
فصل دوم: دفاع جمعی
اقسام دفاع جمعی
کتابهمایش دفاع مشروع: بررسی فقهی مسئله ترور از دیدگاه امام خمینی(س)صفحه vi
الف. دفاع از خاک
ب. دفاع از فرهنگ
فصل سوم: نقش مؤثر در پیروزی دفاع جمعی
1. ایمان
2. استقامت
فصل چهارم: موانع دفاع
1. حب دنیا
2. حبّ نفس
نتیجه
کتاب‌نامه
دفاع مشروع از دیدگاه امام خمینی و فقهای شیعه
فاطمه محمودی
چکیده
مقدمه
1. مفهوم‌شناسی دفاع مشروع
الف. تعریف لغوی دفاع مشروع
ب. تعریف اصطلاحی دفاع مشروع
ج. انواع دفاع مشروع
2. بررسی حکم دفاع از نفس خود از نظر فقهای امامیه
دلایل فقهای امامیه در تمسک به قول وجوب مطلق در دفاع از نفس
1. اطلاقات نصوص
2. وجوب حفظ نفس از نظر عقل
3. ارجح بودن فعل دفاعی
حکم به تفصیل، در وجوب دفاع از نفس خود
تفاوت بین دو قول امامیه در وجوب دفاع از نفس
کتابهمایش دفاع مشروع: بررسی فقهی مسئله ترور از دیدگاه امام خمینی(س)صفحه vii
بررسی احکام دفاع از نفس غیر در فقه امامیه
احکام دفاع از نفس در مقابل محارب، لص و سارق از دیدگاه فقه امامیه
بررسی لزوم رعایت مراتب در فعل دفاعی
دفاع مشروع از نفس در برابر گروگان‌گیری و دیگر اقدامات مسلحانه
3. احکام دفاع از عرض و ناموس خود در فقه امامیه
ادلۀ قائلین به وجوب مطلق، در دفاع از عرض برای صبی و زن
شرایط مربوط به دفاع از ناموس
احکام دفاع از مال
فقهای امامیه و دلایل آنها در جواز دفاع از مال
فرق دفاع از نفس و عرض با دفاع از مال
موارد وجوب دفاع از مال
1. وجوب دفاع از مال در صورت اضطرار به آن
2. وجوب دفاع از مال در صورت تحقق ضرر عظیم با از دست دادن مال
3. در صورت تعلق مال به حق غیر
دفاع از اموال عمومی
نتیجه
کتاب‌نامه
دفاع و عملیات استشهادی از دیدگاه امام و دیگر فقیهان
حسین علوی مهر
دلایل دفاع
الف. دلایل قرآنی دفاع
ب. دلایل روایی
دیدگاه فقها
ماهیت عملیات استشهادی
اهداف عملیات استشهادی
کتابهمایش دفاع مشروع: بررسی فقهی مسئله ترور از دیدگاه امام خمینی(س)صفحه viii
1. فدا شدن در راه خدا (شهادت)
2. استقامت
3. عزت و سربلندی
ارزش و اهمیت دفاع از دیدگاه امام خمینی رحمهُ الله
تفاوت عملیات استشهادی و انتحار
1. تزاحم با وجوب حفظ مصلحت عمومی مسلمانان
2. کشته شدن انسان های بی‌گناه
تفاوت عملیات استشهادی و تروریسم
کتاب‌نامه
گسترۀ وجوب دفاع از نگاه فقیهان شیعی
عبدالقادر محمدی
چکیده
فصل اول: دفاع عام مشروع
تعریف دفاع عام مشروع
آراء فقها
الف. آراء فقیهان گذشته
ب. آراء فقیهان معاصر
گسترۀ وجوب دفاع عام مشروع در اندیشۀ امام خمینی رحمهُ الله
الف. دفاع سیاسی
ب. دفاع فرهنگی ـ اجتماعی
ج. دفاع اقتصادی
د. دفاع نظامی
آراء دیگر فقیهان معاصر
الف. دفاع نظامی
ب. دفاع سیاسی
کتابهمایش دفاع مشروع: بررسی فقهی مسئله ترور از دیدگاه امام خمینی(س)صفحه ix
ج. دفاع اقتصادی
وجوب دفاع از فلسطین و دیگر مسلمانان تحت سلطۀ کفار و متجاوزان
چگونگی دفاع از کشورهای اسلامی مورد تحریم دشمنان اسلام
فصل دوم: دفاع خاص مشروع
تعریف دفاع خاص مشروع
آراء فقها
