وَ ﯛالِدٍ وَ مٰا وَلَد
دی۫نی که باید ادا می شد
□ حمید انصاری
بسم الله الرحمن الرحیم
فقیه مجاهد، مجتهد مهاجر، فیلسوف شهیر، مفسر شهید: آیت الله حاج آقا مصطفی خمینی ـ رحمةالله علیه ـ گنجینه ای بود که علیرغم نام بلند آوازه اش در تاریخ انقلاب اسلامی هنوز اما چهره اش بس ناشناخته مانده است. بزرگمردی که فقه و اجتهاد را در میدان جهاد و هجرت محک زده است.
پیشقراولی شهیدان انقلاب، زیبنده نام اوست که مصطفای امام و انقلاب اسلامی است.
مصطفی را وعده داد الطاف حق
گربمیری تو، نمیرد این سبق
تنها شهادتش نبود که تندر خروش و فریاد قیام را در سال 56 موجب گشت. او با کوله باری از علوم و معارف نابی که در مکتب پدر و دیگر بزرگان حوزه آموخته بود مسیر دشوار مبارزه را پابه پای امام طی کرده بود.
او پس از دستگیری قائد نهضت در یوم الله 15 خرداد، مبدأ انقلاب اسلامی، قیام غرورانگیز مردم قم را رهبری کرده بود. زندان، تبعید، هجرت و شهادت در غربت سهم و اجر و امتیازی است که صفوف پیشگامان نهضت خمینی کبیر را از صف
حضورج. 21صفحه 4
قاعدین و ساکتین جدا می کرد. و چه کسی به این افتخار و امتیاز سزاوارتر از فرزند صالح امام.
معرفی چهرۀ این عالم فرزانه و تبیین آثار و مواریث ارزنده علمی این فقیه شهید که افتخاری است بر افتخارات حوزه های علمیه، دِیْنی بود بر عهدۀ همرزمان و همراهانش در انقلاب که می بایست ادا شود. چنانکه بیان تأثیر شهادتش در پیروزی انقلاب اسلامی نیز مرثیه و سروده ای است ناتمام. بیستمین سالگرد شهادتش بهانه ای شد تا دگرباره نام با مسمّای او حلقه وصل پیشگامان انقلاب شود و کنگرۀ بزرگداشتش محفل جمع یاران. نام و یادش زنده کنندۀ خاطرۀ روزهای خوب نهضت و انقلاب است. روزهایی که تلخی شکنجه ها و دربه دریها و مرارت زندانها و تبعیدها و سختی غربت و هجرتها را صفا و اخلاص و یکدلی یاران، شیرین و آسان می کرد. همان روزهایی که روحانیون مبارز در خارج کشور و روحانیت مبارز در داخل کشور دست در دست دانشگاهیان متعهد و روشنفکران متدین، پیامها و فرامین قائد نهضت را مطاع بودند و مردم، فداکار و جان برکف همدوش آنان، طلوع خورشید در تبعید را به قیام و انتظار ایستاده بودند.
آری، زندگینامه آن شهید عزیز، تبیین تاریخ نهضت امام خمینی است. دریغ که کوچ زودهنگامش در دیار غربت مانع از آن شد تا پیروزی افتخارانگیز ملت ایران در قیامی که او خود در تحکیم آن همپای امام فداکاری بسیار کرده بود را شاهد باشد؛ و به یقین که از این ناحیه اجر آن شهید دوچندان است.
یاد یادگار امام و محرم اسرار امام، حضرت حجت الاسلام والمسلمین حاج احمدآقا، گرامی و روحش در جنت رضوان الهی شاد و خرسند باد که تذکارش منشاء این همایش بود. از نخستین روزی که مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) خبر برگزاری کنگرۀ بزرگداشت بیستمین سالگرد شهادت آیت الله شهید حاج آقا مصطفی خمینی(رض) را اعلام داشت، موجی از استقبال و اشتیاق در پیروان امام و بویژه همرزمان و شاگردان آن شهید عزیز پدید آمد. یاران و همراهانش از هر جناحی گردهم آمدند تا در برپایی این همایش علمی و معنوی سهیم گردند.
همکاری مؤسسات فرهنگی و مراکز اسنادی کشور و استقبال و مشارکت متفکران و نویسندگان حوزه و دانشگاه و علاقمندان آن شهید عزیز در خارج کشور بر غنای مطالبی که می بایست در کنگره ارائه شود افزود. بنیاد شهید انقلاب اسلامی چنانکه انتظار می رفت فعالانه و همه جانبه با حضور در ستاد کنگره و کمیته های آن
حضورج. 21صفحه 5
و تأمین بخشی از هزینه ها و پذیرش مسئولیت برخی فعالیت ها مشارکت نمود.
اقدام تحسین آمیز نمایندگی مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام در قم در یک برنامۀ بسیار فشرده و در عین حال دقیق با آماده سازی و انتشار 28 مجلد از آثار علمی شهید آیت الله حاج آقا مصطفی، سهمی عمده در برپایی هر چه پرمحتواتر کنگره ایفا نموده است.
اختصاص شماره ای ویژه از مجله گرانسنگ «حوزه» به معرفی ابعاد پربرکت وجود آن شهید پیشتاز انقلاب و همچنین انتشار ویژه نامۀ مجله پرمحتوای «بینات» و فصلنامه «یاد» که تحت عنوان «راز طوفان» با بهره گیری از اسناد ساواک – که از کمیته علمی کنگره دریافت کرده است - مجموعه ای خواندنی و ماندگار منتشر ساخته است، و سایر ویژه نامه هایی که نشریات و روزنامه ها منتشر کرده و یا همزمان با برگزاری کنگره منتشر خواهند کرد، همگی حاکی از آن است که بزرگداشت مقام شامخ علمی و مبارزاتی آیت الله شهید حاج آقا مصطفی خمینی وظیفه ای است که می بایست پیش از این و بیش از این به آن پرداخته شود. و این نیاز نسل آینده انقلاب اسلامی است که از این رهگذر با مواریث و افتخارات تاریخ انقلاب خویش آشنا شود و چگونگی ادامه مسیر را از اندیشه و منش بانیان این انقلاب الهی بگیرد؛ نه از چهره ها و تحلیل های تجدیدنظر طلبانی که دیدگاهشان با فرهنگ انقلاب اسلامی فرسنگ ها فاصله دارد.
با تقدیر و سپاس از یکایک عزیزانی که مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی را در برپایی این گردهمایی پرشکوه یاری داده اند، بویژه حضرت آیت الله بجنوردی که خود سالیان درازی در نجف اشرف، مصاحب آن شهید بزرگوار بوده است و به عنوان دبیر کنگره هدایت کنگره را عهده دار شدند و همچنین شاگرد انقلابی و جانباز و همرزم آن شهید عالی مقام، حضرت حجت الاسلام محتشمی که چندین ماه بی وقفه تمام وقت خویش را در کمیته علمی کنگره متواضعانه صرف گردآوری و تحقیق و تنظیم مباحث کنگره نمودند، سخن را با فرازی از بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با دست اندرکاران کنگره، حسن ختام می بخشیم که فرمودند:
«صبر و بردباری حضرت امام خمینی(ره) در فراق حاج آقا مصطفی خمینی، چهره آن حضرت را در مقابل دیدگان ملت ایران مانند خورشید فروزان کرد. بنابراین تجلیل از مقام و منزلت حاج آقا مصطفی خمینی، در واقع احترام به حضرت امام(رض) و تجلیل از ارزش های اسلامی و انقلابی محسوب می شود».
حضورج. 21صفحه 6