الف. آراء فقیهان گذشته
ب. آراء فقیهان معاصر
فصل سوم: وجوب تناسب عمل دفاعی
آراء فقها
نتیجه
کتاب‌نامه
مفهوم و مصداق تروریسم در اسناد و معاهدات بین المللی و دیدگاه امام خمینی رحمهُ الله
حمید (ناظر حسین) زکی
چکیده
مقدمه
نگاهی به پیشینۀ تروریسم
تعریف تروریسم
انواع تروریسم
الف. تروریسم سنتی و مدرن
ب. تروریسم فردی و غیرفردی
ج. انواع تروریسم غیرفردی
د. تروریسم داخلی و بین المللی
هـ . تقسیم تروریسم به لحاظ تنوع هدف
مفهوم و مصداق تروریسم در نگاه سازمان‌های بین المللی
کتابهمایش دفاع مشروع: بررسی فقهی مسئله ترور از دیدگاه امام خمینی(س)صفحه x
جرم بودن اقدامات تروریستی در کنوانسیون‌های بین المللی
نگاه سازمان کنفرانس اسلامی به تعریف و مصداق «تروریسم»
دشواری ارائۀ تعریف واحد و مورد وفاق
دشواری تعیین مصداق تروریسم در گذشتۀ سازمان ملل متحد
مصداق تروریسم بین المللی
1. کشتار 20 ژانویۀ 1990 در آذربایجان
2. حادثۀ 11 سپتامبر 2001 نیویورک
3. عملیات تروریستی در عراق
4. کشتار و جنایات ضدبشری تروریسم بین المللی در افغانستان
مفهوم و مصداق تروریسم در نگاه امام خمینی رحمهُ الله
مخالفت اسلام با تروریسم
مصادیق تروریسم از دیدگاه امام
الف. تروریسم گروهی
ب. تروریسم دولتی
آمریکا در رأس هرم تروریست‌های جهانی
نتیجه و جمع‌بندی نهایی
کتاب‌نامه
مفهوم تروریسم، نگرش حقوق بین‌الملل، فقها و امام خمینی رحمهُ الله
محمد علی ابراهیمی
چکیده
مقدمه
بخش اول: کلیات مفاهیم
الف. مفهوم لغوی تروریسم
ب. مفهوم اصطلاحی تروریسم
ج. مفهوم فقهی و تفسیری تروریسم
کتابهمایش دفاع مشروع: بررسی فقهی مسئله ترور از دیدگاه امام خمینی(س)صفحه xi
بخش دوم: نگرش حقوق بین الملل درباره تروریسم
تعریف حقوق بین الملل
طبقه‌بندی و اقسام حقوق بین الملل
وظایف دیوان دادگستری بین المللی
اقدامات حقوق بین الملل
عملیات تروریستی و اصول حقوق بشر دوستانه
1. تعریف
2. ویژگی‌های حقوقی
بخش سوم: دیدگاه فقها دربارۀ تروریسم
دیدگاه مشهور علما پیرامون قتل ناشی از ترور
بخش چهارم: دیدگاه امام خمینی رحمهُ الله دربارۀ تروریسم
بخش پنجم: بررسی کلی پیامدهای عملیات تروریستی
اول، قربانیان اصلی عملیات تروریستی
دوم، سردمداران مبارزه با تروریسم
سوم، عملیات تروریستی بر علیه اهداف اسلامی
چهارم، حامیان اصلی تروریسم
جمع‌بندی
کتاب‌نامه
شرایط دفاع مشروع از دیدگاه امام و حقوق بین الملل
عبدالخالق فصیحی
چکیده
مقدمه
گفتار اول: کلیات
مفاهیم
دفاع در اسلام
کتابهمایش دفاع مشروع: بررسی فقهی مسئله ترور از دیدگاه امام خمینی(س)صفحه xii
مبانی دفاع مشروع
مشروعیت دفاع مشروع در اسلام
گفتار دوم: دفاع مشروع در اندیشه امام رحمهُ الله
اهمیت دفاع در اندیشۀ امام رحمهُ الله
دفاع در برابر تجاوز در همۀ حوزه‌ها
گفتار سوم: شرایط دفاع مشروع از کیان اسلام
گفتارچهارم : شرایط دفاع شخصی
1. ضرورت واکنش دفاعی
2. تناسب دفاع با تجاوز
3. فعلیت تجاوز
4. امکان تجاوز
گفتار پنجم: دفاع مشروع در حقوق بین الملل
گفتار ششم: شرایط دفاع مشروع در حقوق بین الملل
1. تجاوز نظامی
2. ضرورت دفاع
3. تناسب دفاع با تجاوز
4. عدم دخالت شورای امنیت سازمان ملل متحد
نتیجه‌گیری
کتاب‌نامه
دفاع مشروع در منظر امام خمینی رحمهُ الله و حقوق بین الملل
سید اصغر جعفری
مقدمه
گفتار اول: دفاع مشروع در حقوق بین الملل
مفهوم دفاع مشروع
دفاع مشروع در منشور ملل متحد
کتابهمایش دفاع مشروع: بررسی فقهی مسئله ترور از دیدگاه امام خمینی(س)صفحه xiii
1. تفسیر ماده پنجاه و یک منشور
2. دفاع مشروع فردی و جمعی
3. شرایط دفاع مشروع
دفاع مشروع در منابع حقوق بین الملل
1. قرارداد یا معاهدات بین المللی
2. عرف بین المللی
3. اصول کلی حقوقی
4. رویۀ قضایی بین المللی و دکترین
گفتار دوم: دفاع مشروع در منظر حضرت امام رحمهُ الله
جهاد و دفاع در اسلام
حضرت امام رحمهُ الله و دفاع مشروع
1. مفهوم دفاع مشروع
2. دفاع مشروع از منظر فقهی
3. شرایط دفاع مشروع
4. اهداف دفاع مشروع
نتیجه‌گیری
کتاب‌نامه
دفاع مشروع در فقه و حقوق بین‌الملل (با تأکید بر دیدگاه امام خمینی رحمهُ الله)
یعقوبعلی برجی
دفاع مشروع در فقه اهل بیت علیهم السلام
الف) دفاع سازمان‌یافته (جهاد دفاعی)
ب) دفاع از جان و ناموس و اموال
دلایل دفاع مشروع در فقه شیعه
1. قرآن
2. سنّت (روایات)
کتابهمایش دفاع مشروع: بررسی فقهی مسئله ترور از دیدگاه امام خمینی(س)صفحه xiv
3. عقل و فطرت
گستره و قلمرو دفاع مشروع
1. دفاع سازمان یافته از دولت و سرزمین خودی
2. دفاع از دولت اسلامی دیگر در برابر تهاجم دولت غیراسلامی
3. دفاع از دولت اسلامی دیگر در برابر تهاجم نظامی دولت مسلمان (ثالث)
4. دفاع از دولت کفر در برابر تهاجم دولت اسلامی
5. دفاع از دولت کفر در برابر تهاجم کفار
دفاع از نفس، عرض و مال
دلایل وجوب دفاع از نفس و عرض
دلایل دفاع از مال
شرایط دفاع مشروع
1. تجاوز
2. ضروری بودن دفاع
3. تناسب دفاع و تجاوز
تأثیر دفاع مشروع بر مسئولیت کیفری مدافع
کتاب نامه
دفاع مشروع از دیدگاه امام خمینی رحمهُ الله و حقوق بین الملل
سید جواد میرخلیلی
چکیده
مقدمه
مفهوم‌شناسی دفاع مشروع
دفاع مشروع از دیدگاه حقوق بین الملل
منشور ملل متحد
حقوق بین المللی عرفی
اصول کلی حقوقی
کتابهمایش دفاع مشروع: بررسی فقهی مسئله ترور از دیدگاه امام خمینی(س)صفحه xv
رویه قضایی بین المللی
قطع‌نامه‌های سازمان‌های بین المللی
شرایط دفاع مشروط
موارد دفاع مشروع
دفاع مشروع از دیدگاه امام خمینی
موارد جهاد تدافعی در اسلام
جمع‌بندی
کتاب‌نامه
مبنای دفاع مشروع با محوریت نظر حضرت امام خمینی رحمهُ الله
قنبر جاوید
چکیده
پیش‌گفتار
بخش نخست: کلیات
فصل اول: مفاهیم
نکات
فصل دوم: منابع
الف) فطری و غریزی بودن دفاع مشروع
ب) دفاع مشروع امر عقلی
ج) دفاع مشروع امر اجتماعی
د) دفاع مشروع از منظر قرآن
هـ ) دفاع از منظر روایات
و) دفاع از منظر حقوق بین الملل
ز) دفاع مشروع در پیمان‌های دفاعی
ط) دفاع مشروع در رویۀ قضایی دادگاه نورنبرگ
ی) دفاع مشروع در رویه قضایی دادگاه توکیو
کتابهمایش دفاع مشروع: بررسی فقهی مسئله ترور از دیدگاه امام خمینی(س)صفحه xvi
بخش دوم: مبنای دفاع مشروع
فصل اول: مبنای دفاع مشروع در قوانین داخلی کشورها
قانون اساسی ایران
قانون اساسی افغانستان
مبنای دفاع مشروع در قانون مجازات اسلامی
قانون جزای افغانستان
جهات تفاوت بین قانون جزای ایران و افغانستان
مبنای دفاع مشروع در قوانین قدیم
دفاع مشروع در قوانین جدید
فصل دوم: مبنای دفاع مشروع، در نزد حقوق‌دانان
الف) دفاع مشروع، حقوق طبیعی
ب) دفاع مشروع، قرارداد اجتماعی
ج) دفاع مشروع اجرای حق
د) دفاع مشروع نتیجۀ اجبار معنوی
هـ) تعارض دو حق و تقدّم اهمّ
و) رعایت مصلحت اجتماعی
ز) دفاع امر عقلی
فصل سوم: مبنای دفاع مشروع از دیدگاه دیگر فقها با محوریت نظر امام رحمهُ الله
مبانی دفاع در مذاهب دیگر
نتیجه
تفاوت بین نظر امام و دیگر فقها
کتاب‌نامه
مبنای مشروعیّت دفاع از دیدگاه امام خمینی رحمهُ الله و حقوق بین‌الملل
دکتر محمد اخوان
چکیده
کتابهمایش دفاع مشروع: بررسی فقهی مسئله ترور از دیدگاه امام خمینی(س)صفحه xvii
مقدمه
مبانی قرآنی و حدیثی دفاع
الف. انواع دفاع در اسلام
ب. فلسفه قصاص در اسلام
ج. ساز و کارهای تجاوزگری
گونه‌های رفتاری سلطه‌جویان
مروری بر دیدگاه‌های دفاعی امام خمینی رحمهُ الله
دفاع در حقوق بین الملل
جمع‌بندی
کتاب‌نامه
شرایط دفاع مشروع از دیدگاه امام خمینی رحمهُ الله و حقوق بین الملل
اکرم استیری
چکیده
دفاع مشروع
1. تعریف
2. اهمیت دفاع مشروع
3. محدودیت دفاع مشروع
4. موجودیت عرفی دفاع مشروع
تعریف تجاوز و اهمیت آن
دیدگاه امام خمینی رحمهُ الله دربارۀ شرایط دفاع مشروع
1. اقسام جهاد در اسلام
2. جهاد دفاعی در قرآن
دیدگاه حقوق بین الملل دربارۀ شرایط دفاع مشروع
1. تعریف حقوق بین الملل و ویژگی آن
2. منشور ملل متحد
[[page xviii]]3. دفاع مشروع و تصویب مادۀ پنجاه و یک منشور ملل متحد
4. شرایط دفاع مشروع
نتیجه‌گیری
کتاب‌نامه
ترورهای اوایل پیروزی انقلاب اسلامی
قدرت‌الله عفتی
مقدمه
تعریف ترور
ترور در ایران
ترورهای اوایل پیروزی انقلاب اسلامی
مراحل ترورهای اوایل انقلاب
مرحلۀ اول ترورهای اوایل انقلاب
مرحلۀ دوم ترورهای اوایل انقلاب
مرحلۀ سوم ترورهای اوایل انقلاب
نتیجه
کتاب‌نامه
منافقین و ترورهای اوایل انقلاب
مرضیه رمضانی
چکیده
مقدمه
زمینه‌های سیاسی ـ اجتماعی تشکیل سازمان مجاهدین خلق
مواضع سیاسی و ایدئولوژی جدید
وضعیت سازمان از پیروزی انقلاب تا خروج از کشور
خط نفوذ در نهادهای جمهوری اسلامی
کتابهمایش دفاع مشروع: بررسی فقهی مسئله ترور از دیدگاه امام خمینی(س)صفحه xix
ملاقات اعضای سازمان با امام خمینی بعد از انقلاب
در تدارک شورش
غائلۀ چهارده اسفند
«فاز نظامی» اعلان رسمی خشونت و ترور
فاجعۀ هفتم تیر
شهادت رجایی و باهنر
تظاهرات شورشی و مسلحانه
خط ترور سرانگشتان رژیم
فروپاشی تشکیلات ترور و خروج از کشور
نتیجه‌گیری
کتاب‌نامه
کتابهمایش دفاع مشروع: بررسی فقهی مسئله ترور از دیدگاه امام خمینی(س)صفحه xx